Así é a viaxe por estrada entre Lugo e Ourense: fochancas, curvas e moita paciencia
OURENSE CIUDAD
O trazado da N-540 atópase nun estado penoso, especialmente na provincia lucense, e o Goberno aínda non concreta prazos para a súa reforma integral
27 mar 2023 . Actualizado á 05:00 h.Cando hai cinco anos un alto cargo do entón Ministerio de Fomento, gobernado polo PP, visitaba Galicia para inaugurar algunhas obras e atopouse coa sucesión de fochancas e fochas que había na N-540, a estrada que une Lugo e Ourense, din os que o viron que levou as mans á cabeza. Uns días despois houbo imaxes virais, con gardas civís medindo fochancas de ata 8 centímetros á altura de Chantada.
Cambiou algo nestes cinco anos? Os condutores que por ela circulan a diario saben que non, máis aló de parches puntuais e do arranxo dun kilometro na travesía de Guntín. E polas contestacións que ofrece o Goberno aos grupos políticos, pois segue todo á espera. Hai un mes apuntaba:«A rehabilitación estrutural do firme da estrada N-540 entre os quilómetros 0 e 68,9 atópase en redacción o proxecto».
Esta resposta é similar á que ofreceu o Goberno no verán do 2021, onde sinalaba que o custo da reforma da estrada nacional, só na provincia de Lugo, superaría os 10,2 millóns de euros. Unha cifra que coa inflación actual seguro que será aínda maior.
COMO É A VIAXE
Exporse a viaxe entre Lugo e Ourense require unha planificación, sobre todo de tempo, e saber a que pódese enfrontar un. Desde hai anos, gran parte dos condutores de ambas as cidades xa utilizan un traxecto alternativo, o que parte do corredor Lugo-Monforte e logo baixa por Vos Peares a través da N-120. Esta viaxe de 110 quilómetros, uns doce máis que pola N-540, require case o mesmo tempo, un pouco menos de hora e media, pero supón máis seguridade e tranquilidade para os condutores que utilizar a bacheada, insegura e estresante estrada nacional.
Pero se non queda máis remedio que ir pola N-540, o firme, especialmente na provincia de Lugo, está nunhas condicións que nalgúns tramos xera unha condución case impracticable, coa presenza de grandes fochancas, pavimento gretado, ausencia de liñas de separación dos carrís, beiravías inservibles, grava miúda solta e restos de pedras da calzada levantada.
A propia sinalización da estrada nacional xa non permite ir a unha velocidade constante de 90 quilómetros por hora, se non máis ben o condutor debe asumir unha sucesión de sinais de 40, 50, 60 e 70. Pero as condicións do firme impiden calquera avance seguro co vehículo.
de Lugo a Chantada
Saíndo da cidade de Lugo, en dirección a Chantada, xa entre Esperante e Calde, pódese comprobar o mal estado do firme, gretado e bombeado, que provoca que o condutor teña que ir esquivando fochancas e buscando trazadas seguras. A firme mellora entre Ou Picato e uns metros antes de chegar a Guntín. A nivel de seguridade pintou hai anos nas longas rectas unha liña continua ante os numerosos accidentes mortais que se produciron.
A travesía de Guntín é unha miraxe. Despois de numerosas queixas, firmas de veciños e escritos da alcaldesa, o Ministerio de Transportes executou o pasado ano unha reforma integral que deixou atrás fochancas dunhas dimensións que provocaron varios rebentóns de rodas.
Unha estrada que vertebra a Galicia interior
Ao pasar Guntín, onde nunha glorieta arrinca a N-547 cara a Santiago, sucédense unha serie de curvas perigosas e con mal firme. Logo hai longas rectas con limitación de velocidade e a estrada está moi deteriorada. Aos poucos quilómetros sucédense dúas ligazóns da N-540, o desvío cara a Portomarín e o Camiño de Santiago, e pola N-640, en dirección Monterroso e Lalín.
E é que a N-540 é algo máis que a estrada que une Lugo e Ourense. Trátase dunha vía que de xeito vertical atravesa gran parte da Galicia interior e na que a ambas as marxes sucédense outras estradas nacionais, autonómicas e provinciais de gran relevancia, ademais de numerosas vías locais e accesos a explotacións gandeiras.
Un bo exemplo disto último pódese comprobar cando se circula pola N-540 á altura dos municipios de Taboada e de Chantada, sen dúbida os vinte peores quilómetros aos que se teñen que enfrontar os condutores a día de hoxe. A velocidade ten que reducirse se un non quere acabar saíndose da estrada polas fochancas, gretas e badenes que se van sucedendo.
Iso si, a circunvalación de Chantada, á que se chega tras 50 minutos de viaxe, xa se atopa repavimentada, e atrás quedaron aquelas imaxes virais dos axentes medindo as fochas. Os algo máis de catro millóns de euros que investiu o Ministerio de Transportes entre o 2018 e o 2022 para rebachear o firme da N-540 xa son insuficientes.
a viaxe de Ourense a Chantada
Pola súa banda, percorrer os 36 quilómetros que separan a capital dAs Burgas de Chantada, primeiro tramo da viaxe, supón investir uns corenta minutos xa que para realizar este desprazamento non hai autovías nin trazados rápidos. Vaise como se ía hai trinta anos, ou máis, atravesando decenas de aldeas e agardando ás liñas descontinuas para poder adiantar en caso de pillar algún camión, algo frecuente, ou incluso algún vehículo agrícola.
A saída da capital dAs Burgas é pola N-120, en dirección Monforte. Pouco despois da presa de Velle atópase a bifurcación para enlazar coa N-525, calzada á que se chega tras cruzar o longo viaduto sobre o río Miño. En menos de cinco minutos, se non hai atasco na saída do centro urbano, pódese chegar á estrada de Santiago, pero pisando pouquiño o acelerador.
Outrora ese primeiro tramo era un trazado perigoso, con moitos accidentes de tráfico mortais, pero agora xa non se pode adiantar e hai un radar que controla que os vehículos non superen os 70 quilómetros por hora ata superar a zona de curvas. Dez quilómetros despois, en Cambeo, arrinca a estrada de Lugo, a de toda a vida.
É a N-540, unha calzada na que un apenas sabe a que velocidade ten que viaxar. Primeiro 70 quilómetros por hora, logo 50, logo 90, daquela outra vez 50... As sinalizacións van cambiando en función da zona e o trazado e o condutor pérdese. Iso si, hai que ter claro que a máis de noventa nunca se pode circular. Mellor acender a radio e gozar da paisaxe.
O bo deste primeiro traxecto é que hai varias zonas con dobre carril e iso afrouxa a tensión cando un se atopa co camión de repartición de bombonas ou o que transporta animais. Outra cousa é o estado do asfalto. Hai fochancas en moitos tramos nos que o mantemento deixa moito que desexar e moitas curva que mellor coller con coidado. Media hora despois de comezar a viaxe estamos na Barrela.
A situación mellora durante algúns quilómetros porque hai dobre vía, pero logo volvemos á decepción cun tramo de curvas, o peor ata o de agora, e un asfalto nun estado deplorable. Non é difícil marearse se un non vai conducindo neste último esforzo ata Chantada, no que as posibilidades de adiantar redúcense, con liñas continuas e camións cisterna. Corenta minutos despois completamos o primeiro tramo. Aínda queda moito.
As queixas institucionais e empresariais
Desde hai anos os alcaldes dos concellos polos que pasa a N-540 reclamaron en numerosas ocasións o arranxo da estrada, e máis sabendo que a medio-longo prazo o Goberno non ten plans para construír a autovía A-56 nos tramos da provincia de Lugo. Recolléronse firmas entre os veciños e presentáronse preguntas e iniciativas no Congreso e o Senado. Incluso os propios deputados do PSOE de Lugo e a propia Deputación de Lugo preguntaron e reclamaron ao Gobierno a mellora da estrada.
Ademais os colectivos empresariais de ambas as provincias e os alcaldes da zona crearon unha plataforma para reclamar a execución da autovía A-56, que nestes momentos só ten uns poucos quilómetros construídos en Carballedo, e que son inútiles para a viaxe entre Lugo e Ourense ao quedar un dos desvíos moi lonxe da N-540. O Goberno comezou a construír e licitar os tramos que parten da cidade das Burgas, mentres que os da provincia de Lugo teñen os informes de impacto ambiental xa caducados.
