O PSOE e Podemos apoian que Facenda cumpra a sentenza do Supremo
02 jun 2021 . Actualizado á 09:21 h.A abstención do Partido Rexionalista de Cantabria impediu que a Comisión de Facenda do Congreso dos Deputados aprobase por unanimidade unha iniciativa consistente en instar ao Gobierno de España a pagar o IVE debido ás comunidades por unha liquidación de decembro do 2017, cando un cambio no sistema de retribución impulsado polo ministro Cristóbal Montoro (PP) deixou esa recadación nun limbo que nunca se chegou a resolver.
A clave desa solicitude é a prema para executar o abono —204 millóns de euros, no caso de Galicia—, porque de darlles a razón ás facendas autonómicas xa se encargou o Tribunal Supremo, que de momento fallou a favor dos recursos presentados pola Junta de Castilla y León e pola Xunta.
Talvez foron esas sentenzas xudiciais, que non deixan lugar a dúbidas sobre a natureza da débeda, aínda que si sobre a contía, as que obrigaron aos dous partidos do Gobierno, o PSOE e Unidas Podemos, a sumarse á proposición non de lei que inicialmente ían presentar por separado o PP e o PDECat. Ambas as tiñan o mesmo obxectivo: forzar ao Ministerio de Facenda a acelerar unha solución para desembolsar unha liquidación que, en total, pode alcanzar os 2.500 millóns de euros.
Durante o debate da iniciativa, informou Europa Press, o deputado catalán Ferrán Bel anunciou que negociara cos socialistas un texto que finalmente atopou o apoio dos populares, pero tamén de ERC, Cidadáns, Unidas Podemos e Vox, e co voto solidario do PNV, xa que o País Vasco non ten débedas pendentes coa caixa común por ter o seu propio sistema fiscal.
A pesar do acordo alcanzado na comisión, no debate houbo duras críticas por parte dos populares. Con todo, a iniciativa recibiu 34 votos a favor, ningún en contra e unha abstención.
Goteo de pronunciamientos
Na petición case unánime subxace a intención de que o Goberno de España evite un goteo de pronunciamientos xudiciais a favor as comunidades que, tras esgotar a vía política, acudiron aos xuíces para cobrar eses ingresos, recoñecidos no sistema de financiamento autonómico. Con todo, algúns Gobernos evitaron a judicialización cando a ministra María Jesús Montero resolveu que non ía pagar as cantidades debidas, despois de ofrecer no 2019 a posibilidade de satisfacer a débeda se o PSOE, gobernando aínda en solitario, sacaba adiante os orzamentos.
A ministra voceira se parapetó durante meses en cuestións técnicas para eludir o abono, recorrendo mesmo a informes da Avogacía do Estado cuxos ditames resultaron contraditorios.
Tras resolverse o primeiro recurso xudicial a favor de Castela e León, a finais de abril, Facenda cambiou o seu discurso para recoñecer que ofrecerá unha solución «conxunta» para todas as comunidades, e fontes do ministerio reiteraron durante as seguintes semanas que se estaban «estudando» as sentenzas.
Onde está o diñeiro?
A resposta aparentemente evasiva do ministerio ten a súa xustificación, porque a resolución do Supremo ao recurso do Gobierno castellanoleonés liderado por Alfonso Fernández Mañueco non foi exactamente igual que no caso de Galicia, porque á Xunta si lle recoñeceu a posibilidade de cobrar intereses de demora, tendo en conta que unha recadación do 2017 debería incorporarse ás contas autonómicas a mediados do 2019.
Ese cálculo pode traer problemas, aínda que a Consellería de Facenda xa adiantou que aos 204 millóns podería engadir outros 12, aínda que ningunha das cifras foron recoñecidas por Facenda. Ademais, o cómputo non é sinxelo, porque desa partida do IVE colgan outros fondos que tamén habería que recalcular.
E, para rematar, é fundamental que haxa diñeiro para pagar. Cando a ministra anunciou que non pensaba facer o desembolso, en xaneiro do 2020, a súa única explicación foi que esa partida xa non existía, ao realizarse o axuste en termos de contabilidade nacional dous anos antes.