O 25% dos cidadáns incluso se autodiagnostica con axuda da intelixencia artificial como alternativa ao médico, o 40% no caso dos adolescentes
26 nov 2025 . Actualizado á 16:00 h.O autodiagnóstico disparouse entre os españois coa popularización das ferramentas de intelixencia dixital, que viñeron a multiplicar as procuras e consultas sobre problemas de saúde que xa se realizaban desde hai anos nas web, redes sociais ou cos influencers.
Dous de cada tres cidadáns acoden á IA e ao resto de fontes de información dixitais para consultar as súas dúbidas e problemas de saúde, unha proporción que aínda é moito maior entre os mozos, que nunha elevada porcentaxe substitúen a visita ao médico ou ao psicólogo polas investigacións na rede. Son as principais conclusións do estudo Os perigos do autodiagnóstico dixital, elaborado por profesionais da Universidade Camilo José Cela para Liña Directa.
O autodiagnóstico disparouse. O móbil ou o computador son xa un instrumento de consulta dos problemas de saúde para o 66% dos españois, unha proporción que chega ata o 90% entre os adolescentes e os mozos e que se reduce coa idade, cun 42% entre os cidadáns de 65 a 75 anos.
Case un 20% da poboación recorre ao autodiagnóstico dixital con frecuencia ou moita frecuencia e os territorios nos que este hábito é máis alto son Cataluña, Región de Murcia, os dous arquipélagos e Madrid, todos por amais do 21% de habituais, fronte a Galicia, Castela e León e Cantabria, que é onde menos ocorre.
Pero non se trata dunha mera procura ocasional de información. Un de cada catro españois utiliza todo tipo de fontes dixitais para tratar de lograr un diagnóstico sobre o que lle pasa antes de ir visitar a un médico e nalgunhas ocasións, sobre todo con doenzas menos graves, incluso como substituto.
Este uso da IA como primeira opción de consulta chega ata o 42% no caso dos adolescentes e veinteañeros, mentres que só o 11 % dos maiores de 65 anos úsaa como alternativa ao médico.
Segunda opinión dixital
Boa parte das consultas médicas á IA, o 32,5%, realízanse para tratar de ter un diagnóstico aproximado sobre pequenos problemas de saúde; para a procura de información sobre enfermidades (28%) e para a exploración de alternativas de tratamento (20%); pero un terzo da poboación xa recorre tamén a ChatGPT e similares como forma de obter unha segunda opinión médica sobre o seu problema.
As razóns que se esgrimen para este grande aumento das consultas sanitarias na rede é a súa alta dispoñibilidade e inmediatez, o que pode vincularse tanto ás listas de espera como á forma de vida actual, presidida pola urxencia, así como a intimidade e privacidade que permiten e, especialmente entre mulleres e mozos, porque lles permite non sentirse xulgados.
A metade dos pacientes con inquedanza ou depresión fan consultas dixitais de síntomas a diario, no que xa se tacha como cibercondría. O traballo deixa claro que non todos os españois teñen o mesmo hábito (ou abuso) do autodiagnóstico dixital e que os usuarios máis masivos e frecuentes son quen padece trastornos mentais ou emocionais.
Para moitos deles a IA convértese nun «terapeuta dixital». Quen se sente mal emocionalmente buscan apoio nesta tecnoloxía e tratan de aliviar a incerteza ante síntomas ou preocupacións de saúde. Esta procura de síntomas na IA provoca, segundo declaran, máis alivio que non facer nada. Con todo, segundo explican os especialistas, é unha sensación falsa de control e responsabilidade, que o certo é que agrava a súa situación e converte a moitos deles en cibercondríacos, buscadores compulsivos de síntomas de enfermidade en contornas dixitais. O equivalente ao hipocondríaco do mundo físico.
A metade de quen padece inquedanza ou depresión en España recorre á IA case a diario para resolver dúbidas sobre saúde. Este uso intensivo contrasta co uso moito menor de pacientes con enfermidades físicas crónicas e graves —como hipertensión (15%), diabetes (13%) e incluso cancro (3%)—, o que apunta a que a dependencia destas ferramentas está moito máis ligada a necesidades psicolóxicas e emocionais que a problemas físicos. De feito, a cibercondría aliméntase dese círculo vicioso. A maior malestar emocional, máis procuras dixitais con IA, que lonxe de aliviar o que fan é agravar a situación.
Os autores do traballo fan varias recomendacións para evitar que as consultas sanitarias dixitais deriven nun problema de saúde. Nunca debe substituírse a consulta dun profesional sanitario pola IA e só se debe confiar e levar a cabo o diagnóstico e tratamento que indicase este médico ou psicólogo. De igual forma hai que usar a IA con coidado, pois ten nesgos e erros con frecuencia, e afastarse de calquera uso abusivo ou adictivo desta clase de consultas, que poden desembocar en cibercondría.