Unha reunión de pescadores artesanais en Compostela hai doce anos está na base das vedas e limitacións á actividade que impuxeron os profesionais da illa de Amorgos, nas Cícladas gregas
19 sep 2025 . Actualizado á 04:47 h.Os profesionais da illa grega de Amorgos lograron, por fin, que se restrinxa a pesca. Non é tirar pedras sobre o propio tellado, senón que buscan xusto o contrario: asegurar o futuro dunha actividade artesanal ameazada polos grandes arrastreiros que esquilman o mar.
Tras once anos de loita, os pescadores desta illa de apenas 2.000 habitantes situada no arquipélago das Cícladas conseguiron que o Goberno grego anunciase, en agosto pasado, a prohibición, a partir de novembro, e durante cinco anos de toda actividade pesqueira en tres zonas marítimas preto da súa costa. A medida prohibe, ademais, faenar a menos de 1,5 millas náuticas (2,8 quilómetros) ao redor da illa durante abril e maio.
«Viamos que as reservas diminuían cada vez máis. Iso viámolo na cantidade de peces que sacabamos e tamén nos nosos petos. Tiñamos que actuar», conta por teléfono Mijalis Krosman, presidente da Asociación de Pescadores de Amorgos, unha illa situada a uns 300 quilómetros ao sueste de Atenas.
Unha viaxe a Santiago de Compostela no 2013 para participar nunha conferencia de pescadores artesanais europeos foi o detonante dun movemento para revitalizar as reservas da illa. «Aí entendemos que os nosos problemas son comúns, pero tamén que existen solucións», sinala o pescador.
Tras aquela reunión, os pescadores dos tres portos da illa organizáronse e no 2015 expuxeron o seu plan, a súa visión (orama, en grego), para revitalizar as reservas de Amorgos. Así naceu o movemento Amorgorama, que hoxe está integrado por 40 pescadores, na súa maioría propietarios de pequenas barcas artesanais.
Acordaron entón parar de pescar en abril e maio, os meses máis importantes para a reprodución da maioría das especies locais. Durante este período dedícanse a limpar as costas da illa das toneladas de lixo que chegan arrastradas polas tormentas de inverno.
«O principal factor da redución das reservas é a sobrepesca», lembra Krosman, quen calcula que durante os últimos anos os pescadores locais viron unha redución do 60% no número de peces que sacan anualmente do mar, principalmente salmonetes, chopas, dentones, pargos e sargos.
Segundo datos oficiais, os pesqueiros artesanais constitúen o 96,5% da flota pesqueira de Grecia, pero só levan o 40% das capturas que se venden. Os grandes arrastreiros, o 3,5% da flota, fanse co 60% do total da pesca do país.
Os pescadores de Amorgos lanzaron unha plataforma de financiamento colectivo para que a sociedade apoie as súas actividades, e a axuda non tardou en chegar. «Destacamos aos pescadores de Amorgos porque a súa xestión e perspectiva era diferente ás doutras asociacións locais e estaban moi ben organizados», di Annie Mitropulu, directora da onegé Cyclades Preservation Fund (CPF), que apoia iniciativas locais para a protección do medio ambiente das Cícladas.
CPF empezou a traballar no 2019 cos pescadores de Amorgos brindándolles apoio financeiro, técnico e promocional para dar visibilidade ao seu proxecto.
A organización axudounos a cambiar as súas redes por outras con mallas máis grandes que non atrapan aos peixes de menor tamaño e idade, que aínda non se reproduciron. Aconselloulles tamén deixar de devolver ao mar as especies invasoras, como o peixe león ou o peixe coello que, debido ao quecemento do mar, chegaron desde o mar Rojo ao Mediterráneo a través da canle de Suez.
«Estas especies son comestibles e deliciosas», di Mitropulu, quen suxeriu aos pescadores «sacar ao mercado» estes peixes para que a xente os coñeza.
Tamén lles axudou a prepararse para a moratoria e a redución de ingresos que supón. Por exemplo, animándolles a sacar licenzas de turismo pesqueiro, para levar aos visitantes pola illa, ensinarlles o oficio e practicar a pesca de moi baixa intensidade.
Máis de 80 especies
Un equipo de científicos da Universidade de Agricultura de Atenas catalogou hai dous anos máis de 80 especies de peixes e mariscos ao redor da illa. Nas tres zonas marítimas detectáronse praderías da planta posidonia oceánica, un hábitat que serve de refuxio e zonas de nena para moitas especies de peces.
Ademais, os científicos rexistraron maiores concentracións de exemplares mozos e especies como lagostas e chopas, que non se atopaban fóra destas tres zonas