Miguel Anxo Seixas: «Precisamos da complicidade de todos para rescatar o Castelao total» 

Onte clausurouse en San Domingos de Bonaval o Ano Castelao. Miguel Anxo Seixas (Arzúa, 1960) é o presidente da Fundación Castelao e doutor en Historia Contemporánea pola Universidade de Santiago de Compostela (USC) cunha tese sobre a vida e obra do ilustre persoeiro rianxeiro. Este 2025, no que se fixeron setenta e cinco anos do pasamento de Castelao, a Fundación participou en 56 actividades diferentes.

—Galicia coñece mellor hoxe a figura de Castelao?

—A cultura galega compite nun mundo global onde as ofertas culturais e comerciais son moi tentadoras. Galicia non ten poder abondo político e financeiro para combater nesa guerra cultural, e os galegos non teñen armas abondo para defender a súa identidade e dignidade nun mundo internacionalizado. Precísase da unión de todos os galegos para que saiban de nós. Foi interesante a película Antes de nós ou a exposición da Cidade da Cultura Castelao, mirar por Galicia.

—Logo deste ano intenso, a Fundación ten un programa de continuidade?

—Sempre. Seguiremos no proxecto de catalogación e dixitalización da súa obra dispersa cara a ese proxecto de museo dixital de Castelao, onde se concentre todo Castelao e onde se poida ver a casa na que viviu en Rianxo, hoxe unha ruína. Tamén aspiramos a ter unha sede digna en Santiago.

Un recital musical pechou en Bonaval o Ano Castelao

r. m.

—O funeral de Castelao en Bos Aires foi un clamor popular. Por que os galegos son unha piña na emigración e aquí loitamos por medio metro de leira?

—Porque a Igrexa nos marcou. Vimos dunha cultura parroquial onde uns se enfrontan aos outros para unirse e distinguirse dos outros. Porque cremos que a unión non é necesaria aquí. No exterior, si; e daquela xorde a unión. Con todo, non é total porque na emigración existiron centos de microsociedades que traducen o dominio das parroquias e comarcas.

—Que destacaría do seu pensamento visto desde a perspectiva actual?

—Castelao estaba cos tempos, e era un demócrata e un republicano federal. Por iso cómpre avanzar nese proxecto federal, integrando Portugal, para ter unha península ibérica na que convivan as súas nacións coas súas culturas, e que cada unha ofreza ao mundo o mellor que poida ofertar. A proposta de Castelao é a da confederación da nación de nacións para que a lingua e a cultura galegas sigan existindo e ofrecendo os seus logros.

—Queda algo por investigar sobre a súa poliédrica figura?

—Sempre queda algo porque case non se conserva ningunha carta que el recibiu. As cartas editadas son só parte das que el escribiu. Onde están esas cartas que a el lle enviaron? Precisamos da complicidade de todos para rescatar ese Castelao case total que as inxustas adversidades maltrataron.

—Como era fisicamente e que carácter tiña?

— Era alto de corpo, afable e enxeñoso e, ademais, moi bondadoso. Seducía os oíntes e lectores coas súas palabras e emocións. Conectaba coa cidadanía e era case un representante do mellor de Galicia. A xente sentía que o coñecía e sentíase orgullosa e dignificada nel e por el e a súa obra.

---

---