Enfermos dELA mapean Santiago en 3D para denunciar falta de accesibilidade
SOCIEDADE
O proxecto Mizura, do investigador do CSIC Dabiz Riaño, tamén aspira a que se aprecien de verdade as capacidades das persoas con diversidade funcional
13 jun 2025 . Actualizado á 05:00 h.Non se trata, como di o científico do CSIC Dabiz Riaño, de «axudar ao pobre tullido», senón de «cambiar a perspectiva social». O obxectivo do proxecto Mizura, que onte chegou a Santiago de Compostela, é que aos enfermos dELA, como el, e a todos os que presentan algún tipo de diversidade funcional, véxaselles como «unha persoa máis que ten algo que achegar». Con este obxectivo están a aproveitar as súas cadeiras de rodas eléctricas para mapear en tres dimensións co sensor LiDAR centros históricos e outros enclaves patrimoniais singulares. Espazos aos que non poden acceder nin os coches de Google nin os drons.
Ata o de agora, fixérono na catedral de Burgos, a ponte romana de Cihuri (A Rioxa), a fachada da Facultade de Arquitectura da Universidade de Alcalá (Madrid), o Palau da Música de Barcelona ou a Xiralda de Sevilla. Na capital andaluza, incluso contaron co apoio do colectivo Amigos do Rugbi, que lles subiron en brazos os últimos chanzos de acceso á torre para poder de manifesto a falta de accesibilidade.
No caso de Santiago, elixiron o arco do palacio de Xelmírez, en pleno Obradoiro, porque representa a entrada triunfal na praza para millóns de peregrinos despois de completar o Camiño de Santiago. Ata os anos cincuenta, como explicaron os organizadores, «alí había unha costa perfectamente transitable, por onde pasaban carros e carretas». Foi o proxecto de 1955 do prestixioso arquitecto Francisco Pons-Sorolla e Arnau o que cambiou o pavimento e colocou as escaleiras, que son inaccesibles para as persoas en cadeiras de rodas ou con outros problemas de mobilidade.
«Recuperar a accesibilidade orixinal deste paso histórico non só faría xustiza ao seu valor funcional e simbólico, senón que marcaría un antes un despois: se ese limiar cae, os demais chanzos da cidade caerán polo seu propio peso», considera Riaño, que está a facer o Camiño Portugués desde Vigo co grupo Discamino.
Por outra banda, a iniciativa, na que participan outras persoas con diversidade funcional á marxe dos enfermos dELA, inclúe a entrega simbólica dun planta de carballo ao Concello, a USC e os donos dos establecementos inaccesibles do casco antigo. A iniciativa ten intención reivindicativa e case poética porque «os carballos lémbrannos que unha cidade viva é unha cidade que inclúe, non os chanzos que exclúen», segundo os organizadores.
A idea de focalizar a iniciativa nos bares da zona vella vén dada porque moitos teñen un só chanzo de entrada e entenden que se trata de «un obstáculo mínimo que podería eliminarse facilmente absorbendo a pendente cara ao interior do local».
En definitiva, o máis importante destas accións, en palabras de Dabiz Riaño, que vén de percorrer o leste de Europa en furgoneta, é pór sobre a mesa que o patrimonio ten que ser accesible para todos. El, que dentro do que cabe sente un afortunado porque hai compañeiros nos que a enfermidade evolucionou moito máis rápido, considérao que se trata de «unha ferramenta para cartografar a exclusión co fin de transformala en inclusión real».