Voz Audiovisual atópase inmersa na rodaxe dunha produción inédita, a primeira en todas as linguas oficiais do Estado: galego, catalán, eúscaro e castelán. Un equipo de La Voz pasa con eles unha xornada nunha das súas primeiras localizacións galegas, San Andrés de Teixido
19 oct 2025 . Actualizado á 11:36 h.Martes 7 de outubro. Son as 11.30 horas e na baixada á aldea de San Andrés de Teixido crúzanse dúas excursións. Ambas as están capitaneadas por dous mozos que contan aos turistas as bondades do lugar. Os grupos non se distinguen, salvo porque un é real e no outro viaxan ningúns dos actores máis coñecidos do país. Ese é o primeiro impacto que recibe un equipo de La Voz dentro da rodaxe dunha serie inédita: a produción na que se falan os catro idiomas oficiais do Estado, Pensión incompleta. «A proposta parte de EITB, 3CAT e TVG. Tiñan claro que querían xuntarse as teles das tres nacionalidades históricas e contactaron con nós polo noso histórico en ficción», di Fernanda Tabarés. A directora de Voz Audiovisual explica, entre o rebumbio da rodaxe, que a idea de usar castelán, galego, eúscaro e catalán ao mesmo tempo partiu da produtora. «É o gran valor que ten. Vivimos nun Estado diverso, onde ser bilingüe é unha riqueza. Como o equipo técnico e artístico é de todas as comunidades, as linguas están a contaxiarse». E que o diga. De súpeto, escoita a un home alto, con gorra, que repite en cada corte un sonoro «brutal!»: «Ata o asubío ninguén se dirixe aos figurantes, se us plau!», di pondo orde entre unha decena de actores e outros tantos figurantes. Enseguida dáse conta de que se pasou ao catalán. «Por favor», corrixe divertido.
Ese home, todo enerxía, é Jesús Font, director da serie onda Giselle Llanio. Catalán, cunha extensa carreira en Galicia, goza da inmersión que fixo o equipo, que só na rodaxe de hoxe forman cen persoas. «É moi orixinal porque é unha comedia amable, protagonizada por maiores de 60 que teñen unha segunda oportunidade, pero tamén polo uso dos idiomas. Cada unha das nacionalidades que están aquí ten unha forma de ser, de vivir, un idioma que usamos para o conflito e a irmandade. Eu falo un pouco de galego, eh!», apunta mentres atende de esguello ao seu traballo de malabarista. Unha sensación que transmite o creador da serie, tamén guionista, Sergio Campo, que estes días mira cara atrás pensando en que este proxecto comezouse no 2022. «O guion ten traducións para que todo o equipo e os directores enténdano. Os diálogos van en dúas columnas. Unha en castelán e a outra en galego, eúscaro ou catalán». El, natural de Bilbao, é precisamente a mente vasca do desenvolvemento, onda a guionista galega Lidia Fraga e a catalá Mercè Sarrias. «Aos personaxes creámoslles tramas para que falasen nos catro idiomas. Todo é natural, como nos pasa a todos cando viaxamos e cruzámonos con xente doutros lugares». Esta serie tampouco se parece a outras. «É un deses produtos que queremos que a xente quede pegada ao televisor véndoo. Que o espectador pase un bo intre seguindo a estes excursionistas. Non é Alí abaixo nin Oito apelidos vascos. Iso xa está feito, e ademais moi ben. Aquí xogamos cos tópicos e despois rompémolos. Como nunha excursión real. Ao principio non coñeces á xente, xulgas polas aparencias... e despois imos entrando nos personaxes», di Campo.
O cásting
O cerebro da serie confirma tamén que o casting tivo moita faragulla. Cada actor é contrasinal da interpretación da súa comunidade. As tres protagonistas, tres grandes mulleres que se coñecen nunha excursión de xubilados, na que se producen varios roubos. María Costas, a galega, é Catuxa. A gañadora do Goya a mellor actriz de repartición por 20.000 especies de abellas, Ane Gabarain, é Nekane, a vasca; Anna Azcona, a catalá, é Ona. Vémolas en acción baixando as escaleiras cara ao Santuario de Santo André de Teixido baixo un sol de xustiza. «Esta serie representa a península que temos», di Azcona no corte de comida. «E as galegas pídenme que lles fale en catalán!». María Costas sorrí. «Imos entrar nos fogares de xente de Euskadi falando galego e ao revés. É tan chulo», di. Gabarain asente. «Confío en que as teles traten ben o produto. É especial. Eskerrik asko», agradece de antemán pondo en valor a esencia dunha serie feita para ver en versión orixinal.
E é que aí está parte da faragulla. Que no produto final, que agardan estrear no 2026, a mestura de idiomas sexa completamente fluída.
«Fomos un país de subtítulos. Vimos todo dobrado. Iso fai que poida ser novo aquí, pero non é nada estraño no audiovisual. É pioneiro e esencial o que está a facer esta serie e así o vai a sentir a audiencia», di Jesús Font.
A ninguén deste elenco parécelle que sexa un desafío para o espectador, todo o contrario. «É o que máis me gusta da serie, á marxe de que sexa tan importante a oportunidade que se lle dá á xente maior de vivir novas vidas. Somos xubilados, pero temos futuro. Vai moito de iso», engade Anna Azcona.
Mentres un grupo de actores segue roldando, outros senta a descansar de forma natural por toda a aldea. Técnicos, intérpretes, todo o equipo vai a sintonía. Moitos están a coñecerse aínda. Son os primeiros días desta aventura. Joseba Apaloaza, que interpreta a Kándido, e Consente Riera, que é Ona, son vasco e catalá. Os seus personaxes están obrigados a convivir porque el é un veterano da Ertzaintza e ela un mozo mossa d'esquadra. Xuntos infiltraranse nesta viaxe para descubrir quen é o ladrón ou ladroa de obras de arte.
«O concepto é moi chulo e enriquecedor», di Apaolaza. «Penso que é un agasallo e que xa era hora de que puidésemos mesturar e naturalizar. Escoitarnos. É unha marabilla, rico e divertido e os equívocos dan lugar a situacións graciosas», engade Riera.
Luis Iglesia, contrasinal da interpretación en Galicia, arrinca xa rompendo moldes. «Eu son Joan Manuel Serrat», di coñecendo o efecto que provoca o nome do seu personaxe. «Cando lin o guion, ao final de cada capítulo dicía: queeeeee! Son seis episodios que rematan moi en alto, con moita comedia e un elenco marabilloso».
O mítico protagonista de Matalobos cre que o espectador está totalmente maduro para esta harmonía idiomática. «A mestura de linguas está ben para que a xente se decate do fácil que é harmonizar. Hai unha frase mítica de guionistas: o espectador é, coma mínimo, tan intelixente coma nós», sentenza.
Preto del está outra das intérpretes galegas. Ela é Iria na ficción. Na realidade Cristina Andrade, a guía do grupo de xubilados. «Nunca me pasara que, cando abres un guion, ves que está traducido ao lado. Estou feliz porque é novidoso e moi bonito».
«road movie» polas tres comunidades
Unha historia de segundas oportunidades
«Pensión incompleta» é unha comedia con tinguiduras de thriller o que un grupo de viaxeiros do Imserso ver envolto nunha trama de roubos de obras de arte. Unha road movie, que pasa por todas as comunidades, na que mandan os maiores de 60. «Son personaxes auténticos, interesantes, como calquera persoa desta idade de hoxe en día», di Jesús Font. Cada personaxe fala no seu idioma e teñen o castelán como base para entenderse entre todos. A produción está feita para verse en versión orixinal. «Os espectadores verán que algún personaxe saca partido do seu idioma para aproveitarse dos demais», di Campo. E ollo, porque na procura do ladrón ou ladroa hai unha chiscadela. A súa inconfundible marca: unha paxarela de papel.
Voz Audiovisual continuará durante as próximas semanas a rodaxe desta produción, que arrincou a principios de outubro nun escenario como Sant Pau, en Barcelona, pero que tamén terá como localización a Ribeira Sacra, A Coruña, entre outros puntos da xeografía galega, ademais de Euskadi.