Varias cidades de Francia impoñen o toque de queda a menores de 13 anos
SOCIEDADE
A crecente violencia xuvenil obriga aos alcaldes para adoptar unha polémica medida contestada polas asociacións de liberdades cidadás, pero que acaba de apoiar o ministro de Interior
28 abr 2024 . Actualizado á 10:39 h.O decreto converteuse nunha tradición na pequena cidade francesa de Cagnes-sur-mer, nos Alpes marítimos, de apenas 50.000 habitantes. Como cada primavera desde hai vinte anos, o seu perenne alcalde, o conservador Louis Nègre, renovou un toque de queda que se estende ata o 31 de outubro e que prohibe saír á rúa aos menores de 13 anos en determinados barrios a partir das once da noite, salvo que o fagan acompañados dos seus pais.
O seu exemplo foi seguido desde entón, en maior ou en menor medida, por outros municipios galos nunha orde rodeada de polémica, pero que todos xustifican co mesmo argumento: atallar os episodios de inseguridade cidadá e violencia xuvenil que se acrecentan co paso dos anos e ao que as autoridades non conseguen poñerlle freo con medidas convencionais.
E así é como o toque de queda xuvenil vai gañando forza en Francia. Desde o pasado venres tamén está activo en Béziers, unha cidade de 75.000 habitantes na rexión de Occitania, que a impuxo ata o 30 de setembro entre as once da noite e as seis da madrugada. O mesmo fixo desde este venres o alcalde de Lles Pennes-Mirabeau, unha tranquila poboación dA Provenza duns 20.000 habitantes. E a partir do próximo martes a medida podería impoñerse na máis populosa urbe de Niza.
Non son unha excepción. Como tampouco o é o feito de que cada vez que un alcalde dita un decreto deste tipo suscítase unha enorme polémica e a condena das asociacións de defensa das liberdades cidadás. E tampouco é a primeira vez que o Consello de Estado tivo que intervir para parar aos alcaldes. Fíxoo no 2018, cando anulou o decreto que o rexedor de Béziers, o ultradereitista Robert Menard, aprobara no 2014.
Só que este ano a situación é distinta. Os concelleiros que defenderon ou aprobaron o toque de queda recibiron o apoio expreso do Ministro do Interior, Gérald Darmanin. «Eu apóioos e os prefectos da República apoiaranos», declarou esta semana. Talvez o fixo obrigado, porque el mesmo viuse obrigado a establecer un toque de queda para menores de 13 anos na localidade de Pointe-á-Pitre, localizada no territorio de ultramar de Guadalupe, ante unha serie de episodios violentos protagonizados por adolescentes. A normativa entrou en vigor o pasado 17 de abril e prolongarase durante dous meses.
«Deberían estar na casa»
«Non é normal —dixo o ministro—, que nenos e adolescentes estean na rúa a medianoite, á unha, ás dúas da madrugada, cando deberían estar na casa durmindo para ir ao colexio o día seguinte. Cando existen este tipo de feitos estou a favor do toque de queda que afecta os menores».
Quen para nada está a favor deste tipo de accións extremas é a liga de Dereitos Humanos (LDH) de Francia, que este mesmo sábado convocou unha manifestación en París a favor dos dereitos da infancia e a mocidade. A delegación da entidade en Herault, o departamento no que se sitúa o municipio de Béziers, foi aínda máis lonxe na súa condena. «Tanto o Estado como os cidadáns están suxeitos á lei, os dereitos fundamentais deben ser respectados polo cidadáns pero tamén polas autoridades locais, como os municipios. A continuación do toque de queda, que foi anulado no 2018, é unha violación do estado de dereito», asegurou Sophie Mazas, a presidenta da entidade local.
As estatísticas, con todo, revelan que existe un grave problema de violencia xuvenil en Francia ao que os alcaldes non saben como facerlle fronte. Hai uns días, dous adolescentes mataron a golpes a un home de 22 anos nun suburbio de Dunkerke e hai tres semanas un mozo de 15 anos morreu tras ser atacado por outros mozos cando regresaba a casa na periferia de París. Outro mozo de 15 anos foi asasinado en Romans-sur-Isère e unha nena de 13 foi violentamente agredida en Montpellier.
Un informe do Ministerio de Interior tamén desvela que os menores de 13 anos representan o 2% das sospeitas de agresións, moitas con armas brancas, e do 1% de roubos con violencia. Abusos sexuais, tráfico de drogas, atentados contra a autoridade, agresións a profesores e condutores de autobús, saqueos de locais comerciais ou incendios de coches conforman o catálogo de desmáns. E tampouco faltan os asasinatos.
Cagnes-sur-mer, ningunha detención en vinte anos
Pode un alcalde decretar un toque de queda? Segundo a lei de autoridades locais de Francia, os rexedores son os responsables de garantir o respecto da orde pública e a seguridade cidadá, polo que baixo este precepto si poderían facelo baixo circunstancias excepcionais. Pero cabe un matiz. Esta facultade deberá exercerse «baixo control administrativo do representante do Estado no departamento». Por tanto, unha medida deste calado ten que ser acordada co responsable da prefectura, unha institución equivalente á Delegación do Gobierno en España. Este último é o responsable de controlar a legalidade das ordes ditadas polo alcalde. Pero se a norma aprobada é desproporcionada tamén cabe a intervención do Consello de Estado, que foi o organismo que no 2018 anulou o primeiro toque de queda aprobado no 2014 polo alcalde de Béziers.
En todo caso, cada toque de queda deberá estar xustificado e neste contexto é fundamental o apoio da prefectura, algo que a partir de agora pode ser máis doado de conseguir despois do apoio expreso que acaba de ofrecer aos alcaldes o ministro de Interior, Gérald Darmanin.
Cabe aínda outra pregunta. Son realmente efectivos os toques de queda?». Aínda non existen datos obxectivos que apunten nun sentido ou outro, xa que son poucos/pouos os concellos os que as implantaron nos últimos anos e non o fixeron de forma regular. O único que si mantivo a medida no tempo foi o alcalde de Cagnes-sur-mer, Louis Nègre, que presume agora de que a súa cidade é a máis segura de Francia. Desde o 2010, a policía non realizou ningunha detención, o que demostra, segundo o concello, «a eficacia desta orde». Pero do debate segue e seguirá aberto.