Os valentes de Ou Parrote, na Coruña: «Bañámonos a diario: chova, trone ou granice»

Na zona de Ou Parrote, cando aínda existía a praia, era costume ver a veciños e familias gozar dun baño nas súas augas. Era unha escena que formaba parte da vida cotiá da Coruña. Co paso do tempo e co desenvolvemento urbanístico da cidade, o areal desapareceu: construíuse o hotel, fixéronse os recheos e apareceu La Solana. Con todo, esa tradición, símbolo dunha cidade aberta ao mar, nunca se perdeu e moitos séguense achegando ao bordo do dique para zambullirse e sentir o frescor do Atlántico como sempre se fixo. Recentemente inaugurada a plataforma náutica xusto en fronte, centos de persoas seguen tomando eses baños de mar a diario. «Chova, trone ou granice», como explican Pilar Amador e Elena Moreno.

Pilar conta que o fai por saúde: «Comecei no 2009, despois dun ingreso hospitalario de tres meses debido ao estrés que levaba. Gran parte da miña recuperación debeuse a esta nova rutina. Para min é un baño de vitalidade, saio totalmente recargada de enerxía. O primeiro ano facía dez brazadas e saía, pero agora xa nin noto o frío», comenta. Elena faio pola sensación de liberdade e polo contacto coa natureza: «Ningúns pensarán que estamos chalados por bañarnos todos os días do ano, pero cada vez hai máis xente. Eu convencín as miñas fillas e os meus netos; cando chega a primavera, os nenos veñen directamente do colexio para aquí», explica.

O peor, en xaneiro e febreiro

Sobe as escaleiras Javier Unsaín, de 72 anos, e se calza nas costas unha pequena toalla. «Eu veño aquí desde hai 16 anos. Xaneiro e febreiro é o máis duro porque o aire sopra. Cando chegas e desvísteste si pasas frío, pero non cando saes da auga». Na época de verán os seus baños son máis longos e nada uns 300 metros. «No inverno, tan só 100». Comezou a nadar en Ou Parrote para desconectar do traballo: «Foi un mes de setembro, despois dun día complicado. Cando me dei conta xa era decembro e seguía meténdome no mar. Despois deste intre quedas de cine, tanto física como mentalmente».

E debe de ser verdade porque Antonio Lago Lago, aos seus 84 anos, parece un rapaz. «Vivo en Monte Alto e todos os días veño nadar no mar. Despois entro en La Solana, métome na sauna e quedo como novo». Conta que xa de pequeno viña á antiga praia de Ou Parrote: «Acórdome de que estaban as lanchas dos mariscadores e pescadores. Era pequena e alí xuntabámonos moitos rapaces», lembra.

Tamén é todo un veterano destas augas José Manuel Sande: «No meu caso, debido ao horario do meu comercio, só podía vir tarde, ás veces xa de noite, entre as oito e as dez. De feito, caín polas rocas tres ou catro veces porque non se vía moi ben». Agora, explica, meterse é máis doado porque ampliaron as escaleiras e hai unha mellor iluminación, aínda que no inverno se forma moito verdín e escorrégase, polo que hai que baixar con moito coidado».

A pesar do frío, dos posibles esvaróns, da falta de comodidades... Nela Vidal cre que é a mellor afección que pode ter: «É saúde. Nin cor ten con bañarse nunha piscina». E, ademais, todos explican que a calidade da auga é óptima.

As anécdotas dos habituais son as do día a día, pero o historiador José Alfeirán rememora algunhas con máis soleira. Confirma, de feito, que os baños de mar na cidade non son un fenómeno recente, senón unha práctica que comezou hai máis de dous séculos. «Claro que en todas as épocas a xente bañouse no mar, aínda que non no sentido moderno de lecer actual, senón porque estaban aí pescando, traballando ou os nenos xogando».

Foi a mediados do século XIX, sobre 1846, cando o baño se puxo de moda como actividade saudable, vinculada as recomendacións médicas e á talasoterapia primitiva, seguindo o exemplo da raíña Isabel II, que acudía á praia do Sardinero, en Santander, «para que lle pegase a onda».

Vixiantes da moral

Na Coruña, ese costume estendeuse rapidamente e as primeiras zonas de baño urbano foron Ou Parrote e Riazor. A partir de entón xurdiron as casetas de baño, que permitían cambiarse con certa privacidade, e estableceuse unha rigorosa separación por sexos: «A zona cara ao castelo de San Antón era a masculina, e a que hoxe ocupan La Solana e o hotel, a feminina», aclara Alfeirán. Os primeiros bañadores eran sinxelos camisóns brancos, e un vixiante, colocado no alto do paseo da Dársena, «tiña dobre función: evitar o contrabando e que os mirones parasen a mirar».

Co paso das décadas, a moral foise relaxando e homes e mulleres comezaron a compartir espazo. En Ou Parrote existiu incluso un pequeno balneario mentres en Riazor proliferaban as casetas de baño e as familias burguesas podían gozar do mar. O avance das obras do porto acabaría «roubando» aos veciños a antiga praia urbana, desprazando o baño popular cara a Riazor e o Orzán. Aínda así, os veciños da Cidade Vella conservaron, e seguen conservando, o costume de meterse no Atlántico.

---

---

---