A IA reduce o tráfico da popular enciclopedia, símbolo da internet aberta, e Elon Musk fai campaña contra ela
24 oct 2025 . Actualizado á 12:58 h.A enciclopedia máis popular da internet, a Wikipedia, naceu o 15 de xaneiro do ano 2001. En principio naceu como un proxecto complementario e colaborativo, aberto ás achegas da comunidade, doutra iniciativa chamada Nupedia baseada en artigos de expertos e revisións de alto nivel. Pero non triunfou. Os seus fundadores, o empresario Jimmy Wales (Huntsville, Alabama, 1966) e o filósofo Larry Sanger (Bellevue, Washington, 1968), acabaron apostando polo irmán pequeno.
A Wikipedia, propiedade dunha fundación sen ánimo de lucro, ten uns 65 millóns de entradas e non pertence a ningún magnate como Mark Zuckerberg ou Elon Musk. Moi discutida nun primeiro momento, asentouse co tempo e converteuse no símbolo dunha web aberta e participativa que hoxe, coas redes sociais convertidas en televisións e a eclosión dos asistentes de IA, declina.
Recoñéceo a fundación Wikimedia. No principio do ano alertou de que experimentara picos de tráfico que se correspondían con consultas de chatbots. Pero agora comunica que sufriu un descenso do 8% nas visitas de seres humanos desde abril do 2024 ao mesmo mes do 2025. A razón? O cambio de hábitos de procura na internet.
ChatGPT ten centos de millóns de usuarios activos. A maioría buscan información dialogando co asistente. E non pican en ningún tipo de ligazón. Non visitan a páxina orixinal. Confórmanse co que escribe o bot e dan por bo o resultado. Doutra banda, Google pasou de ser un buscador para converterse nunha máquina de respostas. Postergou as clásicas listas de ligazóns que apuntaban á páxina orixinal en favor dun resumo de texto elaborado pola IA. Iso prexudica aos creadores de contido, ás fontes de calidade, ás referencias como a Wikipedia.
Para os responsables da enciclopedia estes cambios non son «inesperados». E apuntan tamén a outro factor: as xeracións máis mozos non apostan por navegar de forma activa por internet, adoitan preferir consumir contidos de forma pasiva nas redes sociais.
Cal é o panorama de sitios máis visitados segundo os datos do pasado mes de setembro? Cos datos de SimilarWeb e Semrush, a clasificación encabézaa Google. Séguelle Youtube, tamén de Google. Despois están Facebook e Instagram, de Meta. Séguenlles ChatGPT, de OpenAI; X (Twitter), de Elon Musk; Reddit (a dos foros), WhatsApp (tamén de Meta) e a propia Wikipedia.
Desde a fundación Wikimedia, que tiña uns 700 empregados no ano 2023 e finánciase sobre todo con pequenas doazóns, defenden que a súa enciclopedia, polos seus «estándares de verificabilidad, neutralidade e transparencia», é «esencial para as necesidades diarias de información das persoas». E anuncian cambios para adaptarse aos novos tempos, ter máis presenza directa nas redes sociais e dar facilidades para que as persoas poidan facer achegas desde o móbil. Non consideran á IA como unha ameaza. De feito, intentaron aproveitala para probar a facer resumos dos seus propios artigos. Saíu ben? Non. Houbo moitas queixas por parte dos editores e en xuño puxeron en suspenso o proxecto.
«Seguiremos aquí dentro de cen anos. E Elon Musk non»
A IA non é o único desafío a superar pola Wikipedia. Elon Musk e organizacións conservadoras dos Estados Unidos, como a Fundación Heritage, puxérona na diana. Din que é unha plataforma con nesgos esquerdistas. Chámana «a Wokepedia».
O dono de X mantén unha vella cruzada contra a enciclopedia e o seu fundador Jimmy Wales. Sobre todo desde que este reprochou ao surafricano os cambios que impuxo na antiga Twitter. Ao seu xuízo -hai estudos que apoian a súa tese- provocou que aumentasen o racismo e os comportamentos tóxicos na rede.
O dono de Tesla e Space X vai lanzar unha alternativa propia chamada Grokipedia, potenciada con IA (a súa chatbot chámase Grok). Supón un reto real? Pode ameazar a existencia da grande enciclopedia libre? Jimmy Wales, que defende o seu portal prol cinguirse aos feitos contrastados, considera que non: «Nós seguiremos aquí dentro de cen anos e el non [...] Non temos que obsesionarnos».