España achegou o 20% das doazóns de órganos da Unión Europea e o 6% das rexistradas no mundo en 2019

España achegou no 2019 o 20 % das doazóns de órganos da Unión Europea e o 6 % das rexistradas no mundo, a pesar de que o país apenas representa o 9,1 % da poboación europea e o 0,6 % da mundial, segundo os últimos datos do Rexistro Mundial de Transplantes da Organización Nacional de Transplantes (ONT), centro colaborador da Organización Mundial da Saúde (OMS), que eleva a 146.840 o total de transplantes realizados no mundo o ano pasado.

Neste sentido, no 2019 España mantívose, como desde hai 18 anos consecutivos, como líder mundial en doazón, cunha taxa de 49,6 doantes por millón de poboación (PMP). E é que, o pasado ano, el país acadou unha taxa de 117,4 transplantes PMP, só superada por Estados Unidos, que rexistra 123,4 transplantes PMP debido á súa actividade trasplantadora de doante vivo.

Así mesmo, España ocupa, «con diferenza», o primeiro posto no ránking internacional de transplantes de doante falecido, cunha taxa de 107,9 transplantes PMP, moi por amais dos 100.9 PMP dos Estados Unidos. O informe puxo de manifesto que a actividade trasplantadora no mundo continuou a súa tendencia ascendente durante o pasado ano, subindo un 6 % respecto do 2018.

Dos transplantes, 95.479 foron de ril (36% de doante vivo), 34.074 de fígado (19% de doante vivo), 8.311 de corazón, 6.475 de pulmón, 2.338 de páncreas e 163 de intestino. Os transplantes renais e os pulmonares son os que máis aumentaron. Estes foron posibles grazas a 39.357 doantes falecidos (número que crece un 5% respecto ao ano previo), aos que se suman 41.049 doantes vivos de ril (34.549) e fígado (6.500).

Unha das vías máis importantes de crecemento foi o impulso que se deu en moitos países á doazón en asistolia ou en parada cardíaca nos últimos anos, sinala Europa Press. Así mesmo, de acordo cos datos do rexistro, 24 países do mundo contan cun programa de doazón en asistolia.

Con respecto a 2018, este tipo de doazón creceu un 12 % no mundo e un 15 por cento na Unión Europea. En España, o incremento da doazón en asistolia foi do 18 %, un dos máis altos. De feito, a doazón en asistolia en España representa o 37 por cento do conxunto da Unión Europea.

Segundo o informe, os países da Unión Europea que incorporaron o modelo español de transplantes, como Croacia, Francia, Italia ou Portugal, seguen liderando o ránking europeo, tanto no que se refire á taxa de doazón como á de transplante.

No Reino Unido, que incrementou de forma considerable a actividade nos últimos anos, foi «fundamental» a implicación dos intensivistas no proceso de doazón, unha das pezas «crave» do sistema español de transplantes.

En canto á lista de espera, a data 31 de decembro de 2019 os datos do Rexistro Mundial elevan a preto de 60.000 os pacientes que engrosan esta listaxe na UE. Segundo estes mesmos datos, en toda a Unión Europea faleceron 10 pacientes diarios á espera dun transplante, cifra idéntica á rexistrada en 2018.

Nos Estados Unidos, a taxa de doazón aumentou ata acadar os 36,1 doantes PMP, cun total de 11.870 doantes falecidos, datos que supoñen un incremento do 10,7 % con respecto ao ano anterior. Australia, que recibiu asesoramento do noso país e reproduciu todos os elementos do Modelo Español, tamén mellorou a súa taxa de doazón de órganos ao longo dos últimos anos, acadando os 21,8 doantes PMP no 2019. O mesmo sucedeu no Canadá, con 22,2 doantes PMP, unha mellora progresiva parcialmente atribuída á figura dos médicos intensivistas con responsabilidade na doazón.

Outros grandes países que reportan actividade ao Rexistro Mundial de Transplante son China , con 5.818 doantes en 2019 (4,1 PMP) e India, con 715 doantes (0,5 PMP). América Latina, con quen España colabora desde hai 15 anos a través da Rede/Consello Iberoamericano de Doazón e Transplante (RCIDT), incrementou nun 9 % a doazón de órganos no 2019, acadado os 10,3 doantes PMP o que lle permitiu realizar 18.183 transplantes. O crecemento é especialmente relevante en Arxentina que pasou de 15,7 PMP en 2018 a 19,6 PMP o pasado ano; Chile (de 6,5 PMP a 10,3 PMP) e Brasil (de 16,7 PMP a 17,7 PMP). A actividade de doazón en América Latina, que actualmente lidera o Uruguai (con 21,4 doantes PMP), practicamente duplicouse desde o inicio da cooperación con España no ano 2005, e representa o maior crecemento rexistrado no mundo para unha zona no seu conxunto.

Neste sentido, a ONT asegurou que os datos internacionais de transplantes ratifican de novo o liderado mundial de España neste campo, que acadou o pasado ano unha taxa de 49,6 doantes PMP. E é que, rexistráronse o pasado ano 2.302 doantes de órganos, o que permitiu realizar 5.449 transplantes. En total efectuáronse 3.423 transplantes renais, 1.227 hepáticos, 300 cardíacos, 419 pulmonares, 76 de páncreas e 4 intestinais. A doazón en asistolia e a colaboración dos profesionais de intensivos e urxencias cos coordinadores de transplante, convertéronse en elementos fundamentais na mellora da actividade. Máis da metade dos doantes teñen unha idade superior aos 60 anos, porcentaxe moi superior ao rexistrado na maior parte de países da nosa contorna.

Finalmente, a ONT informou que la tendencia crecente de España no campo da doazón e o transplante nos últimos anos viuse resentida no 2020 pola crise sanitaria causada polo covid-19. A pesar diso, desde o 13 de marzo, anuncio do estado de alarma, ata o 3 de setembro realizáronse 1.649 transplantes a partir de 760 doantes. A recuperación da actividade a pesar da situación epidemiolóxica foi posible grazas ao establecemento de protocolos claros para a avaliación e selección de potenciais doantes e receptores e o establecemento de circuítos libres de covid-19, en liña coas directrices marcadas no 'Plan Post-COVID-190, impulsado pola ONT e as Coordinacións Autonómicas de Transplantes.

«O éxito de España en doazón e transplante, cun enorme impacto en saúde, non sería posible sen o excelente labor dos profesionais sanitarios que participan nesta actividade, a cooperación de diferentes colectivos e institucións, e a xenerosidade dos doantes e as súas familias», aseguraron desde a ONT.

---

---

---