O primeiro mapa global dos patróns de vento, que se acaba de publicar, é crucial para a planificación de futuras misións ao planeta vermello
08 oct 2025 . Actualizado á 20:05 h.Un equipo de científicos analizou dúas décadas de imaxes das misións espaciais Mars Express e ExoMars Trace Gas Orbiter da Axencia Espacial Europea para rastrexar 1.039 remuíños de po na superficie de Marte. Este exhaustivo estudo, o primeiro en medir a velocidade e dirección destes remuíños a grande escala, revelou que os ventos máis fortes do planeta vermello son moito máis rápidos do que se cría. Os achados, publicados na revista Science Advances, ofrecen unha imaxe máis clara do clima marciano e serán fundamentais para futuras misións.
O estudo, dirixido por Valentin Bickel da Universidade de Berna en Suíza, utilizou unha rede neuronal para identificar os remuíños. Segundo Bickel, estes «demos de po» fan visible o vento invisible, o que permitiu aos científicos crear o primeiro mapa global dos patróns de vento en Marte.
Aínda que poida parecer insignificante, o po xoga un papel vital no clima de Marte. A diferenza da Terra, onde a choiva limpa o aire, o po marciano pode permanecer na atmosfera durante longos períodos. As partículas inflúen na temperatura, a formación de nubes e incluso na perda de vapor de auga.
A análise dos 1.039 remuíños mostrou que os ventos poden acadar velocidades de ata 158 km/h. Este dato é máis rápido que calquera medición previa realizada con rovers na superficie. Os investigadores tamén observaron que a maioría destes remuíños móvense a unha velocidade superior á que predicían os modelos climáticos actuais.
Para conseguir estes resultados, os científicos utilizaron un método enxeñoso. As naves espaciais crean unha soa imaxe a partir de múltiples tomas cun lixeiro atraso entre elas. Este atraso provoca pequenos desprazamentos de cor cando un obxecto en movemento, como un remuíño de po, pasa por baixo. O equipo de Bickel centrouse nestes desprazamentos, convertendo o que normalmente se considera un erro de imaxe en medicións científicas precisas.
Este novo catálogo público de remuíños de po é unha ferramenta crucial para a futura exploración de Marte. Os datos axudarán aos científicos para planificar futuras aterraxes, como o do rover ExoMars Rosalind Franklin no 2030, e a estimar canto po podería asentarse nos paneis solares das misións, permitindo así unha exploración máis segura e eficaz.
«A información sobre a velocidade e dirección do vento tamén é fundamental para planificar a chegada de futuros módulos de aterraxe e rovers a Marte», explica Valentin. «As nosas medicións poderían axudar aos científicos para comprender mellor as condicións do vento no lugar de aterraxe antes da aterraxe, o que podería axudarlles a estimar a cantidade de po que podería depositarse nos paneis solares dun rover e, por tanto, a frecuencia coa que deberían autolimpiarse».