Os encoros, no seu mellor nivel da última década

jose antontio guerreiro COLPISA

SOCIEDADE

Ismael Herrero | EFE

En España están xa ao 77% da súa capacidade, a marca desde maio do 2015

20 may 2025 . Actualizado á 05:00 h.

Hai cifras que son música celestial para algúns oídos e as das reservas de auga sono para todos os que abrimos a billa a diario e sobre todo para agricultores e empresarios que necesitan deste prezado recurso para sacar as súas actividades adiante, sobre todo agora ás portas do verán. Esas cifras guindaron os mellores datos en dez anos. 43.234 hectómetros cúbicos, que é a cantidade que almacenan os máis de 350 encoros que temos en España, o equivalente ao 77% da súa capacidade (hai un ano estaban ao 66%), a marca desde maio de 2015.

Desde o pasado 25 de febreiro, o nivel dos pantanos non deixou de subir semana a semana grazas a unhas choivas inusualmente abundantes. Nestes 80 días as reservas gañaron 10.700 hectómetros cúbicos, un volume que, como lembra o catedrático e experto en climatoloxía, Jorge Olcina, é suficiente para garantir todo a auga que se consome en España nos meses de verán, incluíndo a que precisa o campo e o turismo. «No centro peninsular e en Andalucía hai auga para dous anos e para un no litoral mediterráneo. Incluso a Cuenca do Segura coa súa natural escaseza (está ao 30%, a peor de todas) ten recursos para garantir os abastecementos urbanos e agrarios ata finais de 2025», precisa o experto.

 Marc Álvarez é unha das persoas máis felices con este sorprendente xiro de guion meteorolóxico, sobre todo el que viu practicamente baleiro o pantano de Sau, o seu lugar de traballo. En marzo de 2024 este encoro barcelonés estaba ao 1%  coa súa igrexa de Sant Romà, que emerxera pola seca, convertida no emblema da escaseza hídrica que azoutaba Cataluña e o sur de España.

Hoxe está ao 76% e a auga volve cubrir practicamente a totalidade da igrexa e renováronse as actividades de lecer, entre elas as que oferta a empresa de Marc, Aquaterra, con travesías en kaiaks e piraguas. «Estamos moi contentos. Desde 2022 non podiamos funcionar con regularidade porque apenas había auga. Traballamos moi precariamente, pero o repunte das reservas permitiunos planificar a tempada completa. Este domingo temos unha saída con 25 persoas, algo impensable o ano pasado».

Na outra punta de España, a case mil quilómetros de alí, en Montijo (Badaxoz), o agricultor e gandeiro Fernando Huertas destila o mesmo optimismo que o catalán. En Estremadura os encoros acadan o 81% (case como os do norte) e en concreto os de Badaxoz rozan o 71%, o dobre que en marzo de 2024.

Naquel ano, os agricultores estremeños só puideron sementar unhas 4.000 hectáreas de arroz, cando o habitual é superar as 20.000. «Tiñamos problemas de rega en Estremadura, e tamén en Andalucía, Cataluña, Murcia e Castela-A Mancha, pero este ano eses problemas desapareceron. Imos ter unha campaña normal e sen restricións, e isto é moi importante porque nos dá estabilidade», afirma Huertas, que é tamén secretario federal de agricultura de UPA (Unión de Pequenos Agricultores), unha das tres principais organizacións agrarias do país.

«2025 está a ser excepcional e co que choveu en Estremadura ábrese un horizonte de tranquilidade para os gandeiros e os agricultores, para os regadores en xeral, que van poder facer unha planificación nas súas explotacións a dous anos vista. É verdade que desgraciadamente tivemos nos últimos días pedriscos e tormentas que causaron danos importantes en moitos cultivos do país, pero con esta base nos encoros, teremos auga garantida para a rega con colleitas normais, o que favorece ás pequenas e medianas explotacións familiares, que son as que máis sofren cando falta auga».

Tamén o sector eléctrico ver beneficiado da situación. Ter os encoros tan cheos significa contar con máis auga «turbinable», é dicir potencialmente xeradora de electricidade. «Un encoro cheo é enerxía dispoñible. A auga non deixa de ser unha batería. Se un encoro ten máis auga, a pila é máis grande», apuntan gráficamente fontes do sector. E ter ese reserva é unha boa noticia incluso ante posibles apagamentos. «Todos eses hectómetros cúbicos nos encoros son gigabaterías ao dispor do sistema eléctrico para cando o país o necesite», apostilan.