No medio dun campo de Castela, deformado e oxidado por décadas de abandono, sobrevivía o corpo retorto de leste De Dion Bouton carrozado en Galicia en 1924. Pode ser a única unidade verificada da estirpe de automóbiles saídos da fábrica galega
23 abr 2019 . Actualizado ás 19:05 h.A Fundación Jorge Jove levaba máis de dez anos en busca dalgunha unidade orixinal da fábrica galega de José Varro. Nese tempo rexeitara 27 unidades De Dion Bouton que se crían orixinais da empresa de Chavín pero que as indagacións, unha a unha, ían descartando. Por fin, tantos anos de decepcións tiveron a súa recompensa. Un aviso daba a pista do que podería ser o santo graal galego. Algunhas características que a primeira vista poderían ser identificativas de Chavín, como os guardabarros, diferentes aos construídos en Francia, ou unha carrocería con solucións técnicas únicas, tornábanse en realidade cando a matrícula, o número de motor e o número de chasis certificaban esta unidade como saída da fábrica viveirense.
O chasis e o motor desta unidade chegaran a Chavín desde París en setembro de 1924, como o demostra os trámites de importación selados na fronteira de Irún. Só un mes despois, que é o que xeralmente se tardaba en construír a man a carrocería en madeira e aceiro, saía de Viveiro rumbo a Madrid, onde residía o seu primeiro propietario. Máis tarde, a pegada na DXT lévanos ao seu segundo propietario, situado en Estremadura, e de aí, aínda que se descoñece cando, pasa ao seu terceiro propietario pero xa en terras toledanas, lugar onde é atopado no 2010.
A confirmación da súa orixe, e tamén a aparente mínima manipulación da súa carrocería, a pesar das súas case 80 anos de existencia, facían recomendable a súa compra. Moitas veces ocorre que as diferentes adulteracións e cambios que ao longo do tempo sofren algunhas unidades clásicas fan que perdan por completo a súa orixinalidade e que a restauración poida ser imprecisa e xa que logo de valor cuestionable. Aínda que este non era o caso. Ratificouse que tanto o chasis como o seu propulsor eran os que saíron unidos desde París, algo que xerou maior alegría, dado que este detalle lle outorga un valor intrínseco maior.
A partir de aquí empezaba un traballo descomunal de recuperación.
Arqueoloxía industrial
Con máis de 80 anos de existencia, o estado desta unidade era deficiente. A estimación económica realizada nun primeiro momento foi multiplicándose a medida que se desmontaba cada peza. En condicións normais a restauración deste vehículo fose inviable, con todo o seu historicidad convérteo nun patrimonio histórico único e irrepetible, polo que a súa recuperación é un labor case obrigado.
Unha particularidade única destes modelos carrozados en Chavín é a súa estrutura de madeira realizada por carpinteiros de ribeira. Expertos artesáns de embarcacións aplicaban o seu coñecemento en estruturas mariñas a carrocerías automotrices, o que elevaba a calidade en canto a solidez e finura de acabados. Xa que logo, a carrocería sería o elemento de especial interese na recuperación como patrimonio histórico. Isto obriga a realizar un extenso dossier valorativo e fotográfico. Verificar cada corte, ensamble ou articulación é esencial. O proceso polo que se optou é tan básico como complexo pero moi eficaz: consiste en construír un persoal por cada peza desmontada, compróbase in situ, corríxese se é necesario para logo pasar á seguinte peza a desmontar. Unha vez realizadas todas as pezas, son ensambladas. Con este método, a similitude coas medidas orixinais é case absoluta.
Chapa
Outra parte esencial en todo este proceso supón a vestimenta de chapa que recubre toda a estrutura do auto. O modelado do aceiro é encargado a persoal especializado en procesos antigos. Golpe a golpe e sempre de forma manual, debúxase en tres dimensiones a forma final de cada peza. Un proceso só ao alcance de malabaristas do martelo. Cortes, encartados, soldaduras e por suposto miles de marteladas conforman o elenco de actores que o mestre utiliza e que son unha réplica exacta do que sucedía na fábrica de Chavín hai 90 anos.
O chasis e o motor foron reconstruídos na súa totalidade. Cada peza é verificada, medida e restaurada cos métodos actuais.
Máis de tres anos foron necesarios para recuperar as máis de 3.000 pezas que compoñen este crebacabezas. Un proceso complexo no que se construíu case o 99 % da carrocería; en definitiva, un traballo só á altura de expertos artesáns.
Este De Dion-Varro pertence a unha das mellores coleccións europeas de automóbiles que, con algo de sorte, poderemos gozar todos en breve, xa que será unha das pezas do futuro museo galego de automoción da Fundación Jorge Jove. Só falta por determinar a súa sede física, aínda que unha cuestión si se sabe con seguridade: estará situado en Galicia.
