Por que ides cubertos de barro?», preguntaban uns veciños de Albal a outros o mércores pola mañá, cando a dana xa causara unha catástrofe
03 nov 2024 . Actualizado á 09:01 h.Son as sete e media da mañá e na Avenida Blasco Ibáñez de Albal un home lixa unha porta. «Café, café con leite, madalenas», escoita unha voz que se achega. É unha voluntaria que cun carro ofrece almorzo nunha das rúas máis afectadas pola dana. A continuación pasa Sonia, e altofalante en man avisa de que no Colexio San Carles darase comida quente ao mediodía. Entre o son dos cepillos e as escobas sobre o asfalto, escoita unha voz: «Necessiteu ajuda?» Non sei as veces que durante os dous últimos días repetíronse esas dúas palabras. O sábado un autobús chegou ata a poboación de l'Horta Sud desde Alacante. Unha localidade, Albal, que viviu unha situación moi peculiar.
Mentres ningúns dos seus 16.806 habitantes berraban desesperados por salvar a súa vida na maldita noite do martes, outros vivían totalmente, ou case totalmente, alleos á traxedia. Púidose comprobar o mércores cando, pola mañá, mentres a avenida anteriormente mencionada e adxacentes, así como a Avenida Carlos Ferrís amencían totalmente devastadas, na zona coñecida como A Balaguera e perpendiculares, o barro non chegara nin ao bordo. De feito, alí os bares están abertos, incluso o forno. «Por que ides tan cheas de barro?», pregunta un rapaz a unhas mozas que pasan. Elas anonadadas respóndenlle: «Pero ti non sabes o que pasou onte á noite?». Non o sabía. Nin el nin moitas persoas desas rúas que se salvaron da traxedia. Non tiñan luz polo que non lles chegaban ningún tipo de noticias. Os seus rostros ao camiñar tan só 200 metros cara á zona cero de Albal eran un poema: «Parece Walking Death».
«Falta información, non sabemos nada, non temos auga», di Rosa. Ela andou cara ás aforas e logrou cobertura. Tiña chamadas de persoas de Alfafar, onde ten (ou tiña) o seu bar: «Non sei cando poderemos ir, nós fómonos o martes despois das comidas, porque só abrimos de mañá e esta mañá cando iamos irnos vimos como estaba o resto do pobo e non nolo criamos. Mandáronnos fotografías da zona do meu bar... o que ocorreu alí é unha catástrofe».
Pasaron poucas horas desde que Albal tinguiuse dese marrón que ningunha persoa esquecerá. Non hai auga nin luz e sacar o barro custa. Córrese a voz de que un supermercado abrirá ás 16 horas. Alí acumúlase moita xente e unha autoridade municipal pregúntase: «Pero quen non ten comida nun día? Eu tiña unha lata de atún e fíxenme uns macarrones». Algún veciño lémbralle que hai xente que o perdeu todo, ou que ao ser final de mes non chega e compra ao día. O ambiente está tenso. «Ide ao colexio Juan Esteve, alí están a repartir auga, leite, galletas, nocilla…», comentan unhas mozas que pasan.
Paco vivía nun baixo onda a súa muller enferma: «Mira, é que non nos queda nada, nin roupa... nada, nada, a cociña, neveira, todo para tirar, e a vida salvámola porque o meu fillo que reside fóra chamounos e díxonos que nos subísemos á primeira planta». A Paco e á súa esposa está a facer a comida desde o mércores unha veciña. Ela chámase Laura e vive nun primeiro piso, a planta baixa utilizábaa de garaxe: «Temos seis coches aí de toda a familia pero como a persiana está rota non podemos acceder…». É só un exemplo da solidariedade entre veciños, Entre os que perderon un pouco, un moito ou directamente todo.
«Coches montados uns sobre outros, montañas cun barco arriba»
É mércores e aínda non hai luz. En Albal vívese alleo ao que sucedeu noutros pobos. Pasa Jorge: «Fun andando ata Catarroja porque non me facía cos meus pais… non sabedes o que vin de aquí a alí. Coches montados uns sobre outros, montañas cun barco arriba. A auga, ata os xeonllos, hai portas que non se poden abrir (na rúa de aquí atrás tampouco), é todo desolación».
No Colexio Juan Esteve está Blas. Achábase en Beniparrell, arrastroulle a corrente e ás 9 da mañá atopoullo a Policía Local de Albal no medio de estrada principal e levouno alí: «Chamei ao meu sobriño, a ver se pode vir a por min, pero penso no meu cachorro, non puiden facer nada, oxalá non lle pasase nada». Remata o día e pola noite óense golpes, carriños da compra cheos dun supermercado. Pasan nenos dicindo que teñen cervexa para dúas ou tres días. Hai unha tenda de móbiles coa persiana rota e uns asoman a cabeza. «Oe, que facedes?», repróchalles desde arriba unha veciña. Saen correndo.
«Vistes o que pasou?»
Chega o xoves e parece que todo segue igual. Pero non. Regresa a luz e con iso a televisión, as radios, é estraño que non se coñeza a alguén en municipios tan pegados ou separados por unha rúa ou un barranco: «Vistes o que pasou en Catarroja, en Massanassa, Paiporta, Picanya, Parque Alcosa, Alfafar…?«. O mundo volve derrubar mentres seguen sacando o pouco que lles queda á rúa. De cando en vez pasan veciños das zonas non tan afectadas do propio pobo cunha pa ou con comida. Ás 19 horas outra vez Albal apágase. Excepto para ningúns que intentan facerse con obxectos que están amontoados nas rúas.
Chega o venres, parece que vai ser outro día igual. Pero non. Non o é. Empezan a chegar ondas e ondas de solidariedade. Voluntarios que deixaron o coche a sete quilómetros e chegaron a Albal dispostos a deixarse todo por persoas ás que non coñecen de nada. De Piles, Gandía, Moncada, Valencia capital. O pobo salvando ao pobo. Como sempre. «Esta mañá de verdade que estiven a piques de derrubarme porque vía que isto non se remataba nunca pero vou feliz polo que vin hoxe aquí», di Ana. O sábado, máis solidariedade e ao fin vehículos oficiais chegados desde León ou as Canarias, entre outros. Queda moito, pero menos que onte.