A pandemia fai repuntar a débeda dos concellos ourensáns por primeira vez en nove anos

Os concellos da provincia de Ourense pecharon o ano 2020 con 33,8 millóns de euros de débeda, un millón e medio máis que no ano anterior. Ese incremento supón un punto de inflexión nas contas dos concellos ourensáns, que viñan reducindo o seu endebedamento desde o ano 2012. Os gastos derivados do coronavirus provocaron ese cambio de tendencia.

O máximo de débeda municipal quedou fixado ao 31 de decembro do ano 2012, cando se situaba en 109,6 millóns de euros. Foi xusto entón cando, en plena crise económica, o Goberno central -naquel momento, en mans do PP- aprobou a Lei de estabilidade orzamentaria, coñecida como «lei Montoro» polo ministro de Facenda, Cristóbal Montoro.

Esa norma estableceu unha serie de limitacións no gasto e o déficit público que tiveron como consecuencia unha redución progresiva, pero radical, do endebedamento das entidades locais. No caso das ourensás, a caída foi continuada nos anos 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 e 2019. No ano 2020, debido aos imprevistos que provocou a expansión do coronavirus nas contas municipais, o Goberno central decidiu suspender a regra de gasto.

No casco do Concello de Ourense, a pandemia supuxo un desembolso de preto de once millóns de euros o ano pasado, aínda que o aforro que tiña acumulado o concello evitou que fose necesario recorrer ao endebedamento para afrontar eses custos (equipos de protección do seu persoal, computadores para o teletraballo, reforzo do servizo de axuda a domicilio, acollida ás persoas sen fogar, axudas para autónomos ou redución de ingresos pola aplicación de beneficios fiscais ou exencións de taxas).

O Concello de Ourense é un dos 34 que hai na provincia con débeda cero, un dato de interese se se ten en conta que hai dez anos só 15 dos 92 concellos ourensáns estaban nesa situación. Entre os que agora poden presumir diso destaca tamén Barbadás. O resto de grandes municipios si están endebedados en maior ou menor medida. Destaca o caso do Concello de Verín, que é -en termos absolutos- o que máis debe aos bancos: 6,4 millóns de euros. Ese rexistro duplica ao do ano anterior, que se situaba en 3,3 millóns, un incremento que foi criticado pola oposición municipal do PP, que acusa o goberno bipartito de PSOE e BNG de malgasto.

Tamén destaca a débeda de Allariz (3,4 millóns) ou de Xinzo de Limia (3,3 millóns), pero é especialmente rechamante o caso dos Blancos. Debe 3,9 millóns e ten tan só 755 persoas censadas, é dicir, que cada habitante tocaría a 5.284,76 euros nunha hipotética repartición. Se se fixese esa mesma operación no caso de Verín, a débeda por veciño sería moito menor (469 euros), ao tratarse dun municipio moito máis poboado (13.647 persoas segundo o padrón publicado polo Instituto Nacional de Estatística ao 1 de xaneiro do ano 2020).

O caso especial dos Blancos

A situación do Concello dos Blancos é especial. Tras décadas de xestión errática -cun exalcalde que chegou a ser encarcerado por malversación- o goberno municipal fixo historia ao ser o primeiro que pedía unha intervención externa para facer fronte á súa crise. Os seus desexos foron atendidos e a Deputación fíxose cargo de tutelar algúns servizos esenciais. A pesar de todo, a súa débeda incrementouse no ano 2020 en algo máis de cen mil euros.

---

---

---