A estrea da vía de ferrocarril entre Vigo e Salvaterra deixou en 1878 un falecido no Porriño

Jorge Lamas Dono
jorge lamas VIGO / LA VOZ

VIGO CIUDAD

escaneada

A primeira viaxe no tren reuniu a cincuenta pasaxeiros

18 nov 2025 . Actualizado á 01:30 h.

A poboación viguesa desexaba en 1878 usar o ferrocarril, a gran revolución das comunicacións terrestres do século XIX. Desde vinte anos antes falábase da construción dunha vía férrea que rompese o illamento co interior de España. O asunto, como adoita ocorrer por estas terras, foi con moita calma. Unha vez comezadas as obras, fóronse realizando e abrindo diversos tramos, e os vigueses e as viguesas acudiron aguzosos ás viaxes iniciais.

O primeiro daquelas viaxes produciuse o 17 de marzo de 1878 entre Vigo e Guillarei, tramo fundamental para a conexión con Portugal, aínda que entón aínda non estaba construído a ponte entre Tui e Valença. Aquel traxecto durou dúas horas e dez minutos. Os excursionistas comeron e pasearon por Tui antes de emprender o retorno cara a Vigo.

Ao mesmo tempo que se estreaba ese traxecto, os obreiros da Compaña Medina del Campo-Zamora e Ourense-Vigo seguían colocando raís e travesas en dirección cara a Ourense e o 10 de novembro dese mesmo ano xa se puido abrir a vía ata Salvaterra de Miño. Novamente, organizouse unha excursión que realizaría o traxecto en domingo.

O grupo estaba composto por cincuenta persoas que partiron cedo da cidade. A desgraza estaba a agardar no Porriño, en cuxa estación se detivo o tren. O vixiante do telégrafo dese apeadeiro, José Rouco, foi atropelado brutalmente polo convoi e faleceu na mesma plataforma despois de que nada puidese facer un médico vigués que viaxaba naquela excursión. As crónicas da época sinalan que aquel mozo comezara a traballar na estación do Porriño tan só dez días antes e que do seu salario dependían o seu pai e a súa irmá.

«O tren seguiu a súa marcha cara a Salvatierra, onde recibiron á locomotora con algunhas bombas de dinamita, as cales atopaban lúgubre eco no corazón dos viaxeiros a causa da anterior desgraza», pódese ler nEl Correo Gallego do 15 de novembro de 1878. Daquela, os xornais copiábanse as noticias, pero non o ocultaban. Neste caso, aquel xornal calcaba explicar algún día antes por Faro de Vigo.

Os viaxeiros non quedaron en Salvaterra porque, segundo indicaba o xornal, ofrecía poucas comodidades. Os compoñentes da excursión atravesaron o Miño e comeron en Monçao. «Neste momento Salvatierra, excepto os dons sempre primorosos con que a natureza dotou aquela paraxe, así como a toda Galicia, non ten vida nin atractivos sociais», sinalaba o cronista.

Era 1878 e aínda quedaban case tres ano máis para que o tendido férreo chegase a Ourense. Hai que lembrar que as obras do camiño de ferro entre Vigo e Ourense comezaron en xuño de 1863. Un ano máis tarde, na xunta xeral da Compaña do Ferrocarril de Medina del Campo a Zamora e Ourense a Vigo dicíase que preto de cinco mil traballadores abrían a vía, e sinalábase a marzo de 1867 como data de finalización do tendido férreo. Só se equivocaron por catorce anos.

Dous anos despois, a compaña pedía auxilio ao Goberno porque as súas accións se habían depreciado dunha forma considerable. En xullo de 1871, a empresa dicía que os atrasos se estaban acumulando nos numerosos túneles, pontes e o viaduto de Redondela, a obra máis notable. Comunicaba, aos seus accionistas que 100 dos 132 quilómetros do percorrido quedarían concluídos a finais dese mesmo ano. Os problemas financeiros paralizaron as obras a finais de 1873. Só unha ampliación de capital permitiu, onda unha nova prorroga da concesión, reiniciar as obras.

En xuño de 1876 inaugurábase o viaduto de Redondela e, en agosto de 1877, Alfonso XII, inauguraba o tramo Redondela-Vigo. Así ata o 9 de xuño de 1881, día en que foi aberta a liña entre Vigo e Ourense.