Acudir a pescar está a converterse nunha cuestión de fe, mentres a afección languidece entre a escaseza de peixes e a falta de substitución xeracional
11 may 2025 . Actualizado á 17:29 h.Francisco Javier Rois, «Taracho», ribeirego da Pontenova que comezou a pescar con 9 anos, agora que ten 61 non dúbida no seu diagnóstico: «Nunca vin o río tan mal, e cada ano peor, en todo, en salmóns, troitas, angulas, lampreas...». Taracho preside o Centro de Iniciativas Turísticas (CIT) da Pontenova, que organiza a Festa da Troita do Eo o 1 de maio, onde este ano os 18 pescadores do concurso do salmón fóronse sen carga, mentres que no de troitas fixérono 37 de 55 participantes.
Taracho é un coñecido pescador que esta fin de semana non faltou á cita co concurso internacional do Ulla: «Sei que non vou pescar un salmón, pero vou por afección e por estar cos amigos», prognosticou. Onte non houbo nin unha captura. Ese é o ánimo estendido con que os pescadores miran os ríos galegos, cos rexistros camiño de facer realidade o peor dos presaxios: a desaparición do salmón atlántico.
En Asturias o panorama non é mellor. A tempada abriuse o 13 de abril e o campanu (a primeira captura do ano) foi o máis tardío da historia. Picou ao cuarto día, nunha canle con pedigrí: o Narcea. Desde entón, só se acadaron once pezas en todo o Principado.
Neste contexto o Eo, que serpea entre Galicia e Asturias, perdeu a súa fama de temperán, onde antes entraban os salmóns a desovar. O 13 de abril abriuse a tempada nos tramos asturianos e o 1 de maio nos galegos, sen que de momento picase un só exemplar.
En San Tirso de Abres está o complexo de agroturismo Amaído, mellor cámping de contorna rural de España no 2023. O seu restaurante é un dos puntos de encontro de pescadores que relatan as vivencias do día. A estética, fotos, aparellos e útiles expostos remiten a un pasado glorioso da pesca no Eo, cando o inicio da tempada era un acontecemento. Yolanda Alzú, a xerente, é testemuña do declive dunha arte centenaria: «Cada ano vai a menos. Os cotos séguense reservando e hai grupos de pescadores, pero nada comparado con hai anos. O río está precioso e os pescadores seguen vindo pasar o día e a gozalo, pero con pouca esperanza de que pique un salmón. O gran problema é que van pasando os anos e non hai substitución xeracional, non se ve a xente mozo».
Presas, corvo mariño, contaminación, cambio climático, escasa repoboación, mala xestión do río... Á hora de apuntar causas os tópicos repítense. Para Taracho está claro: «Durante a pandemia non se pescou e ou río non se recuperou. Ou problema está non mar aberto. Mentres non se deixe de pescar salmón non mar, cada vez haberá menos e non virán aos ríos desovar. Certo é que co cambio climático cada vez entran máis tarde. Imos agardar unhas semanas, pero penso que vai ser un fracaso». O ano pasado o campanu do Eo en tramos asturianos picou o 22 de maio.
As estatísticas infunden ao desánimo. En 1980, unha tempada excepcional, no Eo pescáronse 1.222 salmóns. No 2022 foron 17 exemplares; no 2023, 10 e o ano pasado 12. «Ou futuro é moi negro», conclúe Taracho.
Un concurso internacional de pesca no Ulla sen ningunha captura en toda a xornada
Onte comezou na Estrada un dos concursos con máis soleira en Galicia. A piques de cumprir as súas vodas de ouro, nesta edición foron 43 os pescadores que se inscribiron neste certame internacional organizado pola Sociedade Río Ulla. Para o presidente da entidade, Manuel Sanmartín, as expectativas dalgunha captura son practicamente nulas, como ocorre desde o arranque da tempada para o peixe rei. Onte, na primeira xornada cumpríronse os peores presaxios. Nada.
O caudal do Ulla, que está a unha altura moi elevada, provoca que algúns postos estean alagados e impracticables. Nesas condicións os salmóns non paran no remonte e resulta imposible que piquen. Desde a organización decidiron este ano organizar por primeira vez unha concurso de troita e reo, «para que os pescadores non se vaian sen carga», dixo Sanmartín.
O Lérez, vedado á pesca desde o 2020 e sen visos de recuperación a curto prazo
A pesca do salmón no río Lérez mantense vedada desde o ano 2020. Cúmprense seis anos consecutivos de prohibición. Esta medida foi implementada pola Xunta de Galicia co obxectivo de recuperar a poboación de salmón no río, que diminuíra significativamente. No seu momento, anunciouse que a veda non sería temporal, senón que se prolongaría durante uns cinco anos para permitir a recuperación da especie.
A pesar de que inicialmente se prevía unha duración de cinco anos, a veda mantívose ata a tempada de pesca do 2025. Xa en 1993 impúxose unha veda que se prolongou durante dez anos.
Veciños de Xeve como Luis Rodríguez aínda lembran como sendo neno, hai cincuenta anos podía ver os salmóns con só tombarse na beira. «Deitábamonos a veos durante horas e horas a nadar contra a corrente».