El Gordo da lotería, que solucionaba a vida, apenas dá para un piso novo
SOCIEDADE
O primeiro premio de Nadal non deixou de devaluarse desde o 2013
19 dic 2025 . Actualizado á 14:35 h.Gañar un premio na lotería de Nadal, aínda que sexa o Gordo, fai moito que non é sinónimo de converterse en millonario. Desde que o euro substituíu á peseta, os premios xa non se contan en millóns e a inflación fixo que un diñeiro que supuña ter a vida solucionada agora alcance a duras penas para comprar un piso.
Cando naceu o sorteo da «Lotería Moderna» o 18 de decembro de 1812, para restañar as feridas da Guerra da Independencia contra os franceses, o boleto custaba 40 reais e o premio maior era de 8.000 pesos fortes, uns 64.000 reais. Unha casa de 150 metros cadrados no centro de Madrid custaba aproximadamente a metade.
Pero non fai falta irse tan lonxe. Basta analizar o último século para ver como o valor do premio maior da lotería de Nadal respecto ao custo da vida foi fluctuando e probablemente estea nos seus niveis máis baixos. Tanto, que os propios loteiros —en parte tamén porque lle van as comisións niso— volveron a insistir na necesidade de subir o prezo do décimo a 25 euros para elevar o Gordo ao medio millón, porque leva en 400.000 euros desde o 2011.
As comparacións históricas sempre son complicadas porque, por exemplo, o coche máis común en Galicia en 1925 era o Ford T, un artigo de extremo luxo cando a automoción estaba practicamente botando a rodar. Apenas había 2.000 vehículos matriculados, uns 300 en toda a provincia de Ourense. Mentres que neste 2025, o turismo máis vendido está a ser o Dacia Sandero, un utilitario urbano dos máis baratos do mercado que non chega aos 16.576 euros que se cobran ao ano de salario mínimo.
O soldo de 23 anos
Por iso a vivenda e o ouro, con todas as súas imperfeccións, adóitanse utilizar máis como referencia. Así se pode observar como, en realidade, os valores de 1925 non son moi diferentes aos deste Nadal. Por exemplo, o Gordo, que empezou a chamarse así a finais do XIX, daba para comprar 133 onzas de ouro e hoxe acada para unhas 114. Con todo, no ano 2000, antes de que o prezo do metal dourado disparásese pola crise das puntocom e os atentados do 11S, cun décimo do Gordo podíanse adquirir máis de mil destas pezas.
En cuestións bastante máis cotiás que comprar ouro, tamén se observan as diferenzas con claridade meridiana. En 1950, a mediados do século pasado, o premio maior equivalía a cobrar o salario medio durante 23 anos. Agora apenas supera os quince.
Con todo, o verdadeiro barullo cos premios da lotería é moito máis recente. Tivo incluso unha breve idade dourada nos anos 2011 e 2012. El Gordo, que levaba sen actualizarse desde os oitenta, subiuse de 300.000 a 400.000 euros e non foi ata o 2013 cando se lle empezaron a aplicar impostos a todos os premios superiores a 40.000 euros. Unha tributación que, en realidade, deixa o premio máximo en 328.000 euros netos, o segundo en 108.000 e o terceiro en 48.000 euros.
O «tortazo de impostos», como o denomina o asesor financeiro Javier Acción, e a inflación, que só no ano 2022 anotouse un 10%, lastraron o premio ata os niveis actuais. Dependendo dos cálculos, distintos expertos apuntan que o Gordo perdeu entre un terzo e a metade do seu valor real. Describen que, en termos actuais, o primeiro premio nos anos 2000 equivalía a ese medio millón de euros que reclaman agora os loteiros. É máis, os 400.000 euros do 2011, despois da subida e antes da aplicación dese imposto fixo do 20%, calcúlase que suporían uns 650.000 euros deste 2025.
Un entre cen mil
En termos moi resumidos, poderíase concluír que durante o último século, o primeiro premio pasou de ter un valor relativo, que equivalía máis ou menos ao salario de tres anos a verdadeiramente solucionarche a vida. Entre os anos cincuenta e os dous mil, o Gordo viviu a súa verdadeira idade dourada porque si tiña capacidade para trastornar por completo a realidade económica dunha familia.
Os cálculos máis conservadores sobre a contía que debería ter hoxe o premio maior para achegarse ao valor que acadaba nos anos cincuenta elévano ata case os 600.000 euros, bastante máis incluso do que están a reclamar os loteiros. Uns profesionais que, loxicamente, fan o seu agosto nesta época polo volume de vendas, pero non é precisamente cando máis gañan. As súas comisións, que noutros sorteos adoitan roldar o 6%, no de Nadal quedan ao redor do 4,5. En calquera caso, non hai que perder de vista que só cinco de cada cen persoas cobran máis diñeiro en premios do que gastan en décimos, e unicamente un de cada cen mil xogadores vai ter a sorte de que lle toque o Gordo.