Antes del, só Buñuel, Saura, Erice e Almodóvar en toda a historia o cine español viran galardoadas as súas películas en Cannes
24 may 2025 . Actualizado á 19:59 h.Oliver Laxe deu esta noite no Festival de Cannes un paso de titán dentro do panorama do cine internacional. O Premio do Jurado presidido por Juliette Binoche á súa abafadora viaxe polo estremecemento e a piedade titulado Sirat sitúao na posición dos autores cuxo xenio queda xa acrisolado ao entrar a formar parte do corazón da Croisette, que é como dicir o pálpito mundial do cine sensible. Para achegar unha dimensión da relevancia deste recoñecemento, basta con reflexionar con que só catro directores en toda a historia do español lograran ver a súa película premiada na sección oficial do festival de Cannes. Os seus nomes —reverenciados— son Luis Buñuel, Carlos Saura, Víctor Érice e Pedro Almodóvar. E deles, só o manchego obtívoo no século presente.
Os anos de afastamento de Cannes con respecto ao cine que se facía en España ven esa fenda cicatrizada agora con vibrante fío de ouro e de area do deserto. Por ese camiño máis estreito que a hebra dun cabelo e máis afiado que unha espada —o mesmo que seguen os agonistas de Sirat no seu camiño pola dor, o caos e a posibilidade dunha redención— é polo que discorreu ao longo estes doce días na Croisette Oliver Laxe.
O impacto —o que describimos como estado de shock emocional» respirado na proxección oficial de Sirat do pasado 15 de maio debía aínda pasar unha proba de lume: a capacidade de manterse sostido durante esas xornadas do festival, onde tantas outras películas nacen despois para tratar de acalar todo o anterior. Os ecos desa emoción expansiva demostráronse perennes, inmanentes. Oliver Laxe soportou esa espuma dos días que en Cannes pódeche chegar a afundir. E esa competencia na liña de flotación co mellor do cine que se fai no mundo demostrou que o seu cine do quebrantamento seco é insomerxible. E este triunfo maiúsculo seu é tamén o daquel mozo Laxe que chegou hai quince anos a Cannes e atopou acollida co seu primeiro longo, Todos vós sodes capitáns. Nese outra viaxe persoal —entre tanto, en Galicia xurdiron xa non unha, dúas xeracións de cineastas que ilusionan— retorna Oliver a esa Ítaca que para el é, sen dúbida, a Croisette. Como homérico é o seu triunfo. Sirat comparte este Premio do Jurado nun ex aequo coa excepcional película alemá Sound of Falling, da debutante Mascha Schilinski.
Sirat, a película coa que lle moveu o piso ás estruturas cannoises sobre calquera expectativa previa, arrinca dunha perda. A dunha filla desaparecida. E unha tenaz procura a cargo do seu pai (Sergi López) e o seu irmán (Bruno Núñez Arjona) nunha rave das montañas de deserto de Marrocos. O que a isto prosegue é unha ruta rumbo a Mauritania, mentres imos coñecendo detalles difusos dun conflito armado internacional. Ese ruído de fondo acompaña a marcha por esa ponte (sirat) que separa o ceo do inferno. E aí a escritura narrativa de Laxe e o seu habitual Santiago Fillol introduce un deses turning point que sabes que se che quedará gravada na retina, no disco ríxido das imaxes da perturbación. Sobre ese punto de xiro, nese mar de area e desolación, xorden secuencias para o memorable. Unhas fosas na area que Sergi López cava como nun filme de Ford. Un poema sobre a piedade. Unha sublimación do survival cara a un territorio descoñecido ata o de agora no xénero. E de novo, o estremecemento. A violencia que afunde as súas raíces no pasado colonial do deserto ou no caos desa apocalipse que se está anunciando. Vemos nun tren —que semella a centroamericana Besta— as miradas non xa desencaixadas senón dirixidas ao baleiro, de Sergi López e os seus compañeiros nesa viaxe a ningunha parte mentres os mundos chocan.
Para Oliver Laxe, o camiño tivo este sábado un destino preclaro. A súa consagración no Gotha dos autores incontestable. No seu discurso de recoñecemento, Laxe afirmou mentres recollía o seu Premio do Jurado na sala Lumiére que un taxista palestino co que viaxara esta semana faloulle de que no mundo aos seres humanos fixéronos diferentes para que se coñezan entre eles. Do fondo da chamada do caos do que nace Sirat, Oliver Laxe xorde en Cannes xa recoñecido como cineasta esencial entre os seus semellantes.