Unanimidade para que Galicia xestione e ordene os seus 2.555 quilómetros de costa

Manuel Varela Fariña
Manuel Varela SANTIAGO / LA VOZ

GALICIA

JANET GONZALEZ VALDES

PP, BNG e PSdeG urxen a transferencia ao Estado, aínda que difiren en como facelo

08 dic 2023 . Actualizado ás 04:45 h.

Non é habitual que os tres grupos do Parlamento galego póñanse de acordo nun asunto, e tampouco ao redor da xestión e ordenación do litoral lograron facelo. O que si teñen claro é que esta é unha competencia que nesta lexislatura debe ser transferida a Galicia para poder decidir sobre as súas máis de 2.555 quilómetros de costa, reivindicación que tamén apoian empresarios e traballadores do sector.

A Xunta aprobou a finais de abril o proxecto de para Lei de ordenación e xestión integrada do litoral de Galicia adaptar a regulación da costa á realidade galega e buscar o equilibrio entre a protección da natureza e a actividade socioeconómica. A Cámara autonómica deu despois luz verde ao texto co voto a favor do PP e as abstencións de BNG e PSdeG, que expuñan dúbidas sobre a fórmula empregada para obter a competencia. Antes que eles o fixo xa o Goberno central, alertando sobre a «inconstitucionalidade» da norma. Tras a súa aprobación, acudiu ao Tribunal Constitucional, que admitiu a trámite o recurso e suspendeu parcialmente a súa aplicación, ao redor dun 15 % dos preceptos da lei.

A pesar do conflito aberto entre ambas as Administracións, a nova lexislatura abre unha fiestra de oportunidade a que o Estado remate transferindo esta competencia, que xa traspasou a outras catro comunidades autónomas que previamente modificaran os seus respectivos estatutos de autonomía, requisito que o Executivo central pide á Xunta.

O Goberno galego entende que o desenvolvemento desta competencia xa está recollido no seu Estatuto, cunha redacción idéntica ao do País Vasco neste ámbito cando PSOE e PNV pactaron ceder as materias pendentes en materia de ordenación do litoral a cambio de investir a Pedro Sánchez sen necesidade de reformar a súa norma institucional básica.

Tanto PSdeG como BNG coinciden en que Galicia reciba o traspaso desta competencia, cos nacionalistas chegando a presentar dúas proposicións de lei no Parlamento para iso que foron rexeitadas. O PSdeG pide facer uso dunha das tres alternativas que ofrece a Constitución: unha reforma exprés do Estatuto, unha lei orgánica de transferencia de competencias ou unha comisión bilateral co Estado.

A unanimidade ante este tema que acabou no Constitucional —que tardará anos en decidir— debería resolverse a través dun pacto entre Xunta e Estado para dar seguridade xurídica tamén a empresas que operan no litoral.

4.000 edificios en perigo

O Goberno galego argumentou a súa norma en que o Executivo central leva desde o 2018 encadeando unha serie de actuacións «co único obxectivo» de eliminar calquera vestixio de presenza humana da costa «sen considerar as súas posibles consecuencias» para o sector da cadea mar-industria.

Apuntan á Lei de Cambio Climático e o novo regulamento xeral de Costas, que modificaron a duración das concesións en dominio público marítimo-terrestre e as súas prórrogas, e o recorte no tempo engadido ao que teñen dereito, pasando de 75 a 30 anos. Ademais, a normativa estatal prohibe cambiar o uso das edificacións dentro da zona de protección, o que escorrenta aos investidores. Tamén está o Plan Estratéxico Nacional para a Protección da Costa Española, que avoga por unha redución progresiva das construcións no litoral ata o 2045. Segundo as estimacións da Xunta, estes plans aprobados en Madrid poñen en risco máis de cen empresas galegas e outras 4.000 edificacións como centros de saúde ou colexios localizadas no dominio público marítimo-terrestre.

Para blindarse contra os cambios de uso que fixa a normativa estatal, a Xunta desenvolveu a súa propia lei para garantir o autogoberno pleno sobre a franxa costeira. O marco legal aprobado converteu a Galicia na primeira comunidade en regular o seu litoral en toda a súa extensión: a zona terrestre e intermareal, e tamén a mariña ata as 12 millas. Divide en tres áreas a costa segundo o seu estado de conservación, e crea sete usos estratéxicos para o desenvolvemento económico e social de Galicia.

A Xunta insta o Goberno a retirar o seu recurso contra a lei

A vicepresidenta segunda da Xunta e conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda, Ángeles Vázquez, enviou unha carta por escrito á ministra de Transición Ecolóxica, Teresa Ribeira, invitándoa a retirar o recurso ante o Constitucional que suspendeu parte da norma. Entre tanto, o Goberno galego presentará as alegacións correspondentes antes de que finalice o prazo o vindeiro mércores 20. A Xunta interpreta que «quedou en evidencia» que non é necesario reformar o Estatuto para completar os traspasos pendentes a Galicia en materia do litoral, e que o rexeitamento estatal á norma galega, do mesmo xeito que o seu recurso de inconstitucionalidade, baséase máis en » «fundamentos políticos e partidistasque legais.