As vacacións de Lola son para Senegal desde hai dez anos: «O bajón dáte ao volver á túa comodidade»
YES
As VACACIÓNS DE LOLA SON PARA ÁFRICA... Quince días do tempo anual de descanso desta farmacéutica asturiana e coruñesa de adopción son, cada mes de novembro, para traballar como voluntaria dun proxecto solidario nun pobo pesqueiro preto de Dakar
05 nov 2025 . Actualizado á 16:50 h.A esperanza de Lola aterrou hai dez anos en África por primeira vez. Curtida en adestrarse en medios maratóns, Lola ten unha cabeza que pensa por fóra do seu confort e ten uns pés que a pon en correr. É unha das profesionais máis veteranas dun dos proxectos que a oenegué coruñesa Ecodesarrollo Gaia arrincou en Senegal no 2007. Lola, asturiana de Mieres, coruñesa de adopción, estudou Farmacia en Santiago e foi aos seus 28 anos cando, alentada por unha amiga que lle tirou das ganas, decidiu dar o paso adiante de voar a África aquela primeira vez. Desde entón, a metade do seu novembro é sempre para Yoff, ese pobo pesqueiro de Senegal, próximo a Dakar, que a ve crecer cada outono uns centímetros en gratitude, ese sentimento que entenden os que dan só porque queren, sen agardar a cambio algo en compensación.
Lola levaba cinco anos traballando como farmacéutica cando unha amiga pintou « tan ben» a experiencia do voluntariado que tomou aquel primeiro voo a África «sen medo». «O primeiro ano é o leite, por todo o que ves. Todo é novo, estás atenta a cada detalle. Eu bótoo moito de menos, boto de menos non poder volver sentir aquilo. Agora para min ir é como volver ao pobo», conta.
Durante quince días de novembro, estende receitas na escola Coruña. Alí a oenegué —que colabora co Movemento Green Belt e o seu líder en Quenia, Wangari Maathai, primeira muller africana en recibir o Premio Nobel da Paz— suspende as clases esa quincena para pór en servizo un «centro de saúde» no que médicos, enfermeiros e farmacéuticos traballan todos xuntos para atender a todos os pacientes que o necesiten de Yoff, que durante o resto do ano só dispoñen dun posto de saúde cun enfermeiro como único profesional. Deben pagar cada consulta á que van.
Os quince días que Lola exerce alá, o equipo recibe unha media de tres mil visitas de pacientes. «Polas receitas que facemos, este é o cálculo», explica sobre esa tempada, que é «un non parar». Pero nesa roda sen fin volve Lola a entrar cada ano sen dubidalo: «Gústame axudar, gústame o contacto coa xente, como é a xente de alí, como nos reciben sempre. Agora moitos xa son amigos. Estás a desexar volver velos e eles pásanse o ano desexando que nós volvamos».
O contraste é grande. «Atender atendémolos igual que á xente de aquí. Pero alí non podes dar nada por sabido... E hai que ter en conta o cambio de idioma. Eles falan wolof e, aínda que hai tradutores, adoitan ser mozos e ves que hai cousas, como as consultas con relación a temas vaxinais, que lles dan moito pudor, pero se van abrindo e modernizando cada día», comenta.
Dos seus pacientes africanos non ten unha mala palabra. «Son encantadores, son moi agradecidos. Dan as grazas sempre, unha e outra vez, cando entran e antes de saír», valora Lola con esa bagaxe de dez outonos de experiencia, en que van cambiando persoas do equipo, pero o resultado é invariable: «Todo sae sempre ben». E iso que viven un 24/7 moi intenso durante eses quince días. Un Grande irmán sen cámaras que se lles queda gravado na memoria do corazón.
CONTIGO, CEBOLA PICADA...
Parécese en algo Galicia a Yoff? «Quizá aquilo se parece a como era España antes, con máis rúas de area e con máis convivencia co veciño. Ningúns levan ao médico aos fillos da veciña. Ou, por exemplo, cando lles digo: ‘‘Este xarope hai que metelo na neveira, tes neveira?'', pódenche dicir: ‘‘Non, pero a miña veciña si''».
As rúas son de area e as casas de ladrillo visto nese pobo pesqueiro que vive ao día, pero onde non hai crise de natalidade. De fillos non hai escaseza. «Alí as nais son sobreviventes —di Lola—. Están en subsistir día a día, non hai as bobadas de aquí... A min chamoume a atención, o primeiro ano que fun, ver os paquetitos de cebola picada de pequeno tamaño no mercado. E explicáronme que iso é o único que pode pagar algunha xente para gastar durante o día. Non poden comprar un quilo de cebolas, compran a xusta para o día».
O que se aprende nesa escola que fai cada outono de ambulatorio provisional en Senegal é «bastante». «De xenerosidade, de resiliencia, de tirar pa'lante. E están moito peor do que estamos aquí», conta Lola, que no seu caderno de pequenos costumes do pobo que lle chaman a atención ten un lugar especial para esa que teñen de «comer todos xuntos da mesma pota». «Na escola, os que están, independentemente de que se coñezan ou non, meten as mans na pota para comer. Nesa escola todo o mundo é benvido. Sempre está farta de xente e non pasa nada », detalla a farmacéutica.
Nestes dez anos houbo unha cousa que impresionou a Lola por amais de todas as demais: «Un neno que chegou desnutrido, moi desnutrido. Quizá os médicos estean máis acostumados, pero a min impresionoume moito. A esa nai dixéronlle que se chega a tardar dous días en ir, o neno morre. Vimos como conseguiu darlle o peito con axuda da pediatra, tamén algún biberón con leite de fórmula. E aos tres meses esa mamá mandounos unha foto do neno ao grupo de WhatsApp e o cambio era brutal, era un neno fermoso, guapísimo. Agora é algo emocionante velo cada ano, cando volvemos por alí. A nai ensínao dando as grazas. ‘‘Grazas, ‘‘mirade como está!».
Dun equipo de nove médicos, dúas enfermeiras e dúas farmacéuticas será parte, de novo, este novembro Lola para volver a Senegal. Pode ir calquera? Si, sempre que haxa prazas. Hai demanda? «Si, porque engancha e a xente quere repetir».
Cada mes de maio faise unha primeira reunión para ir montando o grupo e en agosto ponse en marcha a organización para ir solicitando as doazóns de medicamentos a hospitais como o Chuac e particulares.
A peor cara desta viaxe, os momentos máis negativos? «Ningún. Medo non hai. O noso pobo protéxenos e quérenos moitísimo», afirma Lola, que lembra que a escola Coruña montouse nesa aldea africana senegalesa para que os nenos puidesen ir a clase mentres as súas nais traballaban na fábrica de salgadura, «porque non tiñan onde deixar aos nenos mentres traballaban».
A cociña é outro punto a favor para Lola. «A cociñeira fai cociña fusión Galicia-Senegal, quitando un pouco de picante... E fainos a súa propia versión da tortilla de pataca. Fan moito arroz e peixe á grella. Comemos xenial», asegura. Cunha infusión que fan coa flor do hibisco e o mollo do baobab levan ben eses quince días de servizo ambulatorio en África. «O bajón dáte á volta. Ti recuperas a túa comodidade, pero eles quedan alí», conclúe a farmacéutica que non deixa de volver cada outono á súa aldea de Dakar.