Antonio López, sobre as críticas ás portas da catedral de Burgos: «Se a obra é boa dá un pouco igual o sitio»
CULTURA
As pezas de bronce elaboradas polo artista manchego pódense visitar desde este domingo no museo do templo gótico, aínda que o arcebispo admite que a vocación é que se instalen na fachada de Santa María
30 nov 2025 . Actualizado á 20:33 h.O museo da catedral de Burgos exhibe desde esta fin de semana as controvertidas portas de bronce deseñadas polo pintor e escultor Antonio López, que as definiu como unha mestura do cotián, plasmado nas dúas portas laterais, e o sobrenatural, que preside un relevo de Dios pai na dobre folla da porta central. O artista manchego, que tratou de evadirse do movemento crítico que forzou que as portas non se instalen, polo menos polo momento, na fachada principal de Santa María, foi o encargado de defender o complexo escultórico no acto de inauguración. «Se a obra é boa dá un pouco igual o sitio, e se non é boa, tamén», asegurou antes de presentar ao público esas tres grandes portas de bronce, deseñadas para conmemorar os 800 anos da catedral (1221-2021), e que quedaron expostas no museo catedralicio.
Ata o de agora ninguén vira as portas, excepto quen permitiu o Cabildo, e desde este domingo poden ser visitadas polos burgaleses e turistas que se acheguen á Catedral. Ao longo destes días a visita será gratuíta e realizarase en dous momentos diferentes do mes de decembro. Por unha banda, entre o domingo 30 de novembro e o venres 5 de decembro; nun segundo momento, abrirase entre os días 9 e 19 de decembro; todo iso no horario habitual de visitas turísticas á Catedral.
Desde o Cabildo da Catedral indícase que esta obra «é un diálogo con oito séculos de historia» e unha invitación para mirar o patrimonio con outros ollos. O mesmo arcebispo da diocese, monseñor Mario Iceta, na presentación realizada esta semana, falaba de que estas portas son o legado do Oitavo Centenario da Catedral, como o foi a custodia de prata do Corpus Christi no sétimo centenario. A maxestosidade deste conxunto escultórico radica en conxugar «tradición e innovación», en palabras do presidente do Cabildo da Catedral, Félix Castro. Neste sentido, este monumento escultórico pretende ser «unha ponte que unha culturas e diferentes etapas artísticas».
Antonio López explicou que o encargo foi un reto porque se saía da súa traxectoria, vinculada ao cotián, á súa familia, a cidade e a súa contorna, plasmados desde un punto de vista figurativo. «Foi un encargo dunha envergadura enorme, que non realizase doutro xeito», admitiu, tras lembrar que desde fai miles de anos, desde a época exipcia, os artistas viviron dos encargos e da obra relixiosa, pero a realidade actual é distinta, e máis para un pintor figurativo.
Un longo proceso e críticas polo seu impacto
As portas da Catedral tiveron un longo proceso de construción desde o 2018, cando un empresario local decidiu encargalas para o Cabildo. Con todo, a crise golpeou forte coa chegada da covid e o mecenas tivo que retirarse da escena. O propio Cabildo financiou o 87% do custo total, que ascende a 1.250.000 euros, mentres que o 13% restante procede dunha vintena de empresas burgalesas. As portas, de estilo hiperrealista, pesan en total oito toneladas e organízanse en tres grandes corpos dedicados á Anunciación, a Creación e a Encarnación, unidos por un mesmo escenario, «o xardín», un espazo simbólico desde o que a obra se abre á cidade de Burgos. Este conxunto escultórico está formado por tres grandes bronces; cada un ten a súa escena e están inspirados na tradición bíblica. O propio Cabildo resumiu que cada unha delas é un relato visual cheo de detalles: a acollida de María, a proximidade do neno Jesús e a forza creadora do Pai.
En todo este proceso, tamén hai habido voces discordantes. A plataforma contra as portas da Catedral chegou a reunir case 80.000 firmas de persoas que non están de acordo, ben co conxunto artístico, ben co modo de proceder de la Iglesia burgalesa á hora de explicar e financiar o proxecto, ou simplemente polo rexeitamento a que se coloquen nun lugar que podería prexudicar a continuidade da Catedral de Burgos como Patrimonio da Humanidade. Icomos emitiu un informe desfavorable e recomendou ao Cabildo que buscase outra localización; incluso a Unesco avisou de que podería estar en risco a declaración como Patrimonio da Humanidade. Con todo iso, o Cabildo optou por expor varias alternativas á Comisión de Patrimonio da Junta de Castilla y León, que finalmente autorizou a súa instalación no museo catedralicio. En calquera caso, as portas non se van a colocar de inmediato. O mesmo arcebispo, Mario Iceta, lembraba na presentación realizada esta mesma semana que «os tempos de la Iglesia non son os mesmos que os da sociedade» e que, por tanto, non hai présa para situalas no lugar onde foron destinadas, aínda que, segundo Iceta, a súa vocación é que rematen onde foron pensadas.