A tradición segue moi viva nOs Sobriños do Pai, a centenaria polbeira do casco antigo de Santiago

SANTIAGO CIUDAD

Alberto e Juan Manuel están a cargo do negocio familiar, no que aínda fan as contas a lapis na barra, como acostumaba o seu pai
01 jun 2025 . Actualizado á 10:00 h.A un paso da igrexa de San Martiño Pinario, hai un rótulo de forxa que compite en protagonismo neste tramo do casco antigo de Santiago. Café-Bar Os Sobriños do Pai. A casa do bo polbo, di o letreiro que sobresae da fachada, no cal se eliminou —por falta de espazo— o nome do cura (o pai Benito) que abriu este histórico negocio, herdado logo polos seus sobriños. Aínda que non se sabe de certo o ano da súa fundación, un afillado do mesmo párroco apuntaba que foi cara a finais do XIX e os seus actuais propietarios atoparon unha multa municipal de 1920 por funcionar sen licenza. O octópodo entrou a espuerta cando o restaurante pasou a mans dos Travieso, unha familia compostelá de tradición pulpeira. E desde o ano 70 colleu as rendas un matrimonio de Val do Dubra, Juan Antonio Merejo e Carmen Lodeiro, cuxos fillos tomaron a testemuña e manteñen moi viva a tradición neste establecemento centenario.

«Para nós é un orgullo seguir os pasos dos meus pais e intentar pór en valor o seu traballo», indica Alberto (quen se encarga da polbeira) co apoio do seu irmán Juan Manuel (o cal dirixe a parte da pensión anexa, Vos Sobriños do Pai, con 15 cuartos). Explica que, aínda que se rehabilitou o edificio, «intentamos deixar o bar tal e como era antes». A súa barra de mármore ten moita historia. Alí facía as contas de cada mesa con lapis o seu pai, falecido o ano pasado, e a día de hoxe Alberto segue mantendo este pintoresco costume. A súa muller, xa retirada, adoita ir habitualmente pola que foi a súa segunda casa e onde cociñou miles de quilos de polbo ao longo da súa vida. «A xente segue preguntando por eles cando vén. El era un home moi particular, co seu bigote, e tiña un carácter especial... de entrada parecía moi serio, pero tiña a súa retranca e nas distancias curtas sempre sacaba este sentido do humor tan seu», subliña o seu fillo, quen traballa baixo a permanente mirada dos seus antecesores, cuxas caras están serigrafiadas nun prato que expoñen onda a barra.

«Eles non pechaban nin un día, sacando unha semana en Nadal. Agora nós collemos unhas vacacións longas no inverno, descansamos os domingos e luns, e as horas de servizo son menos (de 12.30 a 15.30 e de 19.30 a 22.15)», aclara o seu sucesor. De neno, rememora, vivían na segunda planta do inmoble e a polbeira «era como o salón da miña casa. Facías moita vida no bar e na rúa». Lonxe de aborrecer o polbo a base de velo diante a diario, conta este hostaleiro santiagués que o seu pai e irmán adoitaban comelo a miúdo a media mañá ,«e aos meus fillos, que teñen 7 e 4 anos, encántalles e tamén o toman ao almorzo».
En días grandes, como o xoves de Ascensión, pódense cocer ata 80 quilos e é un día no que abunda o público local, que non falla a esta tradición gastronómica e faio na polbeira máis antiga da cidade. Aos clientes de toda a vida, incluso lle dan a opción de que vaian coa súa propia pota e leven o manxar máis cobizado ese día para gozalo na casa.
«Desde o Xacobeo 93, empezaron a vir moitos turistas», constatan nOs Sobriños do Pai, onde recoñecen ver nos últimos anos todo tipo de sacrilegios que dificilmente se atrevería a cometer un galego, como «pedirnos maionesa e vinagre para o polbo». O negocio figura xa en moitas guías de viaxe, como a Lonely Planet de Asia, que leva a numerosos viaxeiros deste continente para probar por primeira vez alí o polbo. «Ás veces encántalles e outras non», di Alberto.
A carta e receitas seguen sendo as mesmas que cociñaba Carmen, que nunca se imaxinou que un día chegasen a sacar tantísimas fotos dos seus pratos de polbo e cuncas de ribeiro. E, despois do rei da carta, as xoubas, luras ou zorza están entre o máis demandado. Aínda que agora Alberto ten axuda na cociña, confesa que o octópodo segue sendo cousa súa e, para el, a clave está en coller o punto de cocción e traballar cunha boa materia prima.