A A-56, a autovía de Lugo a Ourense que segue esquecida

Suso Varela Pérez
Suso Varela LUGO / LA VOZ

LUGO

Tramo de la autovía A-56 abierto en el otoño del 2020
Tramo da autovía A-56 aberto no outono do 2020 Santi M. Amil

A Xunta reclama ao Gobierno que polo menos dea continuidade aos únicos 9 quilómetros abertos en Carballedo para que teña unha funcionalidade real para os condutores

06 oct 2023 . Actualizado á 19:05 h.

A autovía entre Lugo e Ourense, a A-56, segue sendo a grande esquecida cando se fala das infraestruturas que ten pendentes de executar o Estado en Galicia e, en concreto, na vertebración do interior da comunidade. Ademais, ambas as capitais e provincias galegas cumpren un axioma negativo, e é que non hai dúas provincias lindeiras en España nas que non exista unha autovía ou autoestrada que as unha, salvo Lugo e Ourense.

A Consellería de Infraestruturas, a preguntas do parlamentario do BNG Iago Tabarés, acaba de reclamar ao Gobierno que comece a priorizar algúns tramos desta autovía pendente e, en concreto, o que dá continuidade aos únicos 9 quilómetros que se inauguraron e que circunvalan A Barrela (Carballedo). En concreto, reclaman que se axilicen os trámites para construír o tramo San Martiño-Cambeo.

Na resposta parlamentaria da Xunta ao deputado do BNG, que reclamaba ao goberno galego máis implicación nesta autovía, aínda que a competencia é estatal, lembran que a A-56 é unha autovía planificada hai vinte anos (xa estaba no Plan Galicia do 2003), e que contaba cun investimento previsto de 525 millóns de euros, dos que só se executaron uns 50, ou o que é o mesmo, o 9% do total.

Obras paradas en Ourense

A consellería indica que o variante norte de Ourense, o primeiro tramo da A-56, e que se atopa en obras, «ten como finalidade canalizar os tramos da futura A-76 (Ourense-Ponferrada) e de servir como variante dos tramos urbanos N-120 e N-540». Indica la Xunta que esta variante fue licitada el 13 de octubre del 2021, «estando adxudicadas as obras pero na actualidade practicamente sen avances».

Tramo de la autovía A-56 abierto en el otoño del 2020
Tramo da autovía A-56 aberto no outono do 2020 Santi M. Amil

Pero a consellería da que é titular Ethel Vázquez incide na súa resposta en que solicitou ao Gobierno que máis aló de executar as obras da variante de Ourense ou de avanzar nos proxectos pendentes de todo o trazado entre Lugo e a capital das Burgas, priorice o tramo de San Martiño a Cambeo, para desta forma dar continuidade ao único tramo aberto, e que a día de hoxe é un oasis de 9 quilómetros no medio de Galicia e que non cumpre a función de conectar ambas as cidades.

Único tramo aberto

O único tramo en funcionamento, o da Barrela-San Martiño, entre as provincias de Lugo e Ourense, púxose en servizo en outubro do 2020, despois de máis de dez anos en obras (estivo paralizada entre os anos 2010 e 2015). A día de hoxe apenas ten unha media diaria de vehículos próxima ao milleiro. E é que estes 9 quilómetros non cumpren a función de unir Lugo e Ourense, sendo só utilizada polos condutores que queren ir desde Lugo cara a Vigo e Portugal ou viceversa, a través dunha estrada autonómica por Cea e logo collendo a autovía de Santiago a Ourense, preto de Ribadavia. 

«O desenvolvemento desta autovía é unha cuestión que se está a reclamar en todas as reunións que se producen entre a Xunta e o Goberno, xa que se trata dunha actuación fundamental para as comarcas de Lugo, A Ulloa, Chantada, Sarria, Terra Chá, Terra de Lemos e Ourense», sinala a consellería na resposta a Tabarés, do BNG.

«Nestas reunións estase a solicitar o pulo das obras da A-56, co avance inmediato do tramo San Martiño-Cambeo, que outorgue funcionalidade ao tramo San Martiño-A Barrela, único tramo en funcionamento, e co avance dos proxectos Quintela-A Casilla e A Casilla-Cambeo, que dan continuidade á variante Norte de Ourense», indica a consellería.

A demanda dunha autovía entre Lugo e Ourense é histórica. Nos seus informes de infraestruturas, enviados a Xunta e Goberno, a Confederación de Empresarios de Lugo, reclámaa como prioritaria para poder vertebrar o interior de Galicia e, sobre todo, como conexión das empresas de Lugo e da Mariña co sur da comunidade e Portugal. «Esta autovía tería un importante impacto no transporte de mercancías», apunto a CEL.

Cando hai dous anos deuse a coñecer a proposta da patronal da construción, Seopan, que reclamaba unha estrada entre Lugo e Ourense co sistema de 2+1 no canto dunha autovía, o enxeñeiro César García Cordovilla, lembraba a relevancia que tería para a economía de Galicia a construción da A-56, porque non só era unha vía que vertebraba o interior da comunidade, se non que podería formar parte dun corredor de alta velocidade que unise Francia e Portugal a través de Lugo.

«A construción da A-56, entre Lugo e Ourense, non debe contemplarse exclusivamente como unha conexión sen máis entre estas dúas poboacións. É necesario incluír o proxecto nun ámbito global máis amplo, considerándoo como un tramo que conformaría parte dun itinerario completo por autovía, desde o sur de Francia e resto de Europa, (Irún) ata o sur de Galicia e norte de Portugal, a través do interior das provincias de Lugo e Ourense, fundamental para o estímulo do transporte por estrada na devandita zona e en consecuencia a mellora da súa economía competitiva», sinalaba hai dous anos Cordovilla.

A realidade actual da A-56 é que se trata dunha autovía en suspenso. Salvo a citada variante norte de Ourense, que permite máis a circulación interna da cidade que un tramo real de autovía, polo momento pouco se sabe dela, máis aló de declaracións de intencións do Gobierno de querer seguir con ela na medida en que dispoña de fondos. Nos presupostos do Estado dos últimos anos só recolleu partidas testemuñais.

Si hai trámites avanzados nos tramos da provincia de Ourense, pero en cambio, nos lucenses, desde Carballedo, non hai nada. Hai anos, as declaracións de impacto ambiental dos trazados por Chantada, Taboada, Vendas de Narón e Guntín quedaron caducadas, co que os proxectos son papel mollado. Por iso o Goberno terá que comezar case desde cero.

Tramo de la autovía A-56 abierto en el otoño del 2020
Tramo da autovía A-56 aberto no outono do 2020 Santi M. Amil

Por outra banda, ademais das reclamacións empresariais para ter unha autovía que faga competitiva ás empresas, hai que ter en conta outras variables que inciden na urxencia de contar coa A-56. Por unha banda o lamentable estado de conservación da N-540 na provincia de Lugo, e que a pesar de levar varios anos con tramos cheos de fochancas, o Ministerio de Transportes aínda non executou obras de reforma. E por outra banda, que Ourense se converteu na grande entrada do AVE a Galicia, mentres que Lugo carece aínda hoxe dunha conexión ferroviaria e por estrada con garantías de seguridade, comodidade e rapidez.