Grecia, un campo de concentración para refuxiados?

Cristina Porteiro
Cristina Porteiro BRUXELAS / CORRESPONDENTE

INTERNACIONAL

ALKIS KONSTANTINIDIS | REUTERS

Bruxelas forza ao país heleno a converterse nun búnker de contención para preservar Schengen

28 ene 2016 . Actualizado á 05:00 h.

Grecia terá que elixir. Ou expulsa á forza aos inmigrantes das súas fronteiras terrestre e marítima ou está condenada a converterse nun campo de concentración para refuxiados. O Goberno de Atenas atópase acurralado nunha rúa sen saída. Sen capacidade para xestionar por si só a crise migratoria nas súas fronteiras, enfróntase agora ao ultimato de Bruxelas. Se non consegue manter a situación baixo control nos próximos tres meses, abrirase a porta á suspensión de Schengen. A Comisión Europea deixouno onte moi claro tras presentar as conclusións dun informe no que se poñen de relevo as «graves neglixencias e deficiencias» nas que incorreu o país que, a ollos de Bruxelas, «non está a cumprir coas súas obrigacións».

Que di o informe?

O documento elaborado por expertos despregados en Grecia o pasado novembro revela que «non hai unha identificación efectiva dos inmigrantes nin rexistros automáticos. Tampouco se introducen as impresións dixitais en Eurodac nin se comproban os documentos de identidade de forma sistemática. Non se cotexan nin se cruzan datos nos sistemas de intercambio de información europeos». En resumidas contas, os hotspots non funcionan. Ou polo menos, non funcionaban en novembro. Bruxelas recoñece que desde entón déronse pasos na dirección correcta pero que aínda «queda moito traballo por facer». 

Grecia é o único responsable?

En absoluto. A UE acusa a Atenas de non aceptar axuda para controlar as súas permeables fronteiras con Turquía, porta de entrada, e con Macedonia, porta de saída cara a Centroeuropa. Pero o certo é que nin os Estados membro enviaron o continxente de expertos que prometeran a Grecia nin cumpriron as súas promesas de recolocar refuxiados a través dos hotspots gregos e italianos. Tampouco Turquía está a cumprir co seu parte do trato que selou coa UE para conter a saída de migrantes a cambio de 3.000 millóns de euros.

En que consiste o ultimato lanzado onte por Bruxelas?

Lonxe de esixir por igual a cada parte que asuma as súas responsabilidades, a Comisión limitouse a dar un prazo de tres meses a Grecia para repeler os fluxos migratorios nas súas fronteiras. Non quere máis corredores humanos polos Balcáns senón un fortín heleno que conteña aos miles de refuxiados que chegan ao seu territorio. Se Atenas non cumpre coas súas recomendacións, a Comisión apertará o botón vermello e suspenderá o espazo de libre circulación Schengen por un máximo de dous anos. Sería a primeira vez na historia da UE que se invoca o artigo 26 do código que contempla a reintroducción de controis internos en situacións «excepcionais». Pero antes de chegar a ese punto, Bruxelas intentará poñer en marcha a garda europea de costas e fronteiras, un corpo que podería despregarse sobre territorio grego sen o consentimento  do Gobierno heleno. 

Que solucións ofrece a Unión Europea?

Ou Atenas accede a converterse nun campo de concentración de refuxiados, illados do resto de Europa, ou repéleos no mar. Pero, como?, preguntábase onte o ministro grego de Migración, Ianis Mouzalas, nunha entrevista coa BBC, antes de revelar a solución que lle deu o seu homólogo belga, Theo Francken, durante a reunión do pasado luns en Ámsterdam: «Témome que non me importa se os afogas, quero que lles fagas retroceder», diríalle antes de suxerir a creación dun campo de concentración para 400.000 refuxiados en Grecia. Francken negou onte facer esas «declaracións grotescas». Austria e Suecia apostan directamente por expulsar a Grecia do espazo Schengen, unha opción que non se contempla nas normas e sobre a que Bruxelas non quere expresarse abertamente.