Begoña Buján Otero recorreu a profesionais locais para converter un espazo maltreito nunha casa de turismo rural co sabor de outrora en Agolada
21 oct 2025 . Actualizado á 09:36 h.Begoña Buján Otero (Pontevedra, 1968) herdou un pendello vivenda da súa familia de Agolada. A edificación era da súa avoa, que llo deixou ao seu tío e leste á súa nai. «Ela deixoumo a min e eu xa llo deixei aos meus dous fillos», resalta. O seu tío foi o último morador deste pendello, ata que faleceu. Conta que «era un corteñillo». A parte de abaixo estaba dividida en dúas. O actual salón ocupábano antes os cortellos e na outra parte estaba a cociña e unha cheminea, así como un baño. Na planta de arriba «a madeira estaba esnaquizada. Tiña tres cuartos e non había baño arriba». Unha das estancias, apunta, «era practicamente do mesmo tamaño que agora e as outras eran máis pequenas».
Empezou as obras no 2016. «Primeiro fixemos a cuberta para que non chovese dentro e despois fomos facéndoo aos poucos», comenta. A idea de usala para uso turístico busca sacarlle un rendemento económico co que recuperar parte do investimento e, por outro, «que a poidamos usar a familia e vir aquí de cando en vez». Casa Agolada atópase en alugueiro na plataforma de Booking.
Tivo a axuda de «un mozo de aquí, Iván», que lle foi facilitando os contactos con profesionais de Agolada, como o carpinteiro que se encargou de realizar as vigas ou a escaleira, fabricadas ambas as con madeira de castiñeiro, que conservan a súa cor natural. Desde a electricidade á fontanería, todo foi realizado por profesionais de Agolada. Todo excepto o sistema de climatización, porque «non conseguín quen mo fixese porque estaban a lume de biqueira de traballo». A casa dispón de aire acondicionado «frío no verán, aínda que aquí dentro non fai moita falta» e de calor no inverno, xa que funciona tamén como calefacción.
A porta de entrada reproduce a orixinal, con algún cambio, como unha parte de abaixo que conta cun cristal ademais da contra, para que entre máis luz. A casa, de dous niveis, dispón na planta baixa dunha zona aberta que alberga un salón-salga de estar, un aseo e unha cociña moderna e funcional na que se instalou todo o imprescindible, desde a lavadora e secadora a un lavalouzas.
Ao primeiro piso sóbese por unha escaleira de castiñeiro de chanzos abertos, que está no mesmo sitio que a antiga na que Begoña inspirouse para deseñar a nova e que dá acceso a dous cuartos, cada unha cun baño.
A casa mantén o carácter de outrora coas paredes de pedra vista e un interior con decoración de cores neutras entre os que prevalece o branco, o gris claro e os tons naturais da madeira clara. Ningunha contraventana salvouse e puido reutilizala.
Este pendello rehabilitado está en alugueiro desde agosto do 2024 e Begoña móstrase gratamente sorprendida pola resposta. «En agosto, se tivese tres casas, tres casas alugadas», remarca. O primeiro verán, moi ben desde o principio: «Tivemos ata xente das illas, a min sorprendeume. Houbo xente de Canarias ou Baleares que viviron buscando tranquilidade». «Marchou a xente encantada, uns que viñan a un campionato de billar, outros a unha competición de bicicletas cunha carreira en Lalín, outra en Melide e outra en non sei onde e Agolada quedaba no medio. Tiven a señoras da zona de Valencia que me dixeron que viñan aquí porque isto estaba no centro de Galicia e un día íanse a Santiago, outro á Ribeira Sacra e ían coñecendo Galicia», lembra.
Un perfil que —dixo— «temos moito, ademais de persoas que fan o Camiño de Santiago. Houbo unha familia de catro. O marido ía levando e traendo cada día á súa muller e á súa filla, que eran as que camiñaban, a cada etapa». No verán, apunta, «tamén temos a moita xente do pobo que se foi e vén visitar á familia e a ver a xente coñecida. Este ano uns reservaron xa para o ano que vén, porque por aquí é complicado atopar algo».
Un antigo mercado que alberga cada ano o corazón da artesanía galega
A artesanía foi un dos elementos que desde hai anos dá vida ao antigo mercado de Vos Pendellos. O 9 de agosto de 1997 inaugurábase a primeira edición dunha Mostra de Artesanía que aínda pervive organizada polo Concello e que contou con complementos como actividades musicais e unha festa medieval que ese ano incluíu unha degustación de pan de broa, torresmos e queimada.
No ano 2012, xa co recinto restaurado, Vos Pendellos cobraban nova vida albergando Corazón dá Artesanía. Ese primeiro ano a cita foi todo un descubrimento para os artesáns galegos, bregados en mil feiras, e que se namoraron deste espazo único. Foron e seguen sendo tres días, (venres, sábado e domingo) a principios do mes de xullo nos que o recinto se enche de coidados postos de venda de artesanía de todo tipo, acompañada dunha feira agroalimentaria, á que se suman talleres de deseño, gastronomía e un amplo programa de actividades no que non faltan as actuacións musicais. A iniciativa, promovida e financiada pola Xunta a través da Fundación dá Artesanía, segue sendo un éxito e atrae cada ano a visitantes de toda a comunidade. Se o espazo supón un plus, é tamén unha feira con vendas abundantes, o que tamén resulta importante.
Todo empezou despois dunha visita un ano antes de Feijoo, entón presidente da Xunta, ao recinto. Pouco despois empezábase a articular unha posible feira que puxo a Vos Pendellos de Agolada, ata entón descoñecidos para moitos, no mapa.
O recinto foi escenario de numerosas iniciativas, moitas nadas de colectivos e tan bonitas como a Noite das Candelas e encontros musicais, entre outras.