Gádor Muntaner, científica mariña e divulgadora: «Loitei toda a miña carreira por ensinar a outra cara da quenlla. Está estigmatizado»

Con apenas 3 ou 4 anos de idade, o seu pai xa lle puxo unhas lentes, unhas aletas e un tubo, e Gádor Muntaner descubriu o mar en Mallorca. Tres décadas máis tarde, esta científica mariña especializada en quenllas, divulgadora, mergulladora e creadora de contido recoñecida como unha das mellores na Lista Forbes 2024 publicará este mércores o seu primeiro libro, O sorriso das quenllas. Historias de amor polo océano. «É un mestura entre ciencia, aventura e divulgación. Hai moita parte da miña historia persoal porque o obxectivo é que os lectores poidan vivir a mesma transformación que eu vivín ao longo de todos estes anos traballando como oceanógrafa e conservacionista mariña. A transformación, por exemplo, que vivín a primeira vez que vin unha quenlla e namoreime deles para sempre», refire.

—Lembra aquel primeiro encontro?

—Tiña unha expectativa da película de Quenlla e un conxunto de sentimentos negativos como de estrés, medo... E, ao final, atopeime todo o contrario. Non sentín nada de medo. Deume moitísima paz e sentín moita admiración por un animal que creo que realmente non é perigoso, senón que está incomprendido. Está estigmatizado e non debería ser así. A idea é que o lector poida vivir desde ese primeiro amor que sentín desde moi pequeniña, a necesidade de contacto co medio mariño e percorrer cada un dos meus pasos. A primeira vez que mergullei con 16 anos, a primeira vez que vin unha quenlla e como todo iso fíxome querer dedicar a miña vida, tanto persoal como profesional, ao mar.

—E todo iso sen deixar de lado a ciencia, non?

—Si, tamén se narran moitas partes de ciencia, pero sempre cunha historia. Non conto simplemente que pasa coas quenllas que teñen contaminantes nos seus tecidos ou como é a navegación dunha quenlla, senón tamén como eu fun obtendo e descubrindo todos eses resultados a través de aventuras que, a verdade, son bastante inusuais, como pasar tres meses nunha illa deserta sen auga, nin luz para ten esas mostras desas quenllas. É un achegamento ao descoñecido mundo submarino e, en particular, a un animal que considero que está incomprendido.

—En cantos mares e océanos podería mergullar nestes anos?

—A verdade é que nunca o pensei. Estiven no Atlántico, no Pacífico, no Índico, no Ártico, na Antártida, obviamente, en Mediterráneo. No mar de Cortés hai gran parte da historia porque parte da miña carreira tivo lugar en México, que é o que Jacques Cousteau bautizou como o acuario do mundo. E os que me quedan aínda. O mar Rojo, tamén.

—E por que o título? Por que «O sorriso das quenllas»?

—Porque é un obxectivo tanto literal, como un xogo de palabras no sentido de que a miña misión, desde que me especialicei no estudo de quenllas como científica mariña, sempre foi romper con ese esquema, con esa imaxe que temos da quenlla, que é, nin máis nin menos, que o da película: un monstro, un animal moi perigoso, un asasino de humanos. Loitei toda a miña carreira por ensinar a outra cara da quenlla e un xeito moi bonito de ensinala é como intentar verlle o sorriso, tanto en sentido figurativo como literal. Nas miñas conferencias e é algo que digo moito á xente é que sempre busco fotos nas que as quenllas realmente parezan ter un sorriso e que nos conmova esa mirada, ese sorriso que a xente quizá non agarda que pode ter unha quenlla.

—Por que cre que son animais que fascinan tanto?

—Para empezar porque levan máis de 400 millóns de anos neste planeta. Ou sexa, imaxínate evolutivamente o que iso significa. Evolucionaron sen parar desde fai 400 millóns de anos e non se extinguiron con ningunha das extincións masivas, nin cos grandes cambios que viviu o planeta. Por exemplo, os dinosauros apareceron bastante despois que eles e extinguíronse. E así tantas outras especies. Paréceme que un animal que leva neste planeta tantísimo tempo é un animal digno de respecto e de admiración. Moi ben tívoos que deseñar a nai de natureza para que aquí sigan.

---

---

---