Porqué Galicia está á vangarda dun modelo de IA responsable
MERCADOS
Unha infraestrutura robusta, un marco regulatorio pioneiro, unha supervisión estatal, alianzas estratéxicas e un compromiso coa diversidade lingüística, crea un modelo desde a comunidade autónoma que outros territorios estatais e rexións europeas deberían observar e emular. Galicia benefíciase ao albergar a sede da Aesia
28 sep 2025 . Actualizado á 05:00 h.No vertixinoso avance da intelixencia artificial (IA), onde moitos actores da industria están a librar unha batalla por ser os primeiros, a ética e a responsabilidade convertéronse en piares fundamentais, aínda que tamén na grande esquecida. Non se trata só de construír máquinas, solucións e plataformas máis intelixentes, senón de asegurar que o seu desenvolvemento e aplicación beneficien á sociedade no seu conxunto, respectando os dereitos individuais e fomentando a transparencia. Neste escenario global, a comunidade autónoma de Galicia está a emerxer como unha referente clave en España, ao abordar a IA non só desde unha perspectiva tecnolóxica, senón cun profundo compromiso ético.
Durante os últimos meses, Galicia estivo tecendo unha ambiciosa estratexia para posicionarse á vangarda da IA ética e responsable. A través do programa galego de Intelixencia Artificial 2025-2027, a Xunta quere incorporar a IA na Administración e promover o seu uso entre a cidadanía e as empresas. Esta folla de ruta busca reforzar a aposta de Galicia pola intelixencia artificial e materialízase en diversas iniciativas que, de xeito conxunto, configuran un ecosistema robusto e prometedor.
Unha das pezas centrais é a ampliación do Centro de Supercomputación de Galicia (Cesga), coa construción dun novo supercomputador, o Finisterrae IV, un centro de computación de alto rendemento que proporcionará unha potencia computacional adicional cubrindo necesidades de intelixencia artificial. E ampliando a capacidade de almacenamento do centro mediante unha nova infraestrutura que permitirá almacenar gran cantidade de datos de modo permanente e presentar servizos de datos avanzados. Pero Galicia non queda só na infraestrutura; a súa visión é moito máis ampla e ambiciosa.
O carácter pioneiro da rexión sublíñase coa próxima primeira lei de regulación rexional de IA en España. Esta iniciativa lexislativa, que xorde da Estratexia Galega de Intelixencia Artificial 2030 (EGIA2030), busca establecer un marco claro e seguro para o desenvolvemento e a implementación de sistemas de IA, garantindo que os principios éticos guíen cada paso e aliñándose co marco europeo (AI Act) e a Estratexia España Dixital 2026. Esta lei ten como obxectivos crave fixar principios éticos para o uso da IA na Administración galega, recoñecer dereitos vinculantes á cidadanía en relación con estes sistemas, e regular os procedementos de deseño e adquisición de IA.
Ademais, Galicia benefíciase enormemente de albergar a Axencia Española de Supervisión da Intelixencia Artificial (Aesia). A localización deste organismo estatal na Coruña non só reforza o ecosistema galego de IA, senón que tamén posiciona á comunidade no epicentro da supervisión e a regulación a nivel nacional. A presenza da Aesia en Galicia subliña a confianza do Goberno central no compromiso e a capacidade do territorio neste ámbito.
A visión galega da IA responsable esténdese tamén á colaboración con xigantes tecnolóxicos. Un recente acordo con Microsoft, onde se reafirmou a súa vontade de seguir identificando oportunidades de colaboración conxunta en materia de tecnoloxía e intelixencia artificial, é unha clara mostra desta estratexia. Este pacto non só fortalece as capacidades tecnolóxicas da comunidade, senón que incorpora explicitamente a IA ética como un dos seus eixos principais. Esta alianza cunha empresa líder a nivel mundial valida o enfoque galego e abre as portas á transferencia de coñecemento, ao incremento da produtividade da Administración e á mellora na calidade de vida dos cidadáns grazas á innovación.
Para rematar, é importante destacar o interese de Galicia en adestrar un modelo de linguaxe (LLM) en galego. Este esforzo non só busca preservar e promover a lingua galega no ámbito dixital, senón que tamén representa un avance significativo na inclusión e diversidade lingüística no desenvolvemento da IA. Ao adestrar un modelo de linguaxe en galego, Galicia non só está a contribuír á preservación da súa cultura, senón que tamén está a asegurar que a tecnoloxía estea ao servizo de todos os cidadáns, independentemente da súa lingua materna.
No seu conxunto, estas iniciativas posicionan a Galicia como referente no camiño cara a unha IA ética e responsable. A combinación de infraestrutura robusta, marco regulatorio pioneiro, supervisión estatal, alianzas estratéxicas e un compromiso coa diversidade lingüística, crea un modelo que outras rexións deberían observar e emular. Galicia está a demostrar que é posible impulsar a innovación en IA sen sacrificar os valores éticos, construíndo un futuro dixital máis xusto e equitativo.