Galicia invoca unha fronte común para frear o recorte de fondos da PAC
SOMOS AGRO
Chama ao Goberno a deter unha proposta que custaría á comunidade ata 80 millóns de euros ao ano
01 nov 2025 . Actualizado á 05:00 h.A guerra que está activa ás portas da Unión Europea desde hai case catro anos fixo que o centro de gravidade da política comunitaria e das prioridades de gasto bascularan cara ao ámbito militar, minguando a atención cara a outros capítulos importantes, como a política agraria ou a de cohesión territorial. O xiro escenificouno a Comisión Europea o pasado xullo, ao expor un marco orzamentario para o período 2028-2034 que quintuplica o desembolso en defensa e rebaixa de 387.000 a 302.000 millóns de euros (un 22% menos) os fondos agrarios. Facendo as contas, a proposta suporía para Galicia a perda duns 80 millóns de euros ao ano en programas de desenvolvemento rural, mobilidade de terras ou transformación e promoción de produtos agroalimentarios, o que levou á Xunta a invocar unha fronte común co sector para impedir unha tesoirada deste calibre na Política Agraria Común (PAC).
A definición da futura PAC a partir do 2027 e o seu impacto no territorio é o asunto sobre o que pivotó o café de redacción organizado por La Voz, no que participaron a conselleira de Medio Rural, María José Gómez; o director xeral dá PAC e Control dá Cadea Alimentaria, Juan José Cerviño; o presidente da Federación de Razas Autóctonas de Galicia-Boaga, Castor Rivero; e José Luis Lamas, responsable da sociedade agraria de transformación (SAT) A Campa de Curtis.
Gómez abriu o debate trasladando a «fonda preocupación» da Xunta polo cadro financeiro trazado pola Comisión Europea para o próximo período orzamentario, pois implica a desaparición de dúas dos principais fondos da PAC, o Feaga (de garantía agraria) e o Feader (de desenvolvemento rural), que «se dilúen», sinala a conselleira, e pasan a integrar un fondo europeo de novo cuño, xunto coas axudas á cohesión, á seguridade interior e á pesca. «Con esta proposta, os fondos para o desenvolvemento rural non están garantidos», remarca María José Gómez, pois terían que competir nun mesmo saco con outros e coas prioridades políticas que o goberno de quenda teña en cada momento.
Tirando do mesmo fío, Juan José Cerviño puxo de relevo que a PAC pasa de ser a principal política da Unión para ser un plan máis de asociación, e en parte renacionalizado. «A PAC perde identidade e perde orzamento», engade, e ábrese tamén a porta a que cada Estado membro poida cofinanciar, «coa intensidade que queira», algunhas das liñas de axuda ao sector agrario e gandeiro, o que na súa opinión atenta contra o mercado único europeo e pode provocar desequilibrios no mercado.
Os produtores son conscientes da importancia que teñen os fondos da PAC para manter o medio rural vivo ou facilitar a substitución xeracional. «Dos fondos para o desenvolvemento rural tamén se beneficia o mundo urbano, porque permite que o prezo da carne sexa estable e que o territorio estea coidado», apunta Castor Rivero, en representación do sector gandeiro cárnico das razas autóctonas.
Ao seu lado, José Luis Lamas, representante do sector lácteo, sostén que as axudas europeas «son benvidas», pero considera que os produtores teñen que mentalizarse cada vez máis de «tirar cara adiante» e intentar sobrevivir sen este financiamento, aínda que conveu que esta vía levaría aparellada un incremento dos prezos de toda a cadea agroalimentaria.
Dereito de veto
A conselleira de Medio Rural defendeu que os pagos da PAC forman parte da conta de resultados de moitas explotacións, e a súa desaparición comprometería a viabilidade de moitas delas. Por ese razón puxo en valor a unanimidade que existe entre todas as comunidades autónomas «na defensa dun fondo suficiente» para o campo. «E o ministro de Agricultura coincidiu», apuntou.
No entanto, a PAC é só unha parte da negociación do futuro marco orzamentario para o período 2028-2032 que deberán levar a cabo os xefes de goberno dos Vinte e sete. E neste punto, María José Gómez remarcou que as autonomías tamén están de acordo en esixirlle ao Goberno central que «se os fondos para agricultura non son suficientes, hai que vetar o marco financeiro plurianual e que o Goberno de España diga claramente que está disposto a exercer este dereito de veto».
As axudas no aire: desde abrir un taller para mellorar un vial ou promocionar un novo viño
Onde máis se pode notar a tesoirada que Bruxelas expón para a política agraria común (PAC) non é precisamente no apartado do primeiro piar, onde entran as axudas directas para garantir a renda dos agricultores, senón no segundo piar: o programa de desenvolvemento rural, que perde a súa personalidade e queda engulido por un fondo de novo cuño moito máis heteroxéneo. «Esas axudas son moi importantes para facer atractivo o feito de vivir no medio rural», testemuña Castor Rivero, presidente da Federación de Razas Autóctonas de Galicia, pois permiten financiar desde a mellora de servizos públicos ou a apertura de negocios indispensables neste tipos de emprazamentos —un supermercado, unha barbería ou un taller—, ata a mellora dos viais de acceso, a transformación de produtos, a investigación ou a promoción dun novo viño.
A conselleira de Medio Rural, María José Gómez, fixo fincapé na importancia que teñen este tipo de axudas para mellorar a calidade de vida da contorna rural e facilitar «que os mozos queiran quedarse a vivir» porque dispoñen dos servizos esenciais. É máis, sinalou que os 24 grupos de desenvolvemento rural (GDR) de Galicia tamén contribuíron a crear postos de traballo. «Concretamente máis de 4.000 no último período financeiro», apuntou, con medidas encamiñadas a «xerar mellores condicións de vida», e que poden ir desde a apertura dun pequeno supermercado, ata a recuperación dunha raza de gañado autóctona ou labores de formación que promoven a incorporación de novas persoas ás actividades agrogandeiras e forestais.
Soberanía alimentaria
«A mellor defensa que se pode facer do medio rural é garantir a soberanía alimentaria», abundou a conselleira, pois os produtos que se consomen «non nacen no súper, hai que producilos e traballalos».
Respecto á xestión da PAC deste ano, a conselleira de Medio Rural tamén avanzou que despois de facer o primeiro anticipo de 44 millóns de euros en pagos directos aos gandeiros, o segundo pago chegará no mes de decembro. Ademais, como novidade este ano, adiantarase tamén o pago dos anticipos aos gandeiros de ovino e caprino, «algo que non era habitual», subliñou, á vez que se fará un pago «máis cuantioso» nas zonas de limitacións naturais (ZLN).