A expedición oceanográfica francesa localiza máis de mil bidóns radioactivos fronte á costa galega

O buque oceanográfico francés L' Atalante chegou á zona de vertedura de bidóns radioactivos que se pretende inspeccionar hai seis días. Despois de realizar probas técnicas para comprobar o estado dos equipos, especialmente o funcionamento do robot submarino Uly X, a misión científica francesa bautizada como Nodssum iniciou este mércores as operacións para localizar e mapear os barrís arrichados nesta zona do Atlántico nordeste, a uns mil quilómetros da costa galega, principalmente durante a década dos setenta do século pasado por países como Reino Unido, Holanda, Bélxica e Suíza.

Este é un dos aspectos principais da expedición que pretende analizar o impacto dos residuos radioactivos na chaira abisal atlántica, onde se depositaron, en distintos emprazamentos, máis de 220.000 bidóns con material radioactivo entre 1950 e 1990, sen que nos últimos vinte anos analizásese as súas repercusións no medio mariño. En calquera caso, esta campaña científica profundará máis que as iniciativas anteriores, que en moitos casos limitáronse á extracción e análise de mostras superficiais. En realidade a última misión homologable foi en 1988.

Situación das verteduras na fosa atlántica

La Voz

 O interesante é que o equipo científico multidisciplinar, liderado polo xeólogo mariño español Javier Escartín e o físico francés Patrick Chardon, xa avanzou moito nunha soa xornada e conseguiron identificar e mapear máis de 1.000 barrís de augas profundas «en só unhas poucas inmersións realizadas polo robot submarino autónomo», confirmaron fontes da campaña. O Uly X é capaz de descender a 6.000 metros de profundidade, aínda que estas primeiras inmersións están a realizarse a uns 4.500 metros.

 Esas mesmas fontes confirmaron que de momento non teñen imaxes dos depósitos que, en teoría, conteñen residuos de radioactividade media ou baixa, aínda que en realidade descoñécese se esta información que se deu no seu momento é real. «Aínda temos que agardar para iso», explicaron. «Por agora non tomamos fotos de bidóns, estamos a centrarnos nas imaxes do soar», explicou Javier Escartín a La Voz a través da mensaxería telefónica. Este proceso de mapeo da distribución dos residuos a partir do potente soar do robot submarino explicouno o propio Escartín a través da rede social Bluesky. «Chegamos á entulleira de residuos radioactivos hai dous días e o robot submarino Uly X está a xerar datos de soar que guiarán a nosa estratexia de mostraxe. Tras as comprobacións de radioprotección, os datos de soar (500 GB) transfírense a través do disco ríxido máis robusto xamais creado, con capacidade para soportar 6.000 metros de profundidade nunha botella de titanio».

Esta é unha parte crucial da investigación: ter un mapa coa distribución dos bidóns na chaira abisal. Pero hai moitas máis vertentes. Xa se recuperaron exemplares de fauna para detectar ou descartar o eventual efecto da radioactividade no organismo de seres vivos en augas profundas. Os expertos neste ámbito —hai unha vintena de científicos a bordo do L' Atalante— xa comezaron analizar estes exemplares.

Con amplas medidas de seguridade para evitar unha eventual exposición á radiación da tripulación, os investigadores tamén lograron extraer mostras dos sedimentos nos fondos mariños da chaira abisal, unha zona que no seu momento se elixiu por ser geológicamente estable, pois non hai volcáns nin fallas como na dorsal atlántica.

Para extraer as mostras utilizouse o Oktopus Abyss, un dispositivo que conta con doce tubos nos que se poden gardar ata 30 ou 40 centímetros de sedimentos. Xa contan con varias testemuñas con material sedimentario extraído a 4.500 metros de profundidade, que serán analizados polos equipos especializados para comprobar o eventual impacto dos radionucleidos.

Nos próximos días continuará a misión científica en augas do Atlántico nordeste, que terá unha segunda fase nunha data aínda non determinada do 2026.

---

---

---