Vetusta Morla: «Este non é un disco testamental. Volveremos, seguro»

Non é Figurantes esa colección de himnos ás que nos ten acostumados Vetusta Morla en cada novo disco. Neste predominan os tempos medios, cunha serena crueza na produción, unha menor presenza orgánica na instrumentación, compensada seica polo primeiro plano no que por momentos sitúase unha percusión case tribal, e cunhas letras igual de crípticas pero cun punto máis escuro, máis de derrota. É un disco testamental?, pregúntolle a David García, el Indio, baterista e percusionista da banda. «En absoluto», contesta. Lémbrolle entón unha frase de Drones, a canción que pecha o disco: «Síntome un náufrago eterno querendo agarrar un presente varado». «Bo, xa sabes que as nosas cancións teñen sempre ese punto poético metafórico e ambiguo, aberto a que cada quen as poida interpretar en función da súa propia experiencia», apela.

—Non vos sentides entón nun «presente varado»?

—Para nada. A decisión de parar ten que ver só coa cantidade e a intensidade de traballo que estivemos asumindo, con que os anos van pasando, con que ir tendo cada un as nosas vidas e ás veces tamén fai falta repousar un pouco/pouo e respectar os tempos dos demais. É algo fundamental para que o grupo siga á boia e siga funcionando.

—Hai moitas cicatrices, como esas das que falades en «A derrota»?

—Quen non teña cicatrices que tire a primeira pedra. Pero entre nós non hai demasiadas. Sempre intentamos coidarnos para que ese tipo de cousas non sucedan. Nós eramos amigos moito anos antes de ter o grupo e pasar a ser tamén compañeiros de traballo. Temos unha relación sólida e unha amizade que ten que ver co familiar, mesmo.

—Non me negarás que este é un disco, cando menos, desconcertante.

—A historia deste disco nace a partir de que nos atopamos cunha colección de cancións que fomos traballando e gravando nos últimos dous ou tres anos, á vez que faciamos a xira de Cable a terra. Iso provocou que teñamos un disco acabado xusto cando se supón que debiamos parar tras finalizar a xira. Entón expómonos: «Que facemos con el?». Publicalo a posteriori suporía unha desconexión entre o momento no que esteamos nós e o que estabamos cando fixemos o disco. Así que decidimos sacalo agora, facer unha pequena xira e xa está. Poida que o traballar estas cancións dese xeito, en distintos momentos entre a xira, sen ningún paraugas conceptual, deixando que cada unha pedise o que pedía, pero dun xeito menos pretensioso e menos rebuscada, cun carácter menos experimental e con ondas moi distintas, porque cada unha é do seu pai e da súa nai, sexa o que provoque que o disco che pareza desconcertante.

—Cando anunciastes o parón diciades que era para fortalecervos, en que notabades a debilidade?

—Levamos catro anos sen parar de virar, en que publicamos dous discos de estudo, un disco en directo, dúas bandas sonoras, un documental... Sinxelamente, chegou un momento no que era aquilo de: «Oe, imos tomarnos un descansito, que temos tamén que poñer lavadoras, dedicarnos a retomar o estudo dos nosos instrumentos, ir ver obras de teatro, viaxar (se é que ningún quere viaxar máis aínda), vivir novas experiencias...». E xa está. Logo volverémonos a reencontrar, restablecerémonos, buscaremos eses puntos en común que nos uniron sempre e enfocarémonos cara a unha nova etapa creativa que, como sempre, intentaremos que teña características propias e que supoñan novos retos e novos camiños para nós.

—Que vas facer estes dous anos?

—Dous anos é o que imos estar ausentes do público. Pero nós temos que xuntarnos moito antes para compoñer un disco e gravalo. Ou sexa que o descanso vai ser de menos tempo. Como moito un ano, no que cada un fará o que queira e o que lle apeteza. Hai cousas a nivel interno, do noso selo discográfico e de Vetusta Morla, que temos que resolver. Nestes anos acumulamos unha chea de material escenográfico e de arquivos de sonoros e audiovisuais que hai que ordenar e hai que poñer no seu sitio. En resumidas contas, temos que ordenar o rocho, limpar un pouco/pouo a casa, abrir as fiestras... Ese tipo de cousas, en canto ao grupal. En canto ao persoal, todos temos os nosos proxectos persoais e aproveitaremos para seguir desenvolvéndoos. Ou se cadra non, e quédome na casa tranquilo vendo a tele [ri].

—No voso comunicado falabades da industria musical como unha «picadora humana». Pareceume unha frase moi dura. É esa a sensación que tedes?

—A esixencia da industria musical nos últimos anos para cos artistas é salvaxe. Non só tes que facer a túa música, tes que crear a túa propia marca, xerar contidos continuamente nas túas redes sociais... É un traballo esclavizador e frenético que nós tamén padecemos. Por iso, é importante ter coidado e regulalo dalgún xeito.

—Ata que punto é esixencia da industria e non autoexigencia propia?

—Fundamentalmente é esixencia da industria. Logo está a autoexigencia de cada un en tanto que queres facer as cousas ben para que o teu proxecto poida ter desenvolvemento e percorrido. Nese sentido tes que ter moi claro que queres facer e que non. Porque a túa carreira tamén se define polas cousas que non fas.

—A vosa traxectoria sempre foi a máis, cun fito tras outro. Primeiro un Wizink, logo dous, daquela o Metropolitano... Pode chegar un momento no que sentes que xa se cubriron as túas expectativas e non che quedan retos por cumprir?

—A primeira expectativa e o primeiro reto sempre adoita ser creativo. E por aí temos unha marxe amplísima para seguir desenvolvéndonos. Logo, como o mostres, onde o ensines, onde vaias..., iso vén despois. En función do que fixésemos, xa pensaremos se queremos ir dous meses a un teatro para facer unha residencia ou queremos facer unha xira de estadios.

—A ausencia durante dúas tempadas de Vetusta vai deixar un oco nos carteis dos festivais. Vedes unha substitución?

—Si, hai moitísimas propostas novas e diferentes. É certo que bandas non hai tantas. Hai moitos artistas solistas. Hai habido un cambio xeracional no panorama musical bastante potente. Hai novas bandas de rock ou de indie que poden estar á cabeza dos festivais? É evidente que hai ningunhas que xa están aí. Con todo, creo que aínda lles falta ese plus de desenvolver e de ofrecer cousas que de súpeto che fagan dicir: «Hostia, esta pena é moi boa, hai boas ideas, bos músicos e compoñen e arranxan ben».

—Nos concertos da xira «Cable a terra» llevábais como invitadas ás pandereteiras e cantareiras de Aliboria, como foi esa experiencia?

—Foi marabillosa. A aprendizaxe que recollemos  destes músicos que pertencen ao ámbito da música tradicional foi incrible. A min, especialmente, encantoume compartir momentos tanto con Aliboria como cO Naan. Aprender e gozar delas e recuperar ese xeito tan natural de facer e expresar a música, entendida como unha expresión de alegría e de acompañamento de gran parte das situacións das nosas vidas. Iso é algo que eu sempre envexei, por exemplo, dos artistas afroamericanos, do mundo da música negra, do jazz, do soul, do funk... E tamén do flamenco. E nos últimos anos descubrín no mundo da música tradicional a unha serie de músicos que tiñan tamén ese talento e esas calidades. Paréceme un case unha obrigación recuperar, poñer en valor e mostrar á xente todo iso. Sen dúbida, contar con Aliboria enriqueceu moito a proposta de Vetusta Morla.

—Como van ser os concertos desta xira?

—Non vai ser unha xira ao uso porque non imos tocar o disco enteiro. Preparamos unas cantas cancións e irémolas combinando co resto de repertorio.

—No voso recente concerto en Xaén, Pucho aludiu á situación de Palestina e nun momento dado cambiou a letra de «A cuadratura do círculo» para cantar «Arxentina, botade a Milei xa». O compromiso social é parte consubstancial da esencia de Vetusta Morla?

—En Vetusta a actualidade sempre está presente dalgún xeito. E Pucho é un experto en segundo está a cantar unha canción vénlle unha frase á cabeza, cámbiaa por outra e convértese nunha crítica, nunha broma ou nunha chiscadela a algo.

—A vosa primeira escala en Galicia será en pouco/pouo máis dun mes, no PortAmérica.

—Iso para nós é fogar. Con Esmerarte organizando todo e Kin aos mandos, iso é casa. Seguiremos indo ao PortAmérica por moito tempo, seguro.

—Asusta a volta? Aínda que só sexan dous anos de ausencia, non se vos pasa pola cabeza e se cando volvamos a xente esqueceuse de nós ou, de súpeto, xurdiu outra tendencia?

—Sinceramente, non o pensamos. Se o pensásemos, empezariamos a deixar de tomar as decisións que tomamos e empezariamos a actuar polo que dirán, o que sucederá, o medo ao medo... Eu creo que estamos a ser coherentes connosco mesmos e facendo o que cremos que debemos facer neste momento.

---

---

---