Desenterrar os cantos convérteos en proxectís contra os cantiis
01 ago 2023 . Actualizado á 13:08 h.«En praias como a dAs Catedrais, os cantos non se atopan facilmente; están debaixo da area. Se se desentierran e ponse sobre a praia, cando sobe a marea e baten as ondas, esas pedras convértense en proxectís que se estrelan contra as formacións rochosas acelerando a súa erosión». Explícao o catedrático de Xeoloxía da UDC Juan Ramón Vidal Romaní, concienciado fronte á práctica non permitida de amontoar en equilibrio pedras nas praias e que esta fin de semana volveu cobrar actualidade tras aparecer con profusión na dAs Catedrais.
Con frecuencia condénase esta práctica polo feito de que altera a paisaxe dos areais aínda que poucas veces relaciónase co fenómeno da erosión á que As Catedrais, unha das praias máis famosas de España e sen dúbida a máis coñecida de Galicia, é especialmente sensible. Precisamente, a vulnerabilidade das formacións rochosas desta praia é a que permitiu a configuración que lle deu fama internacional. Con todo, Vidal Romaní sinala que non é igual a erosión suave que provoca o movemento da area, que o impacto dos cantos rodados colocados sobre a superficie: «Se os responsables non se toman este fenómeno en serio, a atracción turística desaparecerá», sentenza o xeólogo.
O efecto da erosión sobre as formacións de lousa desta praia xa tivo consecuencias indesexables nos últimos anos, coa caída dun dos arcos máis característicos en decembro de 2020 e a morte dunha turista tras desprenderse unha roca en 2018. Precisamente aquel lutuoso incidente foi o que obrigou a regular o acceso de turistas ao areal que actualmente, aínda que gratuíto, require de inscrición previa.
Vidal Romaní subliña que o problema é que este tipo de prácticas xeneralícense: «Lamentablemente prodúcese un efecto chamada e o que hoxe é unha anécdota convértese en algo máis grave porque hai que pensar que esa praia visítana miles de persoas». En concreto, cada día existe a capacidade de despachar ata 4.812 entradas para visitar a praia. Moitos días esgótanse.
O xeólogo comparte a opinión doutros expertos sobre o feito de que existe unha certa impunidade con respecto a estas prácticas que, aínda que prohibidas, de cando en cando acaban sendo penalizadas pola Administración co que se estende a idea de que vulnerar a norma non provoca ningún tipo de consecuencia.
O concello de Ribadeo xa pediu á Xunta un maior control sobre esta práctica que, en realidade, é susceptible de recibir multas de ata 3.000 euros segundo recolle a Lei de Patrimonio Natural. Fíxoo nos dous últimos anos, pero iso non impediu que de forma episódica aparezan estes montículos de pedras que non só alteran a paisaxe dun dos monumentos naturais máis característicos de Galicia senón que tamén aceleran a súa erosión e, consecuentemente, a súa desaparición.
Camariñas: a praga que se temperou con multas de ata 6.000 euros
O Cemiterio dos Ingleses, en Camariñas, chegou a converterse nun museo destes pináculos creados por turistas desexosos de deixar unha pequena pegada do seu paso por unha paisaxe cegadora que, aos poucos, foi perdendo o seu aspecto orixinal fronte á eclosión destes milladoiros. Non hai dúbidas entre os expertos sobre o seu carácter nocivo xa que non só alteran a paisaxe, senón que interfiren tamén co desenvolvemento das especies de flora e fauna.
Fronte á proliferación destas manifestacións, o Concello de Camariñas decidiu hai tres anos incrementar a presión colocando carteis específicos que alertan de multas de ata seis mil euros para quen amontoe pedras nesta contorna que, ademais está protexido pola Rede Natura. A advertencia non serviu para que de cando en vez aparezan algúns pináculos, pero é certo que a epidemia se cortou.
Monumentos xeolóxicos
«Moitas destas pedras son monumentos xeolóxicos que teñen máis de mil anos», lembra o catedrático Vidal Romaní: «Xa sufriron unha notable agresión coa catástrofe do Prestige, cando foron manchadas e despois limpadas». Á fin e ao cabo, como sinala o profesor emérito da Universidade da Coruña: «Hai praias e praias» e, aínda que sempre se trata dunha alteración inaceptable, nalgúns casos, como o dAs Catedrais ou a contorna do Cemiterio dos Ingleses, este tipo de practicas son moito máis daniñas xa que modifican contornas de enorme singularidade e fraxilidade.