O Goberno terá que indemnizar ao contratista tras anular o pedido. Díaz e EU rivalizan por atribuírse a marcha atrás do Executivo
24 abr 2025 . Actualizado á 18:46 h.O Goberno deu este xoves marcha atrás ao polémico contrato para a compra de 15 millóns de balas a unha empresa israelí por valor de seis millóns de euros. Tras as advertencias de EU sobre a posibilidade de abandonar o Goberno se ese contrato seguía adiante, o Executivo de coalición emitiu un comunicado no que explica que «tras esgotar todas as vías negociadoras, a presidencia do Gobierno, a vicepresidencia segunda e os ministerios competentes decidiron rescindir de forma unilateral o contrato de compra de munición á empresa israelí IMI Systems».
Sen permiso de importación
O Executivo asegura que se denegará á devandita empresa «o permiso de importación deste material ao noso país por razóns de interese xeral» e, acto seguido, «o Ministerio do Interior rescindirá o contrato». Tanto a Avogacía do Estado como «os ministerios competentes», que son os de Interior, Defensa e Economía, xa están a estudar «posibles reaccións legais e reclamacións», afirma o Goberno.
O asunto provocara un forte malestar en Sumar, que reclamaba ao PSOE a anulación dese contrato. «Os partidos do Gobierno de coalición progresista están firmemente comprometidos coa causa Palestina e a paz en Oriente Medio. Por isto, desde o 7 de outubro de 2023, España nin compra nin vende armamento ás empresas israelís. Nin o fará no futuro», sinala o Executivo na súa nota, que precisa que «os procesos de compra que seguen abertos iniciáronse antes da devandita data e, os que sexan armamento, non se van a executar».
Sánchez resolvía desa forma, ordenando ao ministro do Interior, Fernando Grande-Marlaska, a suspensión do contrato, a polémica xurdida que ameazaba a estabilidade do Executivo. O xefe do Gobierno atendía así as protestas dos seus socios de coalición e tras intensas negociacións decidía ordenar a revogación do contrato, incluso no caso de que iso supoña o pago de fortes indemnizacións e a renuncia para recibir o material armamentístico encargado.
O mércores, desde o Ministerio de Interior aludíase á dificultade de anular o contrato polos posibles problemas de responsabilidade patrimonial que podía xerar e incluso pola posibilidade de que existise un delito de prevaricación. Pero finalmente Sánchez impuxo o seu criterio e ordenou paralizar a compra.
EU e Díaz atribúense o mérito
O líder de Izquierda Unida, Antonio Maíllo, definira a situación como «a maior crise de Gobierno» vivida ata o momento, e culpaba ao PSOE de incumprir a decisión adoptada en outubro de 2023, despois de que estalase a guerra en Palestina, pola que o Goberno se comprometeu a non subscribir contratos armamentísticos con Israel. O propio Sánchez garantiu no Congreso que desde esa data non había contrato ningún con empresas israelís.
Aínda que a vicepresidenta do Gobierno, Yolanda Díaz, tratou de rebaixar a polémica a unha discrepancia entre os dous membros da coalición, Maillo e o deputado de EU Enrique Santiago abriron a porta a que Sumar saíse do Gobierno. Este xoves, con todo, Díaz atribuíuse o mérito de conseguir que o Executivo dese marcha atrás e asegurou que foi ela persoalmente a que levou a cabo as negociacións co presidente do Executivo. «O importante é que o Goberno español non fai negocios cun goberno genocida», sinalou Díaz tras coñecer a anulación do contrato.
Preguntada polo papel que xogou EU nesta cancelación, Díaz contestou que ela «persoalmente» levou desde o mércores a negociación co ministro do Interior, Fernando Grande-Marlaska e co propio Sánchez. «É o que lles podo dicir e fíxeno persoalmente», concluíu.
En Izquierda Unida cren pola contra que o endurecemento da súa posición en contra da compra de material bélico a Israel e a súa ameaza de romper o Goberno de coalición foi fundamental para que o PSOE acabase encartándose ás súas esixencias. «A nosa actitude para impedir esta tropelía foi fundamental», sinalaba EU nun comunicado difundido tras a ruptura do contrato.
O contrato orixe do conflito
Melchor Sáiz-Pardo (Colpisa)
A orixe da crise no Goberno atópase no incumprimento por parte do Ministerio do Interior da promesa formal que o Executivo realizou o pasado outubro de non adquirir material militar a Israel e de frear en seco as compras xa en marcha de munición a aquel país mentres persistise a guerra en Gaza. O departamento que dirixe Fernando Grande-Marlaska finalmente pechou a pasada Semana Santa a adxudicación á empresa israelí Guardian Defense & Homeland Security S.A., filial do grupo internacional Guardian LTD Israel, un contrato valorado en 6.642.900 de euros para a adquisición de 15.300.000 balas do calibre 9mm Parabelum para os arsenais da Garda Civil.
A formalización deste contrato tivo lugar o día 16 de abril por parte da Xefatura de Asuntos Económicos da Garda Civil, que pechou a compra coa empresa israelí Imi Systems LtdI (que figura como adxudicataria) e coa empresa israelí Guardian Homeland Security (representante), aínda que as dúas compañas israelís comparten NIF. O anuncio do peche da adxudicación pasou desapercibido porque foi publicado na Plataforma de Contratación do Sector Público dous días despois, o Venres Santo, festivo en toda España.
E todo iso, a pesar de que o Ministerio do Interior, nunha nota oficial o pasado 29 de outubro de 2024, afirmou textualmente que puxera « en marcha o proceso para rescindir a adxudicación a unha empresa israelí dun contrato de adquisición de cartuchería 9 x 19 mm» . «O Goberno español mantén o compromiso de non vender ou comprar armamento ao Estado israelí desde que estalou o conflito armado no territorio de Gaza», sinalou o Executivo naquel comunicado, que quedou en papel mollado e no que tamén garantía que «outras empresas israelís serán excluídas, como licitantes, noutros expedientes de adquisición de armamento que nestes momentos tramita a Dirección Xeral da Garda Civil».
Interior alegaba este mércores que finalmente se decidira seguir adiante co contrato por recomendación da Avogacía do Estado, que desaconsellou rompelo xa que o procedemento estaba moi avanzado e ía provocar un prexuízo económico a España. Incluso -aseguraban desde o departamento que dirixe Marlaska- o informe dos servizos xurídicos «apuntaba a posible responsabilidade patrimonial daqueles que participaron na compra». «A anulación suporía abonar o prezo á empresa sen recibir o material contratado, necesario para que a Garda Civil puidese prestar os servizos que ten encomendados», insistiron os portavoces de Marlaska este mércores. «Interior, a pesar de este episodio, comparte o compromiso do Gobierno español de non vender ou comprar armamento ao Estado israelí adquirido desde que estalou o conflito armado no territorio de Gaza», abundaba o ministerio.
O contrato saíu publicado esta mañá no BOE pero agora o Goberno analiza que tipo de solución administrativa atopa para non facelo efectivo.
Interior e Defensa manteñen outros contratos co país hebreo
G. B. Madrid / La Voz
A pesar de a anulación do contrato para a compra de balas, o Ministerio do Interior mantén un contrato por valor de 319.000 euros para chalecos antibalas para a Garda Civil coa mesma empresa israelí. Segundo fontes de Interior, ese contrato para as placas dos chalecos antibalas non se considera suxeito ao compromiso de non subscribir contratos de compravenda de armas con empresas israelís, xa que se trata dun material de protección.
A adxudicataria do contrato resultou ser a empresa Guardian Homeland Security, filial española da israelí IMI Systems. Mentres, o Ministerio de Defensa asegurou a Efe que non compra armamento nin munición a Israel, aínda que mantén dous programas con tecnoloxía dese país.
O Consello de Ministros aprobou o 3 de outubro de 2023 a compra de 168 sistemas de mísiles contra carro SPIKE LR2 para o Exército de Terra e a Infantería de Marina, por un valor estimado de 285 millóns de euros, que desenvolve a compaña española Pap-Tecnos, cuxo provedor tecnolóxico, segundo Defensa, é a empresa israelí Rafael, e que «non é sustituible». Tamén está en marcha o programa do lanzacohetes de longo alcance SILAM, de cuxo desenvolvemento e fabricación en España encárgase Escribano e Expal. Na cadea de subministracións, Expal podería incluír un compoñente tecnolóxico baixo licenza da israelí Elbit, que tampouco é sustituible, segundo asegura Defensa.