Sardiñas e bocartes abundan en Galicia, pero só parte do cerco pode pescalos

Se en algo coinciden os pescadores consultados é na abundancia de sardiña e bocarte (anchoa, bocarte) nas costas galegas, por onde se moven seguindo os seus ritmos biolóxicos e ignorando as liñas imaxinarias trazadas polos humanos para xestionalos. Científicos que periodicamente avalían o estado das dúas poboacións de peixes confirman que nas dúas últimas prospeccións «atopáronse cardúmenes densos de sardiña adulta preto do fondo e epipelágicos de anchoa preto da costa», explicaba o Instituto Español de Oceanografía nun comunicado. Con todo, só parte da flota do cerco pode capturalos.

Desde este 18 de agosto, cando o Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación pechou a campaña ao esgotarse a bolsa común de Galicia e o resto do Cantábrico, a sardiña do noroeste é privativa dos barcos desta zona que compraron cota do golfo de Cádiz. Desde o día 11, o bocarte está prohibido para os cerqueiros galegos, asturianos, cántabros e vascos entre a desembocadura do Miño e Fisterra, aínda que se lles permite de aí á fronteira con Francia.

Así se dan situacións complicadas de entender para pescadores que pasan apuros a pesar de a abundancia de dúas especies craves nas súas economías, xusto cando os mercados as demandan. Ver como eses dous peláxicos abundan nos caladoiros sen opción a collelos xerou balbordo en varios portos, onde crece o malestar entre os prexudicados.

Un anticipo de anchoa

Xa levan días apelando ás autoridades, ás galegas e ás españolas. Que se saiba —porque publicamente ninguén pronúnciase—, de momento sen resultado. Con todo, un alto cargo da Consellería do Mar enviou ao sector unha detallada explicación de cal é a situación actual coa sardiña e o bocarte, e das súas peticións ao ministerio.

Pescadores atribúen esta misiva, entre outras razóns, ao movemento alentado desde confrarías para intentar que Pesca transvase ao sur de Fisterra cota de anchoa da área comprendida entre Fisterra e a fronteira de Francia. Refírense á que non capturaron do 10% da cota nacional, a bolsa común regulada polo ministerio para os cerqueiros que non se adheriron ao novo modelo de xestión. Este último impulsárono as organizacións galegas, cántabras e vascas integradas na asociación Opescantábrico, ás que Pesca lles entregou o 90% da cota española. Como están a piques de esgotala, queren cesións dos demais cerqueiros.

Outra posibilidade para reabrir o bocarte de Fisterra ao sur expúxolla a consellería ao ministerio, e tamén é ben vista por cerqueiros galegos. Sen topes por barco e día, esgotáronse en horas as 718 toneladas asignadas provisionalmente ata setembro entre Fisterra e o Miño. Queda por fixar a cota ata xuño do 2026, que segundo Mar «pode superar amplamente as 2.000 toneladas», polo que solicitan un anticipo desa cantidade para poder pescala agora.

Difícil coa sardiña

Coa sardiña preséntase máis complicado. Incluso despois de que o ministerio reforzase a cota do noroeste con case 1.251 toneladas das 1.500 que conseguiu nun intercambio con Portugal, a bolsa común de 11.383 toneladas esgotouse e en Galicia e o Cantábrico só poden pescar aposta sardiña os cerqueiros que compraron cota do golfo de Cádiz. De non mediar outra permuta con Portugal, a opción de reabrir a pesqueira para a maioría do cerco dependería do mecanismo de optimización.

O ministerio reparte «antes do 10 de setembro» sardiña que non adoitan capturar en Cádiz

A principios de xuño, o Ministerio de Pesca anunciou nunha consulta pública o adianto do mecanismo de optimización da sardiña, que consiste en recuperar e redistribuír as cotas que certos barcos non adoitan capturar entre outros que as necesitan e cumpren determinadas condicións. Aínda que na primeira información publicada neste diario apuntábase por erro que o faría a principios de agosto, en realidade as toneladas que prevé repartir entre o cerco do noroeste serán oficiais cunha resolución que «deberá estar publicada antes do 10 de setembro», confirman desde o ministerio.

Agora mesmo están «a analizar os sobrantes», contando a cota que non acostuma descargar a flota de Cádiz nos dous meses anteriores ao final da campaña nesas augas, que este ano comezou o 16 de febreiro e rematará o 31 de outubro.

Como no golfo de Cádiz cada cerqueiro xestiona a súa cota, comercian con elas amparados polas chamadas transferencias. Aproveitando que o cerco de Galicia, Asturias, Cantabria e País Vasco captura máis sardiña e a súa cota compartida sempre queda curto, armadores do sur venderon este ano aos do noroeste máis de 3.000 toneladas, preto da metade das que tiñan asignadas. Queda por ver se as sobrantes permiten reabrir a campaña no noroeste.

---

---

---