A próxima semana acumularase na comunidade galega máis cantidade de auga que en todo o verán
18 oct 2025 . Actualizado á 13:19 h.En California hai dous fenómenos meteorolóxicos que explican en boa medida por que o clima tende habitualmente cara aos extremos. Por unha banda o anticiclón do Pacífico, que favorece as secas, e por outra os ríos atmosféricos que transportan humidade desde as rexións tropicais e que provocan inundacións.
A comunidade científica acuñou un concepto para describir esa facilidade do clima californiano para oscilar bruscamente entre a seca e as choivas intensas. Chámano «precipitation whiplash», un termo que pode traducirse como «lategazo hidroclimático». O concepto xurdiu no 2018, cando un grupo de investigadores da Universidade de California publicou en Nature Climate Change un estudo que mostraba como o cambio climático non só altera o patrón de precipitación na costa oeste dos Estados Unidos, senón tamén a frecuencia e a intensidade das transicións súbitas entre tempo seco e húmido. Desde entón, a investigación avanzou e o termo ampliouse a escala planetaria. No 2025 confirmouse que a volatilidade hidroclimática global aumentou entre un 30 % e un 60% desde mediados do século XX, e que seguirá intensificándose a medida que o planeta se quente.
Galicia xa rexistrou algunhas destas transicións. En outubro do 2022, como o resto da Península, atopábase nunha situación de seca prolongada. Con todo, a mediados de mes cambiou por completo o patrón meteorolóxico e empezaron a chegar as borrascas. Outubro acabou cunha precipitación media de 223 litros por metro cadrado, un 36% por amais do valor normal, o máis húmido desde o 2013. As choivas persistentes da segunda quincena deron paso a un novembro aínda máis chuvioso, cunha media de 255 litros por metro cadrado, un 50% superior ao habitual, o máis húmido desde o 2019. Aquel cambio marcou o inicio dunha tendencia húmida que se mantería no 2023.
Galicia está a piques de rexistrar un episodio que encaixa cun lategazo hidroclimático, aínda que máis breve. En cuestión dunhas horas pasará dunha intensa anomalía negativa de precipitación a outra positiva. Para entender o cambio que se aveciña, repasemos o que sucedeu durante os últimos meses.
A comunidade galega vén dun verán que foi moi cálido e seco. Entre xuño e agosto apenas acumulou 51 litros por metro cadrado, un 62% menos do habitual, segundo datos de Meteogalicia. Foi o trimestre máis seco desde 1981. Xuño foi especialmente árido, cun 68% menos de precipitación do normal, e nin xullo nin agosto lograron reverter a tendencia xa que ambos pecharon con porcentaxes de 55 e 58% inferiores á media.
Á escaseza de choiva sumáronse ademais unhas anomalías térmicas positivas de ata 3 graos que aceleraron a evaporación do chan e o descenso dos caudais fluviais. En agosto, unha onda de calor persistente entre os días 2 e 17 agravou aínda máis a seca meteorolóxica. Debido á ausencia prolongada de precipitación, a Xunta declarou en agosto a prealerta por «escaseza moderada de auga» que hoxe afecta a unha trintena de municipios.
Con todo, o escenario meteorolóxico está a piques de dar un envorco. O anticiclón de bloqueo desaparece do mapa e asoman as borrascas. E parece que veñen coa intención de recuperar o tempo perdido.
Este domingo, chega unha primeira fronte que deixará precipitacións abundantes, especialmente na metade oeste, onde a choiva se recibirá como «auga de maio». A Axencia Estatal de Meteoroloxía avisa de que no oeste da provincia da Coruña acumularanse polo menos 40 litros por metro cadrado no prazo de 12 horas. A imaxe satelital que subiu onte Meteogalicia ás súas redes sociais permite observar a envergadura da estrutura que traerá a choiva.
A previsión para o resto da semana anuncia un tren de borrascas que traen da man novos frontes bastante activos. O primeiro cruzará a comunidade o luns pola noite e deixará choivas durante a madrugada do martes, de novo con máis intensidade na metade oeste. O resto da xornada do martes seguirá chovendo de forma xeneralizada e moderada.
A seguinte fronte non tardará nin 24 horas en presentarse, o mércores pola noite. Varrerá a comunidade de oeste a leste e, de novo, descargará con forza nas Rías Baixas e no suroeste coruñés. A influencia desta fronte estenderase toda a xornada do xoves, un día moi chuvioso tamén.
A previsión de acumulación de choiva do modelo europeo ECMWF sostén que a semana que vén podería chegar a acumularse entre 200 e 300 litros por metro cadrado, sobre todo no extremo oeste. Nuns poucos días choverá o mesmo en Galicia que en todo o verán, un salto brusco que reflicte a dinámica do lategazo hidroclimático: pasar da escaseza ao exceso en cuestión de días e que é benvido.