A Xunta teme que o Goberno castigue ás universidades galegas por facer os deberes e acadar xa o 1% do PIB en financiamento público
GALICIA
O ministerio elaborou unha metodoloxía na que inclúe como achega pública a matrícula que pagan as familias ou os contratos con empresas privadas
08 abr 2025 . Actualizado á 13:50 h.A nova lei universitaria, a LOSU, introduce o obxectivo de que no ano 2030 destínese como mínimo o 1% do PIB ao gasto público en educación universitaria pública. Un obxectivo ao que deben ir achegándose estas institucións aínda que de momento o ministerio non elaborou ningún plan de financiamento para conseguilo. O que si publicou recentemente o Goberno estatal é unha metodoloxía para saber como calcular a porcentaxe, así que a Xunta decidiu facer as contas para coñecer a súa situación actual.
Aplicando os criterios do ministerio, no ano 2023, o último con contas liquidadas e PIB pechado, as universidades galegas xa chegaron a ese 1%. O PIB foi de 77.356.000.000 euros e o gasto público total de todas as administracións —incluíndo local, autonómica, estatal e europea— na universidade galega de 771.948.383,08, o que implica unha porcentaxe do 0,9979%. Por iso a Xunta levantou a voz de alarma ao temer que neste plan de financiamento que debe facer o Goberno estatal, e que urxe, penalícese a Galicia por facer os deberes fronte ás institucións infrafinanciadas noutras comunidades.
O conselleiro de Educación, Román Rodríguez, non tivo dúbidas en mostrar eses temores na presentación da análise, «porque xa nos pasou por exemplo co programa María Goyri e claro que o tememos». Refírese en concreto ao plan para estabilizar ao profesorado, que achegou máis fondos a aquelas universidades que non fixeran os deberes e por tanto tiñan relacións laborais máis negativas e inestables co seu persoal docente.
A Xunta esixe ao ministerio que elabore un plan de financiamento estatal para garantir este 1% do PIB e que Galicia reciba o que lle corresponde, «consonte ao esforzo realizado e que nos permite estar hoxe onde estamos. Non imos permitir que sexa penalizada con menos financiamento estatal por ter xa cumprido co obxectivo con varios anos de antelación», insistiu o conselleiro.
Un cálculo cuestionable
Outro dos apuntamentos debullados por Román Rodríguez, acompañado polo secretario xeral de Universidades, José Alberto Díez de Castro, e o presidente da Acsug, Juan José Nieto Roig, é que na metodoloxía do ministerio inclúense fondos que non proceden de administracións públicas senón do peto das familias, como por exemplo todas as taxas de matrícula ou o custo que pagan por determinados servizos. En Galicia no 2023 foron 41 millóns de euros, polo que habería que restar esta cantidade. A consellería realizou o seu propio cálculo dunha forma máis obxectiva e subtraeu estes fondos, pero engadiu outros que si son achegados polas administracións públicas a entidades dependentes das universidades, como Unixest, o Citmaga ou a Fundación Rof Codina, o que suporía case 31 millóns. O balance é que con este cálculo máis aproximado o financiamento non acada o 1% do PIB pero igualmente queda moi preto, nun 0,98%.
O certo é que ambos os cálculos inclúen fondos privados que habería que excluír, porque os recursos que captan os investigadores a través de proxectos de investigación e contratos con empresas privadas tamén se inclúen neste gasto, cando en realidade non é unha achega pública senón claramente privada.
O conselleiro lembrou que a senda galega é a de incrementar máis aínda este 1% e de feito no 2024 superouse ao incluír máis capítulos como o plan de infraestruturas ou a matrícula gratuíta, que por tanto xa non achegan as familias.