Espertou ás seis e unha hora máis tarde sufriu un ictus. A Santa Sé prevé trasladar o seu corpo a San Pedro este mércores. España decretou tres días de loito oficial
21 abr 2025 . Actualizado á 18:57 h.O papa Francisco (Buenos Aires, 1936) faleceu este luns, aos 88 anos, pasadas as sete e media da mañá na súa residencia da Casa Santa Marta. «O Bispo de Roma regresou á casa do Pai. Toda a súa vida estivo dedicada ao servizo do Señor e da súa Igrexa. Ensinounos a vivir os valores do Evanxeo con fidelidade, valentía e amor universal, especialmente en favor dos máis pobres e marxinados», comunicou á primeira hora o camarlengo, o cardeal Kevin Joseph Farrel. Segundo o Corriere della Sera, levantouse ás seis e unha hora máis tarde sufriu un accidente cerebral.
Jorge Mario Bergoglio recuperábase no Vaticano dunha «unha infección polimicrobiana do tracto respiratorio» que lle mantivo 38 días hospitalizado no Policlínico Gemelli de Roma. Onte mesmo, Domingo de Resurrección, saíu ao balcón principal da basílica de San Pedro para impartir a bendición Urbi et orbi. «Irmáns e irmás, boa Pascua», pronunciou ante os fieis desde a súa cadeira de rodas. Con visibles dificultades para falar, pero sen cánula nasal, felicitou brevemente a festa cristiá e presenciou a lectura da súa liturxia.
A maquinaria vaticana xa se puxo en marcha para estipular e arrincar a liturxia fúneble e, tamén, para convocar o conclave do que sairá o próximo pontífice. Á cerimonia da confirmación da morte e a colocación do corpo no cadaleito, que terá lugar esta tarde, foron invitados o decano do Colexio Cardinalicio, os familiares de Francisco e o director e o vicedirector do departamento de saúde do Vaticano. Mentres, na Praza de San Pedro reina unha profunda tristeza: no lugar, centos de fieis oran pola alma do santo pai. Ás sete e media arrincará o rezo dun rosario.
O Vaticano prevé trasladar o corpo do papa á basílica de San Pedro o mércores, para que todo o que queira poida achegarse a darlle un último adeus. O Goberno español decretou tres días de loito oficial.
Francisco, sucesor número 265 de San Pedro, foi elixido a finais do 2013, no conclave convocado tras facerse efectiva a renuncia de Bieito XVI. Tiña entón 76 anos e emerxeu como un papa afastado tanto dos xogos de poder da Curia romana como do eurocentrismo que marcara durante séculos o devir de la Iglesia. Nos seus case 12 anos como pontífice, destapouse efectivamente como un dos líderes máis influentes do panorama internacional, cunha repercusión que acadaba máis aló dos case 1.400 millóns de católicos que hai no mundo.
O novo home de referencia na Santa Sé é agora o camarlengo Kevin Farrell, de 77 anos, que desde o 2016 é o prefecto do Dicasterio para os Laicos, Familia e Vida. Ata que sexa elixido o próximo papa, exercerá como gobernante da Santa Sé, en estado vacante, pero só para cuestións de ordinaria administración. Mañá martes terá lugar a primeira congregación xeral cos cardeais que xa se atopen en Roma. O cardeal decano, Giovanni Battista Re, será o encargado de convocar o resto, aínda que só os menores de 80 anos —os chamados «electores»— están obrigados a viaxar á Cidade Eterna para participar no conclave e elixir un novo pontífice.
Os funerais do papa deberán celebrarse no prazo máximo dunha semana. A partir deste intre activarase un rigoroso protocolo que inclúe a certificación da morte e o velorio; a continuación celebraranse os funerais e xa logo se prepará a elección do seu sucesor. Estes rituais están detallados no Ordo Exsequiarum Romani Pontificis, un libro litúrxico modificado polo Francisco o 29 de abril do 2024 e publicado pola Oficina para as Celebracións Litúrxicas do Pontífice.
Un conclave máis internacional
Serán un total de 135 os cardeais que escollerán ao novo papa. España é actualmente o terceiro país con maior representación no Colexio Cardinalicio, por detrás de Italia e Estados Unidos, ao contar con 13 membros españois. Deles, só cinco relixiosos terán voto: o asturiano Ángel Fernández Artime, salesiano; o arcebispo emérito de Valencia, Antonio Cañizares; Carlos Osoro, arcebispo de Madrid entre o 2014 e o 2023; o seu sucesor, o xienense José Cobo; e Juan José Omella, actual arcebispo de Barcelona.
Francisco deixa como legado unha Igrexa máis universal, que representa a todos os recunchos do mundo e non só a Europa. Durante o seu papado, nomeou ao 80% dos 135 cardeais que formarán parte do conclave, que será o máis concorrido da historia. Pero os 110 cardeais nomeados por Bergoglio non constitúen de ningún xeito un corpo electoral homoxéneo, nin tampouco garanten que o próximo pontífice vaia seguir sendo reformista.
Haberá 24 cardeais latinoamericanos posibles electores, aínda lonxe dos 55 europeos, pero aínda que os italianos seguen sendo o grupo máis numeroso o seu peso relativo diminuíu co paso dos anos: eran 28 sobre os 115 que no 2013 elixiron a Jorge Bergoglio e agora serán 18 sobre 141. De Asia hai 25 purpurados e de África, 18 electores. É precisamente leste o primeiro dato que salta á vista, o considerable crecemento do número de cardeais procedentes do continente asiático: permanecendo practicamente invariables nos 35 anos que separan a elección do papa Wojtyla da de Francisco, actualmente hanse máis que duplicado.
Os seus moitos problemas de saúde
Desde moi pequeno, sufriu problemas de saúde. Aos 21 anos foille extirpado parte dun pulmón por unha grave infección, unha intervención que marcou a súa saúde para sempre, Vulnerable ante enfermidades respiratorias, estivo ingresado no hospital ata en catro ocasións desde que foi nomeado papa.
En marzo do 2023, os seus médicos diagnosticáronlle unha bronquite aguda, pola que foi hospitalizado tres días. Dous anos antes fora sometido a unha cirurxía na que lle foron extraídos 33 centímetros do colon por un estreitamento do intestino groso. En xuño do 2023 foi operado de novo do abdome. Esta vez tratóuselle unha hernia incisional, resultado dunha mala cicatrización polas cirurxías anteriores. Finalmente, o 14 de febreiro do 2025 ingresou por unha pulmonía bilateral e permaneceu no hospital Gemelli máis dun mes ata que foi dado de alta o 23 de marzo.
O papa viaxeiro que non foi a España nin ao seu Arxentina
Durante o seu pontificado, o Francisco realizou un total de 47 viaxes internacionais a 66 nacións diferentes, ademais da 49 cidades de Italia, e tocou catro continentes, pero nunca viaxou a España nin á súa Arxentina natal, aínda que sempre dixo que o faría. «Non vou ir a ningún país grande de Europa ata que non remate cos pequenos», explicaba cando lle preguntaban respecto diso.
Sobre a posibilidade de visitar a tumba do Apóstolo, Francisco sempre respondía: «Se vou a Santiago, vou a Santiago; pero non a España». Finalmente, Compostela, un dos principais centros de peregrinación para a cristiandade, non chegou nunca a recibir ao papa arxentino; si contou coa presenza, no seu día, de Bieito XVI e Xoán Paulo II.