O reto de despiezar no porto da Coruña unha balea morta de 21 metros: «Quizá nunca saibamos que lle aconteceu»
SOMOS MAR
O avanzado estado de descomposición dificulta os labores do persoal da Coordinadora para o Estudo dos Mamíferos Mariños para esclarecer as causas da morte
16 dic 2025 . Actualizado á 14:03 h.O porto de Oza foi escenario durante toda a xornada deste martes dun amplo despregamento de medios para tratar de izar e despiezar o cadáver da balea de 21 metros de lonxitude e 30 toneladas de peso que apareceu morta e flotando fronte á costa do Portiño o pasado sábado. Foi unha tarefa complexa, lenta e laboriosa, en gran parte debido á envergadura do animal.
Non sen dificultade, as dous grandes guindastres que se colocaron aos pés da rampla na que o animal permaneceu varado e semisumergido conseguiron finalmente sacalo da auga tras dous intentos frustrados con rotura de cinchas incluída. Unha vez en seco, foi o persoal da Coordinadora para o Estudo dos Mamíferos Mariños (Cemma) o que procedeu a despiezar o exemplar, con paciencia e precisión, e a tomar mostras co obxectivo de coñecer máis detalles e, na medida do posible, as causas da súa morte.
Uxía Vázquez, técnica do Cemma, explicou no programa Voces da Coruña, de Radio Voz, que se trata dun macho de balea común de 21 metros duns 10 anos. «Son animais que, se non fose pola acción dos humanos, poderían vivir en liberdade ao redor dos 30 ou 40 anos, pero a realidade é moi diferente», explicou. «As últimas que apareceron nas nosas costas son exemplares de entre 15 e 19 metros. Aínda que pareza que só hai dous metros de diferenza, son moitas toneladas de peso», engadiu.
A especialista sinalou que, a primeira ollada, resulta «imposible» determinar as causas do falecemento e que é posible que tampouco poidan esclarecerse tras a análise das mostras recollidas. «Son animais tan grandes que a descomposición interna empeza antes que nos pequenos debido ao calor que conteñen dentro do corpo. As células e tecidos degrádanse moito antes e, moitas veces, non nos permite saber que lle aconteceu», explicou.
A especialista indicou que, a primeira ollada, resulta «imposible» determinar cales foron as causas do falecemento e deslizou a posibilidade que nunca se esclarezan, nin sequera unha vez analizadas as mostras recollidas. «Son animais tan grandes que a descomposición interna empeza a producirse moito antes que nos pequenos debido ao calor que conteñen dentro do corpo. As células e tecidos empezan a degradarse moito antes e, ese proceso fai que moitas veces non logremos saber o que lle aconteceu», esgrimiu.
Para facilitar tanto a toma de mostras como o traslado do corpo, foi necesario despiezar o animal con axuda de motosierras e grandes coitelos. «O habitual é buscar posibles colisións con barcos, aínda que aquí en Galicia non son tan frecuentes como nas Illas Canarias. Moitas mortes van vinculadas a ese tipo de accidentes, pero tamén trataremos de buscar plásticos e extraer mostras en xeral. Cremos que por dentro pode estar moi descomposto e seguramente nin se poidan discernir os órganos», expuxo.
Grande expectación
Á complexidade dos traballos sumóuselle un erro de cálculo que atrasou aínda máis a operación. Catro horas despois do inicio dos labores, sobre as 12.30, a cola fora separada do corpo do animal e un guindastre tratou de introducila no tráileres. Con todo, o anaco da balea era maior que o caixón do camión e foi necesario volver baixalo a terra para cortalo de novo ante as caras de resignación dos traballadores do Cemma.
Nas dársenas de Oza e fóra do recinto portuario xerouse unha grande expectación, tanto de traballadores como de curiosos que non quixeron perderse o acontecemento. «Non é habitual que haxa ver tanta xente por aquí. Trouxeron máis baleas outras veces, pero eran máis pequenas. Nunca se viu unha deste tamaño», comentou un dos empregados do porto. «Non é algo común. Merece a pena vir velo», indicou un veciño da cidade que se animou a desprazarse ata Oza ao ver por redes sociais o que estaba a suceder.