O Supremo declara incompatible a venda do cupón da ONCE coa pensión de gran invalidez

O Tribunal Supremo determinou que o cobro dunha pensión por gran invalidez ou incapacidade permanente absoluta é incompatible con vender o cupón da ONCE. Faino, ademais, en contestación a un recurso de unificación de doutrina. Había sentenzas de tribunais superiores de xustiza que manexaban argumentos opostos, co que o fallo establece o novo criterio ao que en diante deben aterse os xuíces españois.

O caso concreto é o dun peón agrícola de profesión que tiña recoñecida unha incapacidade permanente total por perda de visión. Por iso é polo que deixase o campo e empezase a vender o cupón. Solicitou a gran invalidez e foille concedida, pero a Seguridade Social informoulle de que «tendo en conta a incompatibilidade entre o salario que percibe e o cobro da pensión» o cobro da devandita paga quedaba «condicionado á data de cesamento no traballo que vén realizando actualmente».

O interesado recorreu aos tribunais e o Xulgado do Social número 4 de Córdoba fallou ao seu favor. Con todo, a Seguridade Social apelou ao Tribunal Superior de Xustiza de Andalucía, que estimou o recurso e revogou a sentenza. Por iso o traballador chegou ata o Supremo, que se pronunciou na súa contra e a favor dos intereses do Estado.

ONDEE, 30 anos vendo á sombra da ONCE e á conta da discapacidade

j. v. lado

Os maxistrados da Sala do Social, con Anxo Blasco Pellicer como relator, coinciden coa Seguridade Social en que non era pertinente pagarlle a pensión de gran invalidez ao afectado ata que deixase de traballar na ONCE. De feito, iso foi o que finalmente sucedeu. O traballador agora incapacitado o que en realidade reclamaba era que se lle abonase a paga correspondente ao período comprendido entre o 24 de abril do 2018 e o 7 de novembro do 2019, que foi o tempo en que, a pesar de ter recoñecida esa prestación, seguiu dedicándose á citada venda de lotería.

A Lei Xeral da Seguridade Social determina no artigo 198.2 que «as pensións vitalicias en caso de incapacidade permanente absoluta ou de gran invalidez non impedirán o exercicio daquelas actividades, sexan ou non lucrativas, compatibles co estado do incapacitado». E a isto agarrábase o reclamante para defender que tiña dereito á paga e a traballar. Pero os xuíces non o ven así. Para os maxistrados do Supremo resulta moi relevante apuntar que a lei di «actividades e non traballos». Entenden que se refire «única e exclusivamente a aqueles traballos de carácter marxinal e de pouca importancia que non requiran darse de alta, nin cotizar por elas á Seguridade Social». É dicir, nunca aqueles que viñan realizando anteriormente «nin calquera outros que permitan a obtención regular de rendas».

O posto dun parado

Blasco Pellicer e os seus compañeiros de sala explican que a incapacidade permanente e aínda máis a gran invalidez están deseñadas para «substituír a sobrevinda carencia de rendas do traballo debida á imposibilidade de traballar». Non cabe, xa que logo, que reciba esa prestación quen non ten tal necesidade. É máis, din que ese emprego —neste caso, o de vendedor da ONCE— podería ser ocupado por un traballador que está no paro e que, xa que logo, recibe unha prestación pública de desemprego. Xa que logo, o Estado está a pagar dúas veces: unha ao incapacitado que en realidade traballa e outra ao parado que podería traballar.

Os maxistrados atrévense mesmo a propor cambios regulatorios. Consideran que con «as novas tecnoloxías informáticas e o uso da denominada intelixencia artificial» haberá «persoas con serias dificultades somáticas» que poderán desempeñar postos que antes non podían. Por iso apuntan a unha «revisión do sistema de incapacidades en xeral» para «potenciar as capacidades» do afectado e que poida conseguir «rendas dignas derivadas do seu esforzo e traballo».

---

---

---