A Idus de Marzo, co mítico Javier Babé á fronte, partía en 1982 desde Vigo nunha travesía que foi o detonante para concienciar ás administracións da importancia desa parte do planeta
16 dic 2025 . Actualizado á 04:47 h.O porto de Vigo asistiu hai 35 anos a un acontecemento de especial relevancia histórica e científica. A goleta Idus de Marzo partía rumbo á Antártida co obxectivo de levar a cabo a primeira exploración científica española naquel continente extremo. A partida da embarcación, que chegou á ría procedente de Xixón, supuxo o inicio dunha travesía longa e complexa, cargada de simbolismo, que une a tradición mariñeira galega coa investigación oceanográfica e polar.
A Idus de Marzo iniciou a súa singradura con sete tripulantes a bordo. Tras abandonar Vigo, tiña previsto realizar escalas técnicas e de aprovisionamento en Gran Canaria e en distintos portos do Brasil, antes de acadar Punta Arenas, no Estreito de Magallanes. Foi neste enclave chileno onde embarcaron os quince científicos do Instituto Español de Oceanografía que completaron a dotación humana da expedición. Desde alí, a goleta poría proa definitivamente cara ás augas antárticas, aproveitando as condicións relativamente favorables do denominado verán austral, período no que as temperaturas son menos extremas e a luz natural mantense durante as vinte e catro horas do día, segundo contaba La Voz.
Como recordo do porto de saída e do respaldo institucional e social recibido en Galicia, a tripulación levou ao hemisferio sur dous obxectos de carácter simbólico: unha grímpola e unha metopa entregadas no seu momento polo presidente do Real Club Náutico de Vigo, Fernando Alonso Amat. Galicia contribuíu ademais de forma directa á expedición mediante o velamen do barco, máis de mil metros cadrados de lona fabricados en Cuntis, unha achega técnica de grande importancia para unha embarcación concibida esencialmente para navegar a vela.
[Pica aquí para ler a páxina completa]
A tripulación da Idus de Marzo estaba formada por sete persoas con ampla experiencia marítima. Á fronte atopábase Javier Babé, capitán da Mariña Mercante. Acompañáballe como segundo oficial Santiago Martínez Cañedo, tamén capitán da Mariña Mercante e con similar traxectoria profesional, así como Fernando Cayuela, igualmente capitán. O equipo completábase con Sotero Gutiérrez, maquinista nava, Josu Otazua, cociñeiro con quince anos de experiencia na mariña mercante, Xurxo González, natural de Vilagarcía, con profundos coñecementos de navegación a vela e José María Garcés, mariñeiro polivalente, descrito polos seus compañeiros como un auténtico todo terreo a bordo.
Babé e Martínez, socios construtores da embarcación, explicaron que a tripulación fora seleccionada entre unha trintena de voluntarios, todos eles amigos ou colaboradores próximos, elixidos por consideralos os máis adecuados para afrontar unha viaxe destas características. No entanto, recoñecían que se quedaron en terra «moi bos especialistas en navegación», reflexo do elevado interese que espertara a expedición.
A orixe do proxecto remontábase a varios anos atrás e, segundo explicou Javier Babé, foi o resultado da converxencia de dúas iniciativas distintas. Por unha banda, a vontade de construír unha goleta singular, a Idus de Marzo, proxecto no que Babé e Martínez traballaron durante case tres anos e que atravesou numerosas dificultades, especialmente de carácter burocrático, ata o punto de estar a piques de frustrarse. Por outro, o interese do mundo científico, canalizado inicialmente a través de Guillermo Crims, figura coñecida na náutica española, que expuxo a posibilidade de dar á embarcación un uso científico na Antártida.
Dese encontro xurdiu unha colaboración que foi tomando forma ata desembocar na creación da asociación «España na Antártida», entidade que agrupaba a navegantes, científicos e colaboradores e que asumira, ata entón, boa parte do financiamento do proxecto, segundo explicaba La Voz. Babé recoñecía que o contexto político, marcado polas eleccións e o cambio de Goberno, provocara atrasos na materialización dalgunhas axudas económicas prometidas pola Administración.
O Instituto Español de Oceanografía (IEO) incorporouse ao proxecto tras as primeiras conversacións mantidas co seu director, Miguel Olive. Convencido do alcance e a importancia da expedición, o organismo científico decidiu implicarse activamente como asesor e nomeou a Carlos Palomo Pedraza, xefe do Departamento de Xeoloxía Mariña, responsable científico da campaña, pero o 16 de febreiro de 1983 a tripulación recibía por radio a noticia de que o IEO cancelaba o programa científico. A pesar de iso, Babé, Cañedo e Crims decidiron seguir adiante e a tarde do 4 de marzo a Idus de Marzo chegou á Antártida, con Isla Decepción como primeira parada. «A viaxe da Idus de Marzo foi o detonante que serviu para concienciar ás Administracións da importancia da Antártida», contaba anos despois Babé, que faleceu o ano pasado, en La Voz.