Pouco despois das dez dunha mañá asollada en Roma empezou unha sentida homilía que enxalzou a un pontífice que «tocou mentes e corazóns», segundo o decano do colexio cardinalicio, Giovanni Battista Re, encargado da cerimonia. A eternidade para Jorge Mario Bergoglio está lonxe do Vaticano. Foi o seu expreso desexo ser enterrado na súa basílica favorita de Roma, onde repousan outros sete papas, aínda que fai máis dun século que non había un ritual así
26 abr 2025 . Actualizado á 14:36 h.Este 26 de abril pasa á historia como o día do último adeus a Francisco, con nome secular Jorge Mario Bergoglio. O primeiro papa americano e primeiro xesuíta foi o número 266 de la Iglesia Católica, oitavo soberano da Cidade do Vaticano. Ao redor de 200.000 persoas despedíronse este sábado del na praza de San Pedro, nunha cerimonia á que asistiron mandatarios de todo o planeta. O féretro, pechado, foi colocado ao aire libre para a Misa Exequial, dirixida por Giovanni Batista Re, decano do Colexio Cardinalicio.
O enterro foi diferente ao dos seus inmediatos predecesores. Fai máis dun século que un papa non era enterrado fóra da basílica de San Pedro. O arxentino, que foi arcebispo de Buenos Aires, descansa xa eternamente na basílica de Santa María a Maior de Roma, templo que acolle os restos doutros sete papas, aínda que hai máis de tres séculos que esta igrexa non vivía un feito como o de hoxe. Foi Clemente IX, en 1669, o último que, como Francisco, quixo recibir sepultura no lugar.
Empezan agora os Novediales, nove días de loito e oración, que culminarán co conclave que designará ao sucesor de Francisco. Despois do próximo 5 de maio e antes do día 10, a fumata deberá ser branca para dicir aquilo de «habemus papam».
Antes de levar sotana, Jorge Mario Bergoglio traballou como técnico químico no laboratorio Hickethier-Bachmann de Buenos Aires. Tiña entón menos de 20 anos e contribuía á economía doméstica dun fogar formado polos seus pais e catro irmáns. Antes, de rapaz, xa traballara como porteiro de bar e limpador de fábrica. O centro dedicábase ao control da hixiene e calidade de produtos alimenticios. O futuro papa Francisco -que xa entón era devoto da Virxe e do equipo de fútbol do San Lorenzo de Almagro- era moi destro no uso de pipetas, matraces aforados e vasos volumétricos, conta Isabel Urrutia Cabrera, de Colpisa.
A falta de presuposto pechoulle as portas a unha carreira científica na universidade pero a titulación nunha escola técnica industrial permitiu porse durante catro anos ás ordes de Esther Ballestrino, doutora en Bioquímica e Farmacia, ademais de militante socialista e cofundadora da organización Nais da Praza de Mayo, que lle inculcou «os valores da precisión, o método e a humildade científica». Así lembraba Bergoglio moito tempo despois á súa ex xefa, asasinada en tempos da ditadura de Videla, en conversación cos xornalistas Sergio Rubin e Francesca Ambrogetti, autores da biografía «O xesuíta». Aquel libro publicouse en 2010, cando moi poucos sospeitaban que o cardeal arxentino, un verso libre na xerarquía eclesiástica, remataría á cabeza de la Iglesia católica.
Angelo Becciu é cardeal italiano e, ao ser menor de 80 anos, segundo as normas vaticanas, tería dereito a voto no conclave. Pero o papa Francisco, tras ser condenado a cinco anos e seis meses de cárcere por un caso de irregularidades financeiras quitou os seus privilexios como purpurado.
Se xa non ten «dereitos asociados ao cardenalato», como se anunciou tras a decisión de Francisco en 2020, non debería por tanto votar ao sucesor do pontífice, tan só asistir ás reunións previas (do mesmo xeito que os maiores de 80 anos que non poden participar). Desde a Santa Sé non hai confirmacións sobre este punto, así que quizais se saiban cando tras os Novediales comecen as reunións do Colexio Cardinalicio.
Formalmente, as votacións durante o conclave parécense ás de calquera outra elección democrática. É o escrutinio, escolléndose entre os cardeais do Colexio Cardinalicio a un favorito. O elixido finalmente, debe contar cun respaldo de dous terzos do total de votos emitidos. As papeletas deposítanse nunha urna e anúnciase publicamente o resultado de cada quenda de votacións a través dunha cheminea. Se non hai consenso, o fume que sae da estufa é negro e continúa o proceso. Se hai a denominada fumata branca, «habemus papam!». No caso de Jorge Mario Bergoglio, non foi elixido como papa Francisco ata a quinta votación, efectuada durante o segundo día de conclave.
Rumores vaticanos apuntan a que aos cardeais lles gusta cada vez menos alongar as votacións pola enorme presión mediática que soportan esas xornadas. A decisión, lembramos de novo, será como pronto o próximo día 5 de maio e non máis tarde do 10.
«Teño confianza en que o novo bispo de Roma sexa o que a Igrexa necesita», sinala ante este período de transición entre papas Luis Argüello, presidente da Conferencia Episcopal Española e arcebispo de Valladolid. Do pontífice falecido destaca que «se entregou ata o último momento ao pobo». Lembra, iso si, que os rumores son malos conselleiros nos conclaves e que o Colexio Cardinalicio adoita ir en contra dos prognósticos. Ollo, que segundo el, pode saltar a «sorpresa». En 2013, Jorge Mario Bergoglio non entraba tampouco nas quinielas e foi o elixido.
A presidenta da Comisión Europea, Ursula von der Leyen, ten previsto reunirse esta tarde co presidente de Ucraína, Volodímir Zelenski, tras a conclusión do funeral do papa Francisco en Roma, segundo informou un portavoz da Comisión.
Antes do inicio da cerimonia, tanto Von der Leyen como o presidente do Consello Europeo, António Costa, intercambiaron saúdos co presidente dos Estados Unidos, Donald Trump, de acordo con fontes comunitarias.
Pola súa banda, Zelenski mantivo previamente un encontro con Trump, marcando o seu primeiro cara a cara tras o tenso episodio de febreiro na Casa Blanca, que reflectiu as diferenzas sobre a dirección da guerra en Ucraína. Durante a reunión, sumáronse brevemente o presidente de Francia, Emmanuel Macron, e o primeiro ministro británico, Keir Starmer. Ademais, Trump sostivo unha reunión co chanceler saínte de Alemaña, Olaf Scholz.
O papa puido en 2022 celebrar o Mundial de fútbol conquistado polo seu país, Arxentina, en Catar. En vida gozou tamén dos títulos de 1978, gañado na casa, e Mexico 1986. Pero, sabes de que equipo era? Jorge Mario Bergoglio, nacido no bonaerense barrio de Flores, sentía predilección por San Lorenzo de Almagro, equipo fundado en 1908 ao suroeste da capital arxentina, no barrio de Boedo. Era, como lembraron desde o club nos últimos días, un «corvo» máis, que por certo oficiaba cada ano unha misa polo aniversario do conxunto azulgrana. O seu número de socio? O 88.235. E, casualidades da vida, morreu aos 88 anos ás 2.35 horas na Arxentina ?7.35 en Italia?.
Sabes que desde hai máis de cinco séculos a Garda Suíza é a encargada de protexer os papas? Contámosche todo sobre este peculiar exército, que data de 1506. Foi Julio II o primeiro en tomar a decisión de ter á súa disposición un corpo de elite. Entre as curiosidades dos seus membros está o ter que ser suízos, católicos e non estar casados.
E agora, quen será o novo papa? A institución máis importante do catolicismo busca sucesor. A á progresista do Vaticano parece que parte con vantaxe pola influencia de Francisco no seu círculo máis próximo. Soan nas quinielas como favoritos o filipino Luis Antonio Tagle e o francés Jean-Marc Aveline; seguidos do maltés Mario Grech, o italiano Matteo Zuppi e o estadounidense Robert W. McElroy. Pero ollo, que o sector conservador dará a batalla co húngaro Peter Erdö, o suízo Kurt Koch, o holandés Willem Ejik, o guineano Robert Sarah, o ganés Pete Turkson e o italiano Mauro Piacenza. As presións para que o designado sexa italiano son cada vez máis fortes tras varios papados estranxeiros.
«Unha reunión moi simbólica que podería converterse en histórica se logramos resultados conxuntos», referiuse o presidente de Ucraína á reunión que mantivo co presidente estadounidense antes do funeral de Francisco. Nesta ocasión, Zelenski abandonou o verde militar polo negro. É a primeira vez desde o inicio da guerra do seu país con Rusia que cambia a súa vestimenta.
O protocolo é moi estrito no Vaticano á hora do último adeus a un papa. Traxe e gravatas escuras para eles e vestidos discretos por baixo dos xeonllos para elas. A raíña Letizia cumpriu co dress code durante o funeral, sentada moi preto de Melania Trump.
A Capela Sixtina cos frescos de Miguel Ángel, no corazón da Santa Sé, acolle o proceso de elección de novo papa. As normas sobre o conclave son moi claras con respecto ao calendario. Non pode convocarse durante os «Novediales», os nove días de misas pola alma do papa falecido que empezan a contarse desde o seu enterro hoxe. Pero ollo, tampouco pode demorarse o seu comezo máis aló do vixésimo día tras a súa morte. Así, ao rematar os Novediales o próximo 4 de maio, a cita podería iniciarse o luns 5 de maio. O anuncio de novo papa, segundo a estrita normativa vaticana, sería antes do sábado 10 de maio.
Tras a morte de Francisco, toca conclave papal para escoller ao próximo pontífice. O Colexio Cardinalicio é o encargado deste labor. Está conformado por 252 cardeais de 94 países. Pero só teñen dereito a voto aqueles menores de 80 anos, un total de 135. España é o terceiro país máis representado neste órgano con 11 membros. E os sete españois que podes consultar a continuación participarán nesta decisión crave.
Ninguén poderá achegarse á tumba de Francisco ata mañá domingo.
Jorge Mario Bergoglio confesou atravesar momentos de profunda angustia durante a última ditadura militar arxentina, que durou de 1976 a 1983, e recoñeceu acudir a unha psiquiatra en busca de alivio para o seu malestar. Decidiu entón porse en mans de axuda profesional, unha amiga súa que era psiquiatra: «Dábame explicacións e consellos. Axudoume moitísimo»
A Santa Sé dá carácter de oficialidade a este número de persoas reunidas na praza de San Pedro para o último adeus a Francisco. Así o fixo público a través dos perfís en redes sociais de Vatican News, o seu medio de noticias. A esa cifra hai que sumar a daqueles fieis que seguiron o cortexo fúnebre e que nesta xornada están en Roma. A cidade, segundo o ministro de Protección Civil italiano, Nello Musumeci, despregou un operativo especial de máis de 4.000 axentes en previsión dun millón de visitantes. Aínda que realmente, durante un cortexo no que o papamóvil foi máis rápido do previsto, non se viron grandes aglomeracións.
A primeira ministra italiana, Giorgia Meloni, despediu este sábado ao papa Francisco cunha imaxe súa acompañada dun breve e significativa mensaxe: «A Deus».
O texto, escrito a man en cor branca, atópase onda a fotografía dun papa riseiro e afable, coa man dereita estendida, publicada por Meloni na súa conta de X.
A presidenta da Comisión Europea, Ursula von der Leyen, expresou este sábado que o legado do papa Francisco, baseado en «coidarnos os uns aos outros e coidar a Terra», continuará «iluminando» a todos. Así mesmo, instou a transitar as «pontes» que construíu o pontífice arxentino.
«O papa Francisco construíu pontes, podemos camiñalos», escribiu nas súas redes sociais tras o funeral celebrado na praza de San Pedro. Segundo informa a Santa Sé, o evento reuniu finalmente a 250.000 fieis e contou coa presenza de delegacións de máis de 140 países e diversas organizacións internacionais.
O sinal en directo ofrecida pola Santa Sé xa non mostra o interior do templo. A tumba está elaborada en mármore de Liguria, a rexión italiana de onde eran orixinarios os seus avós. Ademais da inscrición «Franciscus», tamén conta cunha reprodución da súa cruz pectoral.
Francisco está a ser enterrado con tres bolsas de cordobán (coiro de cabra) que conteñen moedas de ouro, prata e cobre que foron acuñadas durante o seu pontificado. Repousará no cadaleito con el un resumo da súa vida escrito en latín sobre un pergamiño. Queda asegurado cun cordón de seda morado no que o cardeal camarlengo imprime o escudo de armas do papa.
O que fóra presidente da Xunta, hoxe líder da oposición, tivo palabras no seu perfil en X para honrar a Francisco. A súa mensaxe leva implícita unha crítica ao presidente do Gobierno, Pedro Sánchez, que non formou parte da delegación española no Vaticano este sábado. «O meu voultad e o meu deber», escribiu aos seus seguidores.
O camarlengo Kevin Farrell, Xefe de Estado en funcións nestes momentos da Cidade do Vaticano, encárgase desta parte da cerimonia. A chegada do féretro, como ampliamos a continuación, será un dos momentos máis destacados da xornada.
O féretro xa está na o basílica.
Desde principios do século XX, todos os papas foron sepultados nas grutas baixo a basílica de San Pedro. Con todo, o féretro do papa Francisco será trasladado á basílica de Santa María a Maior en Roma para o seu enterro, conforme á súa propia vontade expresada por escrito.
O pontífice arxentino deixou instrucións precisas: «Solicito que o meu sepulcro sexa preparado no nicho da nave lateral, entre a Capela Paulina e a Capela Sforza da citada Basílica Papal». Ademais, especificou que a súa tumba debía ser sinxela, a nivel de terra, sen adornos especiais, e cunha única inscrición: «Franciscus».
A medida que o papamóvil percorre as rúas de Roma, nutridas con bastantes persoas que desexan despedirse do Papa, as campás das igrexas resoan por toda a cidade. Ao mesmo tempo, escoitan aplausos e aclamacións de «Viva o Papa!». Aínda que prohibidas na cerimonia en San Pedro, hai bandeiras de varios países a ambos os dous lados da calzada e pancartas de recordo.
Bergoglio decidiu ser enterrado fóra do Vaticano, na súa igrexa favorita de Roma, Santa María a Maior. Templo do século V, primeira basílica mariana do mundo, é unha das catro maiores. O sepulcro de Francisco sitúase nun cuarto onde se gardaban candelabros, entre dous confesionarios. O pontífice deu en vida o visto e prace ao oco. Repousará no mesmo cadaleito sinxelo de madeira de piñeiro no que estivo exposto en San Pedro os últimos días. Tradicionalmente, o féretro era máis recargado e constaba de tres capas: unha exterior de madeira de carballo vernizada, unha intermedia de chumbo con 4 milímetros de espesor e unha interior de madeira de ciprés forrada de veludo carmesí.
Un grupo dunhas 40 persoas pobres, presos, transexuais, sen teito e migrantes acompañarán ao féretro do Papa Francisco ata instantes antes do enterro do seu cadaleito. Estas persoas necesitadas estarán presentes na escalinata de acceso á Basílica Papal de Santa María A Maior, lugar elixido polo Pontífice para o seu enterro. Cada un terá unha rosa branca na súa man.
Estes 40 representantes de grupos tradicionalmente esquecidos dirán «adeus», pero sobre todo «grazas» a un Papa que para moitos deles foi como un «pai». Para eles, os «últimos» da sociedade, esta vez será un privilexio ser os últimos. Os últimos en despedir a Francisco antes do enterro do féretro. Con este xesto, a Santa Sé lembrou a proximidade do Papa Francisco coas persoas necesitadas.
«Os pobres teñen un lugar especial no corazón de Dios. Así tamén no corazón e no Maxisterio do Santo Padre, que elixira o nome de Francisco para non esquecelos nunca», indicou o Vaticano.
O Pontífice deixara moi claro o seu desexo de que os seus restos mortais recibisen sepultura nesta basílica, fóra do Vaticano, pola súa «gran devoción» e coa única inscrición de «Franciscus». A tumba, sinxela, no chan, estará en concreto na nave esquerda da basílica. Na parede mostrará unha representación da cruz pectoral do papa, en prata, coa imaxe do Bo Pastor.
Coa característica cor branca, o vehículo leva o féretro na súa parte posterior, percorrendo os aproximadamente seis quilómetros ata Santa María a Maior.
Os servizos informativos da cadea de televisión pública italiana RAI, conseguiron unha instantánea do momento, que parece improvisado, en dependencias do Vaticano. En dúas cadeiras, departiría durante ao redor de dez minutos o presidente ucraíno e o estadounidense.
Xusto antes de que o cortexo fúnebre encamíñese cara a Santa María a Maior, seguindo esta ruta:
- Sairá da basílica de San Pedro do Vaticano
- A procesión pasará pola galería Príncipe Amadeo de Saboya
- Percorrerá o Corso Vittorio Emmanuele
- Chegarán os fieis e as delegacións co corpo do papa ata a praza Venezia
- Aquí, virarán cara aos Foros Imperiais
- O cortexo toma aquí a Vía Labicana e a Vía Merulana, deixando ao fondo San Xoán de Letrán
- Para rematar, chegará á praza de Santa María a Maior
-
Tras a misa, un coche «a ritmo de camiñante» trasladará os restos a Santa María a Maior. Alí hai outros sete papa enterrados. O de Pío IX, en 1878, foi especialmente soado porque unha turba cidadá case guinda o seu corpo ao río Tíber. Francisco quixo esta lentitude para que durante os seis quilómetros do percorrido todos os presentes puidesen despedirse del.
Tras dúas horas de misa, xa foi bendicido o féretro do papa Francisco e os cardeais regresan á basílica. Asperxeuse con auga bendita o cadaleito e pronunciouse a oración final: «Pai misericordioso, encomendamos ao teu misericordia ao noso Papa Francisco, a quen constituíches sucesor de Pedro e Pastor de la Iglesia, anunciador intrépido da túa Palabra e fiel dispensador dos divinos misterios». Os restos mortais recibiron unha emotiva ovación ao abandonar a praza de San Pedro.
«Nesta maxestosa praza de San Pedro, na que o Papa Francisco celebrou tantas veces a Eucaristía e presidido grandes encontros ao longo destes 12 anos, estamos reunidos en oración ao redor dos seus restos mortais co corazón triste, pero sostidos polas certezas da fe, que nos asegura que a existencia humana non remata na tumba, senón na casa do Pai, nunha vida de felicidade que non coñecerá o ocaso. En nome do Colexio de Cardeais agradezo cordialmente a todos pola súa presenza». Así daba comezo a cerimonia Giovanni Battista, cardeal encargado de levar a cabo a misa. Tes a continuación a totalidade do documento.
O activista e xornalista Julian Assange acudiu este sábado á praza de San Pedro para o funeral polo papa Francisco, segundo informou Wikileaks.
Foi a súa muller, Stella, a que a través da rede social X publicou unha foto na que aparece o matrimonio cos seus dous fillos na Vía della Conciliazione, coa basílica ao fondo, para dar conta da súa presenza no Vaticano.
«Agora que Julian é libre viñemos todos a Roma para expresar a gratitude da familia polo apoio do papa durante a persecución a Julian», escribiu.
Francisco deixou unha pegada indeleble na historia de la Iglesia ao establecer unha marca sen precedentes na canonización de santos: un total de 942. Isto convérteo no Papa que máis santos proclamou en toda a historia, superando amplamente a marca anterior de Xoán Paulo II, quen canonizó a 482 persoas durante os seus 26 anos de pontificado. Entre os santos canonizados por Francisco atópanse figuras emblemáticas como Xoán XXIII, Pablo VI e Xoán Paulo II.
Un dos que está hoxe presente na praza de San Pedro é Mauro Bergoglio, sobriño do falecido Jorge Mario Bergoglio, nome secular de quen foi o primeiro papa americano e o primeiro xesuíta. Mauro, quen nunha televisión arxentina lembrou ao seu tío como alguén con moito sentido do humor, dicindo que «era moi divertido», asegurou que ao non ter moitos recursos non podería despedirlle este sábado. Con todo, o seu testemuño conmoveu á propietaria dunha axencia de viaxes, que conseguiu as pasaxes para que tanto el como a súa muller estivesen presentes no último adeus.
A vicepresidenta primeira do Gobierno e ministra de Facenda, María Jesús Montero, presente no Vaticano este sábado como parte da delegación española, resaltou nun artigo publicado nO País o papel do Papa. «O papa Francisco foi un referente e será sempre unha fonte de inspiración para os que nos consideramos cristiáns e progresistas, que somos moitos máis dos que ningúns pensan e máis dos que a ningúns lles gustaría», escribiu.
«O presidente Trump e o presidente Zelenski reuníronse en privado hoxe e tiveron un encontro moi produtivo», engadiu sobre o fugaz intercambio mantido entre ambos os dirixentes o director de comunicación da Casa Blanca, Steven Cheung.
Durante uns dez minutos charlaron antes do inicio do funeral do papa. Segundo Sky News os mandatarios acordaron reunirse máis profundamente tras a cerimonia.
Bágoas entre os presentes tras a homilía comandada por Giovanni Battista Re. Momento de respecto mentres na retransmisión en vídeo ofrécense panorámicas da icónica praza do Vaticano. Ao termo desta parte da cerimonia, o cortexo fúnebre acompañará o féretro de Francisco ao templo romano de Santa María a Maior.
Donald Trump cumpriu con este rito apertando a man tanto do presidente francés, Emmanuelle Macron, como do rei Felipe VI. O presidente ucraiano, Volodímir Zelenski, está preto da ministra rusa de Cultura, Olga Lyubimova, que lidera a delegación enviada por Vladímir Putin. Estes dirixentes déronse a paz entre eles.
O seu carácter próximo, apertura de miras, a defensa de causas sociais ou dar visibilidade a colectivos desfavorecidos marcaron o papado de Francisco durante os últimos 12 anos. Facemos un repaso polas frases que sempre estarán ligadas á súa figura, a do 266º papa de la Iglesia católica.
É o momento central no que o pan e o viño, polas palabras de Cristo pronunciadas polo sacerdote e a invocación do Espírito Santo, transfórmanse no Corpo e o Sangue de Cristo. A presenza eucarística de Cristo inicia no momento da consagración e permanece mentres perduren as especies eucarísticas.
A asignación das cadeiras sorprende na retransmisión en vídeo por ser o francés o idioma diplomático que rexe este protocolo no Vaticano. Destacan en primeira fila, como mostramos nunha fotografía antes, o matrimonio Trump (Donald e Melania), que estivo acompañado na cerimonia polo presidente de Estonia, Alar Karis; e xa ao seu lado, os Reis de España, Felipe VI e Letizia. Neses lugares destacados figuran tamén o presidente de Ecuador, Daniel Noboa; o príncipe herdeiro de Abu Dabi, Khaled bin Mohamed bin Zayed Ao Nahyan; e réinaa consorte de Dinamarca, Mary.
É o seguinte punto dunha cerimonia que culmina coa comuñón. A Santa Sé confirma, tal e como estaba previsto, que hai 200.000 persoas nunha praza totalmente repleta. E ase asperxeu o féretro do Papa con auga bendita e hase inciensiado.
Hai habido lecturas de seis intencións en diferentes idiomas: polo Papa falecido, en francés; pola Igrexa, en árabe; polas nacións, en portugués; polas almas de todos os Papas e sacerdotes defuntos, en polaco; por todos os fieis defuntos, en alemán; e por toda a asemblea, en chinés. Nunca antes produciuse neste último idioma.
A homilía estivo centrada no papado e os anos de liderado do Papa Francisco, destacando o seu compromiso cos máis desfavorecidos e a súa firme oposición á guerra. Nese momento, escoitaron aplausos, mentres as cámaras da retransmisión dirixían a súa atención cara a Zelenski.
«Pedímosche a ti que reces por nós. Pedímosche que desde o ceo bendigas á Igrexa, bendigas a Roma, bendigas ao mundo enteiro», incídese antes do enterro de «Franciscus».
«Fronte ao estalido de tantas guerras nestes últimos anos, o Papa Francisco elevou a súa voz implorando a paz e invitando á sensatez e á negociación para buscar solucións posibles, porque a guerra non é máis que mortes de persoas e destrución de casas , hospitais e persoas»
Foi feliz e foise en paz no seu último día. O pontífice falou con cariño ao seu enfermeiro, quen o animaba a asistir ás celebracións do Domingo de Resurrección. «Grazas por traerme de volta á praza», comentou tras a Santa Misa. Esa mesma madrugada, faleceu.
«Nas súas viaxes, destaca o que fixo a Iraq en 2021 desafiando todo o risco». continúa pronunciando o cardeal que preside a cerimonia. E lembremos, que estivo a piques de pisar Galicia.
En pouco máis de 12 anos, Francisco realizou 66 viaxes durante o seu pontificado. Pero non pisou España, aínda que si que apoiou o último Ano Santo 2021-2022. Cando foi invitado ao Xacobeo polo entón presidente da Xunta, Núñez Feijoo, deixaría unha frase para a historia, que incluía implicitamente unha chiscadela á idiosincrasia galega: «Si vou a Santiago, pero non a España, que quede claro». O seu delicado estado de saúde e unha axenda de seu apertada, impediron agradecerlle esta diferenciación no Obradoiro.
«A masiva manifestación de afecto e participación que vimos nestes días, despois do seu paso desta terra á eternidade, móstranos que o intenso pontificado do Papa Francisco tocou mentes e corazóns», prosegue na cerimonia encomiándose a figura de Jorge Mario Bergoglio.
Battista Re, quixo tamén facer mención á súa entrega papal, ata o último momento da súa vida: «A pesar dos graves problemas de saúde, quixo impartirnos a bendición desde o balcón da Basílica de San Pedro e logo baixou a esta praza para saudar desde o papamóvil descuberto a toda a gran multitude reunida para a Misa de Pascua»
«Que o papa elixise o nome de Francisco para o seu papado, demostra a elección dun programa e un estilo co que quixo proxectar o seu Pontificado inspirándose en San Francisco de Asís», engade este sábado Giovanni Battista Re.
Así se referiu Giovanni Batista Re, decano do Colexio Cardinalicio, a Francisco na misa. «Alguén que entendeu á xente, animando a vivir como cristiáns os desafíos destes anos de cambio», engadiu. «A súa proximidade, calidez humana e profundamente sensible aos problemas humanos, Francisco entendeu o noso tempo e foi capaz de alentar á xente», son palabras pronunciadas hai uns segundos na praza de San Pedro.
Lembramos as que foron as súas últimas horas segundo o seu médico, Sergio Alfieri. Aínda que o papa Francisco faleceu oficialmente ás 7.35 horas en Italia do pasado luns, ás 5.30 horas xa estaba en coma: «Cando cheguei, tiña os ollos abertos, pero non respondía os estímulos».
O presidente de Ucraína, foi aplaudido este sábado ao facer acto de presenza na praza de San Pedro de Roma para asistir ao funeral do Papa Francisco, falecido o pasado luns aos 88 anos de idade.
A multitude reunida fronte á basílica, que ata entón permanecía en relativo silencio, aclamou a chegada do presidente ucraíno. Zelenski estivera preto de cancelar a súa asistencia debido ao ataque ruso contra Kiev o pasado xoves, que provocou unha ducia de falecidos.
Os presidentes dos Estados Unidos e Ucraína, Donald Trump e Volodímir Zelenski, respectivamente, reuníronse este sábado en Roma antes de asistir ao funeral do papa Francisco. Así o informou Serguí Nikíforov, portavoz de Zelenski, á axencia pública de noticias ucraína.
Se te incorporas agora á cerimonia, resumímosche en rápida crónica o sucedido antes da Misa Exequial, que está a ter lugar a cargo de Giovanni Batista Re, decano do Colexio Cardinalicio.
O féretro de Jorge Mario Bergoglio foi colocado fronte ao altar, sobre unha alfombra, acompañado dun cirio aceso, mentres preto de 200,000 fieis presentes rompían en aplausos.
Posteriormente, situouse sobre o cadaleito un libro do Evanxeo aberto, e a praza de San Pedro quedou nun silencio absoluto. Os cardeais concelebrantes ocuparon os seus lugares no lado esquerdo do espazo sagrado.
Previamente, xa ingresaran o resto dos cardeais onda 750 bispos e sacerdotes.
O funeral do papa Francisco deu inicio este sábado pouco despois das 10 da mañá. O féretro, acompañado polos cardeais concelebrantes, os máis preto situados do féretro. Foi levado en procesión ata a praza de San Pedro no Vaticano, onde o recibiu unha cálida ovación de decenas de miles de asistentes.
O rei de España Felipe VI e o presidente dos Estados Unidos, Donald Trump, saudáronse este sábado na praza de San Pedro dos Vaticano minutos antes de dar comezo o funeral polo papa Francisco, que reúne a medio centenar de xefes de Estado e de Gobierno e a dez reis.
O libro do Evanxeo está aberto sobre o féretro do papa. Lembra que a súa vida estivo dedicada a anunciar a palabra de Dios, algo que así se simboliza.
Desde o falecemento de Xoán Paulo II non se despide a un papa «reinante», dado que Bieito XVI, predecesor de Francisco, xa non o era cando se produciu o seu falecemento o 31 de decembro de 2022.
Imaxe sobrecogedora dos cardeais escoltando os restos do papa Francisco ao exterior da praza de San Pedro.
4.000 axentes, bazucas antidrones, unha ampla zona de exclusión aérea, avións de combate e ata un buque destrutor no mar Tirreno supervisan que o adeus a Francisco prodúzase sen incidencias. Hai representados 170 países diferentes e concentradas ao redor de 200.000 persoas, entre elas líderes tan destacados como o presidente de EE.UU. Donald Trump. Membros do corpo de Carabinieri, a Policía e a Garda di Finanza, pertencente ás Forzas Armadas, están despregados este sábado na capital italiana polo reto de seguridade que supón esta cerimonia papal. «Estamos preparados para recibir a máis dun millón de fieis», referiuse Nello Musumeci, ministro italiano de Protección Civil, a este despregamento sen precedentes na historia da cidade de Roma.
En novembro de 2024, o papa Francisco aprobou unha nova versión do «Ordo Exsequiarum Romani Pontificis», o documento que regula os funerais papais. Esta edición incluíu varias reformas para simplificar o rito e centralo máis na mensaxe espiritual que nos símbolos de poder. Eliminouse, por exemplo, a tripla urna de ciprés, chumbo e carballo, e suprimiuse o tradicional martelo de prata co que o camarlengo confirmaba o falecemento do pontífice.
Tamén se cambiou o protocolo da capela ardente. En lugar de velalo en privado, o corpo foi levado directamente á Basílica de San Pedro, onde os fieis puideron despedirse del sen o uso do catafalco, unha plataforma elevada e ricamente decorada onde normalmente se deposita o corpo do pontífice falecido.
Con estes cambios Francisco deixou clara a súa intención de que a súa morte e sepultura fosen un reflexo da súa vida pastoral: sinxela, accesible e centrada na fe. No seu sinxelo cadaleito de madeira cuberto de veludo vermello púidose ver o finado Francisco coa casulla vermella que simboliza o sangue de Cristo e coa mitra de bispo de Roma. Entre as súas mans levaba un rosario e no dedo anular o anel que adoitaba levar cando era arcebispo de Buenos Aires.
Os reis xa ocupan o seu lugar na cerimonia, do mesmo xeito que o resto de mandatarios. Helicópteros sobrevoan o lugar antes do inicio da Misa Exequial, que comeza en só uns minutos.
Os reis Felipe e Letizia acaban de chegar para asistir á cerimonia e despedíronse ante o féretro. Acompáñanlles as vicepresidentas Montero e Díaz. Tamén o ministro de presidencia Félix Bolaños.
O dress code é sumamente estrito. Rigoroso loito. Os homes deben cinguir a súa vestimenta a traxes e gravatas negras. Os vestidos das mulleres serán tamén desta mesma cor e por baixo do xeonllo, coa única excepción dun colar discreto como complemento. Chama a atención esta tonalidade escura, que se contrapón a lume intenso dos cardeais, sentados a tan só uns pasos.
En dez minutos empezará a cerimonia na praza de San Pedro. Francisco será enterrado, iso si, lonxe do Vaticano, no seu templo favorito de Roma, o de Santa María a Maior. O cortexo percorrerá seis quilómetros.
Aínda que se rumoreou coa posibilidade de que o presidente de Ucraína non viaxase a Roma, finalmente asiste ao funeral. Tamén dá o último adeus a Francisco o presidente dos Estados Unidos, Donald Trump. Iso si, non sentan xuntos, porque a tradición e o protocolo vaticano ordena aos asistentes en francés.
Segundo dita o protocolo vaticano, os cardeais sentan á esquerda do féretro e os asistentes laicos á dereita. En primeira liña destes últimos estarán a presidenta italiana, Xeorxia Meloni; e tamén o presidente arxentina, Javier Milei, ao representar o país de nacemento de Jorge Mario Bergoglio. No resto de asentos teñen prioridade as Casas Reais, primeiro católicas. Despois, acomódase ao resto de mandatarios presentes.
A cerimonia está programada para as 10 horas, aínda que desde as 8.30 desta mañá estivéronse reunindo as comitivas que asisten. Nos últimos días confirmaron a súa presenza hoxe no Vaticano 50 xefes de Gobierno e de Estado, e dez monarcas. É a segunda vez que o decano do Colexio Cardinalicio actual, Giovanni Battista Re oficia a mira pola morte dun papa. Encargouse da de Bieito XVI en 2023, presidida polo propio Francisco.