Edu Digón, de Becerreá, vivo grazas a nadar ata un segundo piso: «En minutos a auga chegoume ao peito»
ESPAÑA
Nado nos Ancares e criado en Valencia, onde traballa para unha empresa galega de recambios de automóbil, perdeu o seu coche e non sabe cando poderá volver traballar polos danos sufridos no polígono onde viu morrer a repartidores en furgonetas a mercé da corrente
04 nov 2024 . Actualizado á 23:27 h.«É algo que non esqueceremos nunca», conta Eduardo Digón desde Valencia alén do teléfono. Fala por un móbil novo porque o seu se perdeu na riada. Tamén o seu coche, comprado nove meses antes tras moito aforrar e imprescindible para desprazarse ao traballo, é agora un amasillo de ferros tinguido de marrón. Con el chegaba a diario ao polígono da Reva, en Ribarroja do Turia. Un lugar que pertence á zona cero dunhas inundacións que o pasado martes arrasaron con todo ao seu paso. A proximidade deste punto co barranco do Poio, que acabou desbordado, converteu as naves industriais en rateiras de auga para os traballadores. Tamén a súa, dunha coñecida empresa galega de recambios para o automóbil. Este galego de 38 anos, nacido en Becerreá pero coa vida feita xa na Comunidade Valenciana, onde os seus pais viven desde hai anos, pide axuda para que o ocorrido «non caia no esquecemento» e que a Valencia chegue «toda a axuda posible» despois de conseguir estar vivo de milagre. «Pódoo contar por moi pouco», confesa aínda traumatizado co visto e vivido. Con el facemos memoria dunha tarde, a de hai seis días, na que nada facía presaxiar o que traxicamente ocorreu.
«Estabamos cinco dos meus compañeiros traballando na nave, era un día bastante chuvioso e corría un pouquiño de auga polas rúas», pon en contexto Edu. «Aquí como é habitual que ocorran este tipo de tormentas tampouco lle demos moita importancia», continúa e incide en que parecía que o temporal amainaba: «Parou de chover e pensabamos que xa acababa todo e que en media hora iamos para casa». Pensar que moitos empregados estaban a piques de saír e regresar aos seus fogares non fai máis que engadir dramatismo ao que vai suceder pouco despois, pasadas as seis e media da tarde.
Quixo salvar o seu coche e case lle custa a vida
«Pasaron só cinco minutos e empezou a subir o nivel da auga cunha velocidade incrible ata o punto de que a auga entrou na nave a un nivel que xa era polo xeonllo», explica este técnico superior en Xestión Comercial e Mercadotecnia. Do mesmo xeito que moitos outros, caeu na trampa de pensar nun dos obxectos de maior valor que adquirimos na nosa vida: o coche. Un erro do que pronto ía arrepentirse. «O primeiro que se me veu á cabeza foi ir a por el, tíñao aparcado fóra, na rúa de ao lado e fun correndo como puiden. Xa lle estaba entrando un pouquiño de auga, conseguín arrincalo, dei marcha atrás, intenteino subir á beirarrúa pero foi aí cando lle entrou máis auga e deixou de funcionar. Entón, con moita forza, puiden abrir a porta e despois pecheino con dúas patadas, intentando que non entrase moita auga, aínda que vendo o que pasou ao final foi unha bobada».
Por intentar pór a salvo o seu flamante vehículo, un Mercedes CLA vermello, perdeu un tempo que como está aquí para contalo non cualificaremos como vital, pero case. «O nivel da auga chegábame xa á cintura. Percorrín 50 metros ata a miña nave. No traxecto golpeoume un sumidoiro que me deixou un gran negrón que aínda teño na perna. Golpeoume tamén un coche á deriva e tamén me fixo moito dano no brazo. E xusto ao chegar á miña nave vexo a catro compañeiros subidos ao valo que a rodea. Eu mido 1,86 e o nivel da auga subira ata o meu peito. Quixen entrar polo meu móbil dentro, pero os meus compañeiros xa me dixeron que non o fixese que de aí non ía dar saído. De súpeto metéullenos un coche dentro que non sabiamos nin de onde veu», relata sobre unha secuencia que rememora con exactitude.
A noite máis longa
«Aí xa nos demos conta da gravidade de todo e cambias o chip pasando do material. Tomamos a decisión en principio de quedarnos no valo porque xa se vía que a forza da corrente de auga era moita. De feito vimos pasar a dúas furgonetas flotando con repartidores dentro que llos levou a riada e seguramente perderon a vida. Despois conseguimos rubir o valo da nave de ao lado con moito esforzo porque a roupa mollada pesa moito e como a forza da auga abrira un pouco o portalón da nave, entramos por ese oco, nadamos ata as escaleiras e conseguimos pornos a salvo no segundo piso dos nosos veciños no polígono. Eramos nós cinco e outros tres desa nave en total». Poder porse a esa altura, deixando a riada baixo os seus pés, foi unha decisión crave na súa supervivencia: «Por ese motivo salvamos a vida. A nosa nave só ten un piso e o nivel excedeu os dous metros de altura. Arrastraríanos a corrente ou afogariámonos/afogariámosnos».
As vistas desde esa altura, en todo caso, non eran nin moito menos halagüeñas e aínda que pareza incrible aínda estaban lonxe de sentirse a salvo. «O máis atafegante era ver polas fiestras que o nivel da auga non paraba de subir. Diría que chegou case aos tres metros onde estabamos e buscamos desesperadamente unha nova planta á que acceder. Quitamos o falso teito, buscamos un acceso por todas partes porque nos angustiaba que a auga chegase ao nivel no que estabamos e afogarnos. Por sorte o nivel quedou ao límite e non ascendeu máis», indica sobre o ocorrido nuns minutos que se fixeron eternos nunha solitaria loita por seguir respirando e non quedar a mercé da auga. Por iso, cando os móbiles soaron ao unísono pouco despois, aquilo pareceulles unha broma de moi mal gusto: «Soou a alarma ás oito da tarde, cando xa estabamos ou afogados ou vivos de milagre. Aí xa non había nada que facer. Iso foi unha vergoña e poderíanse salvar moitas vítimas».
Únete á nosa canle de WhatsApp
En todo caso, e a pesar de que eles xa se atopaban a salvo, outros estaban desaparecidos. «Había dous compañeiros da empresa na que estabamos que non se sabía onde estaban. Os familiares chamaban e non sabiamos que dicir. Catro horas despois apareceron nadando cando baixou un pouco o nivel. Estiveran empolicados ao único muro que permaneceu en pé da rúa. Tiveron a sorte de que non caeu e aguantaron estoicamente varias horas alí empapados. Foi un momento moi duro e á vez moi bonito poder reencontrarnos con esas persoas que pensabamos que perderamos», relata coma se a experiencia sufrida pertencese a unha película que tamén tivo secuencias felices.
O seguinte obxectivo era comunicarse co exterior, para tranquilizar á familia, pero as conexións non o permitiron con facilidade. «Internet móbil non había e eu estaba sen móbil. Un compañeiro deixoume o seu para avisar á miña veciña e que lle dixese aos meus pais que estaba ben porque se non eles non ían saber nada de min ata o día seguinte. Emocionámonos moito nesa chamada», explica Eduardo sobre a precaria situación.
Con todo alagado ao seu ao redor e sendo imposible saír, o grupo empezou a facerse á idea de que a noite ía ser moi longa. «Sen luz, sen auga, sen comida e sen información. Con moito frío e todos empapados», incide sobre os condicionantes que tiñan. «Así pasamos a noite ata que ás seis da mañá veu a Garda Civil, pediunos a todos que baixásemos e reuniu a unhas 300 persoas, as que sobreviviramos no polígono. En varios buses desprazáronnos a un colexio de Ribarroja, déronnos de almorzar, roupa, zapatillas, medicamentos... A xente envorcouse. Foi incrible como os veciños nos apoiaron. Eu pasei catro horas alí porque todas as pontes para chegar estaban danados e os meus pais e o meu irmán non puideron chegar antes a por min».
Non poderá volver traballar ata dentro dun mes
Contento por seguir vivo, molesto porque ninguén avisou con tempo da riada e agora pensando xa no futuro. O próximo ano a este galego de nacemento e valenciano de adopción entregaranlle o piso que se acaba de comprar e do mesmo xeito que para moitos outros mozos profesionais, ter ingresos económicos é fundamental. Máis aínda agora, se cabe. A nave da súa empresa non só quedou, do mesmo xeito que todas as de ao redor, chea de lodo. No seu caso, o 90% do material que contiña, valiosas pezas de automoción, perdeuse. Aínda así, desde Galicia, onde está a central do negocio, llueven as boas noticias. «Viñeron ao día seguinte catro persoas desde a central para apoiarnos nos labores de limpeza. Dous aínda seguen aquí axudándonos. Quédannos moitas semanas por diante para retomar a actividade. É un almacén con innumerables pezas e a perda económica para a empresa é incalculable. Pero bo, fixemos todos unha piña, empresa e empregados. Déronnos toda a axuda necesaria, económica e moral e estamos satisfeitos, pero o barro aínda o invade todo e está a ser laborioso. En todo caso dixéronnos que non nos preocupemos, que a tenda vai seguir aberta e será reformada na mesma localización. Iso dános tranquilidade e agardamos nun mes poder volver traballar».
Máis aló do seu caso, Edu critica abertamente unha xestión que lle provoca gran desazón polo mal que o están pasando moitos dos seus veciños. «O peor é o sentimento de abandono e de deixamento. Sentímonos totalmente tirados. Nin a Generalitat nin o Goberno, ninguén nos axudou. Fomos nós mesmos, a vila de Valencia os que nos axudamos entre nós e sacámolo adiante os primeiros días», móstrase contundente. «O exército estaba preparado e tardaron en traelo, Guardia Civil, Policía Nacional... necesitamos máis apoio», apiña as súas palabras reclamando medidas efectivas.
«Sentimos como afectados que nos vai a ocorrer como no volcán da Palma», se sincera sobre algo que quere que non suceda. «Non nos axudaron ao principio e vannos a axudar ao final? Queremos que non quede no esquecemento. Eu perdín o coche e o móbil, pero hai xente que perdeu a súa casa ou o seu negocio. Non se sae co que che achega o seguro. O seguro vai achegar unha parte. Quedas con moito menos do que tiñas. Non é suficiente», conclúe coa petición de que a historia non só non volva repetirse, senón co desexo de que as zonas afectadas volvan ser o que foron.