A reforma do artigo 34 é apoiada por 780 dos 925 parlamentarios reunidos en Versalles
04 jun 2024 . Actualizado á 12:30 h.Día histórico en Francia, primeiro país do mundo en blindar o dereito ao aborto na Constitución. Nunha sesión extraordinaria celebrada no Palacio de Versalles, a reforma do artigo 34 —que na súa nova redacción recolle «a liberdade garantida da muller para recorrer á interrupción voluntaria do embarazo»— foi apoiada este luns, tras o visto e prace do Senado e o Congreso, por ata 780 dos 925 parlamentarios. Medio século despois de legalizar o aborto, Francia dá este paso tras a decisión do Supremo dos Estados Unidos de reverter a xurisprudencia que lle daba protección federal. Fíxoo nunha emotiva sesión presidida por primeira vez por unha muller —Yaël Braun-Pivet—, con apoios tanto da esquerda como da dereitas e con múltiples referencias a históricas feministas como Simone de Beauvoir e Simone Veil
«A diferenza fundamental entre un dereito recoñecido nunha lei e un dereito recoñecido na Constitución é o nivel de protección que esta lle outorga, converténdoo nun dereito fundamental», explica Ana María Aba Catoira, profesora Dereito Constitucional na Universidade da Coruña (UDC). Un dereito fundamental goza do máximo nivel de protección xurídica e, por tanto, está blindado fronte ás decisións dos poderes públicos. «Está recoñecido e protexido na norma de máximo rango xurídico, que é a Constitución, á que as demais normas que entran no ordenamento deben respecto absoluto», continúa a xurista, experta en Estudos de Xénero e Dereitos das Mulleres, que descarta que sexa este un xesto meramente simbólico. «É moito máis —considera—. Loxicamente é unha decisión política, pero os parlamentarios representan o conxunto da nación, á sociedade e, por tanto, recollen a vontade de que un dereito das mulleres sexa protexido ao máximo nivel e elevado ao rango de dereito constitucional».
O aborto queda por tanto blindado ante unha eventual composición da cámara contraria a estes dereitos. «Ao estar recoñecido na Constitución, non se pode modificar nin eliminar con calquera maioría parlamentaria —argumenta Aba Catoira—. Para reformar os textos constitucionais esíxese sempre unha maioría reforzada, moi reforzada».
Está en perigo o dereito ao aborto en Europa? «En termos xerais, non o creo —responde a experta constitucionalista—. Non podemos comparar o nivel de protección que hai aquí da vida privada das mulleres e o seu libre desenvolvemento con outros niveis que imperan noutros lugares do mundo. En España, as últimas políticas puxeron de manifesto que se avanzou moito nos dereitos sexuais e reprodutivos das mulleres e nenas, que son dereitos que tardaron moito en recoñecerse como tales e que historicamente non tiveron un nivel de protección á vez que outros moitos dereitos, sempre hai esa loita polo recoñecemento continuo».