Cerdán, o interlocutor de Puigdemont e Bildu que empezou de electricista en Milagre
ESPAÑA
Santos Cerdán foi o padriño político de Koldo, o socio de Ábalos e o executor de Sánchez
13 jun 2025 . Actualizado á 09:21 h.Santos Cerdán León (4 de maio de 1969) naceu no pequeno pobo navarro de Milagre (3.700 habitantes). Soaba a predestinación. E foino. Fillo e neto de militantes socialistas, abrazou a doutrina do puño e a rosa desde a súa mocidade. Cos libros nunca destacou e fixo unha FP de Electrónica que lle permitiu entrar como técnico de mantemento —os seus críticos sempre lle relacionaron cos enchufes — nunha fábrica de conxelados, aínda que pronto atopou o camiño da realización persoal na política.
Afiliouse ao PSOE de forma oficial con 30 anos. E un lustro despois xa tiña posto destacado na executiva rexional, aínda que non pasara de concelleiro no seu pobo, cargo que ocupou entre 1999 e o 2005, salvo catro anos entre o 2003 e o 2007.
Sempre estivo vinculado os canos do partido como secretario de organización. Baixo a súa aparencia afable escondíase un killer. Tras a caída en desgraza do seu antecesor, José Luis Ábalos, tocáballe a el facer o papel de poli malo ante os baróns críticos co sanchismo. Así o admitiu publicamente Javier Lambán. E con menos decibeis Emiliano García-Page.
O seu salto á política nacional chegou nos peores meses da vida política de Pedro Sánchez antes de que a corrupción sacudise a súa contorna. Foi dos primeiros en sumarse ao proxecto de reconquista de Ferraz lanzado polo agora presidente tras ser desaloxado do cargo de secretario xeral un 1 de outubro, outra curiosidade, tras ser sorprendido escondido cunha urna tras unha cortina antes dunha decisiva votación sobre a súa continuidade.
No Peugeot co que se lanzaron á estrada para conseguir o respaldo da militancia estaban José Luis Ábalos, o suposto cerebro do grupo, e Koldo García o home para todo que Cerdán recrutara na próxima vila de Huarte, na periferia de Pamplona, cando exercía como concelleiro cando o seu traballo como porteiro dun night club permitíao.
Os catro forman parte dunha foto nA Rioxa, no medio dunha rúa semidesierta, reflexo da irmandade que se teceu naqueles días de desterro. Pero, cal Escarlata O'Hara, todos eles conxuráronse para non volver pasar fame. Coa reconquista de Ferraz, Santos Cerdán recolocouse como presidente da Fundación Pablo Iglesias, un soño para calquera socialista de prol. E converteuse nunha das pezas crave para mover a engrenaxe da moción de censura.
As súas relacións con Bildu sempre foron boas. E contaba co apoio dalgún amigo co que logo, segundo a UCO, faría negocios. A xogada saíu ben a comezos do verán do 2018 e Cerdán decidiu reclamar o seu parte do botín. Agora sabemos que reclamou a Sánchez ser conselleiro de Indra —«para manter á familia en Madrid»—. Sen éxito. José Luis Ábalos xa era ministro e confioulle o posto de número 2 de organización no partido mentres o xa ministro de Transportes dedicábase a moitas máis cousas que a política.
Santos Cerdán non perdeu o tempo. Fíxose co control dos territorios á conta de promesas aínda por desvelar e converteuse en indispensable para Sánchez. Cando o escándalo das máscaras aínda era incipiente e ninguén oíra falar de Leire Díaz ou Víctor de Aldama, foi o elixido polo líder socialista para substituír ao que era o seu amigo. E para facerse a foto da vergoña en Waterloo con Carles Puigdemont, co que estreitou unha relación de interese de votos no Congreso a cambio de prebendas.
Desde hai semanas, Santos Cerdán estaba desaparecido. E apenas asomaba ao corredor do Congreso para negalo todo. Pero a súa voz gravado polo que un día foi máis que o seu amigo, Koldo García, acabou co seu particular manual de resistencia. O padriño político de Koldo, o socio de Ábalos e o executor da vontade de Sánchez entregou a súa cabeza. Aínda que a roda da xustiza segue avanzando.
Santos Cerdán sempre se moveu no segundo plano da política, erixido en secretario de organización do PSOE á sombra de Pedro Sánchez despois de que este prescindise de José Luis Ábalos no partido e no Goberno en xullo do 2021, ata que se converteu en peza crave das negociacións que permitiron ao presidente reter a Moncloa tras o 23J e o seu rostro comezou a facerse familiar. Sobre todo naquelas intensas xornadas do outono do 2023, as da montaña rusa das conversacións con Carles Puigdemont que desembocaron no pacto de investidura, nas que pernoitaba no Sofitel de Bruxelas. O hotel, un dos máis coñecidos da capital belga, foi o campamento basee do secretario de organización dos socialistas, cuxa rutina -ademais de intercambiar documentos- consistía en baixar cada mañá a recepción ou, na súa falta, mandar a alguén no seu nome, para preguntar se podía alongar unha noite máis a súa estancia, en vista de que o acordo non remataba de xerminar.
A elección Cerdán, membro do núcleo duro de Sánchez para negociar con Puigdemont non foi casual. O seu papel como mediador cos partidos independentistas remóntase aos seus anos na política navarra, onde tivo que levar escolta pola ameaza de ETA, e a súa capacidade de xestión en situacións límites avalaban o seu papel para que houbese acordo con Junts. Antes de dar o salto á política en Madrid e á dirección federal do PSOE, cando Sánchez acometeu unha importante remodelación de Goberno retirando da primeira liña a Carmen Calvo, José Luis Ábalos e Iván Redondo, Cerdán xa viña de achandar o camiño coas formacións independentistas na súa terra, Navarra.
Nado en Milagre, Santi, como lle chaman os próximos, comezou a militar no partido socialista a finais dos anos 90 seguindo os pasos do seu pai e do seu avó. Foi concelleiro do seu pobo durante tres mandatos (1999-2003, 2007-2011 e 2011-2015) e despois ocupou varios cargos na dirección do PSN e no Parlamento navarro. Alí, e grazas á súa boa relación cos socialistas vascos, Cerdán foi o encargado de normalizar as relacións con EH Bildu, con quen pactou o primeiro acordo en Navarra para o PSN que daría a presidencia da comunidade a María Chivite, e puxo a a primeira pedra para normalizar as relacións entre ambas as formacións.
Co acordo entre o PSOE e Junts, cimentado sobre a amnistía, Cerdán engadiu un novo capítulo á súa folla de servizos ao partido. A fotografía do encontro que mantiveron o deputado navarro e Puigdemont no despacho aquel 30 de outubro do 2023, que xa é historia e rompeu o tabú da exhibición do diálogo co aínda prófugo da xustiza, causou un gran balbordo e escenificou o avance das negociacións centradas na amnistía para os procesados do procès. Mentres o Sofitel, a uns 250 euros a noite e onde se aloxa o presidente do Goberno aos cumes europeos, convertíase no sobrevindo centro de operacións de Cerdán, o equipo negociador de Junts foi variando os seus lugares de encontro, a intres «xogando ao gato e ao rato» cos xornalistas.
Desde aquelas citas case clandestinas ao principio e cristalizadas ao final, Cerdán e Puigdemont trabaron unha relación de confianza nestes dous anos de lexislatura nas reunións mensuais que, en cumprimento do pactado para investir a Sánchez, ambos celebran na Suíza. Encontros con altibaixos, incluso con crises que puxeron en perigo o devir do cuadrienio, pero que seguen sucedéndose con ambos os interlocutores sen que os independentistas desatasen o seu nó co presidente.