Non adoito falar do meu pai. Ben podería facer alarde del dicindo que era un deses seres bondadosos tocados pola man de Deus —é a miña prerrogativa—, mais non adoito falar del. Poden pensar que, na miña mente, quedou estacionado nun tempo e un lugar, entre paredes de cemento quizais, a súa lembranza repousando sobre a terra ou entre as rochas espidas do monte.
Mais si o lembro nos detalles da vida, pese aos trinta anos xa transcorridos dende que deixou de estar entre nós. E, sobre todo, levo a gratitude a el como manto. Dúas son as festas celebradas nestas datas: a solemnidade de Todos os Santos e a conmemoración dos Fieis Defuntos, coas que se manifestan a crenza na comuñón dos santos e a crenza na vida eterna.
Na conmemoración dos defuntos, a relixión dinos que debemos orar por eles, pois pode que algúns estean nun purgatorio de ánimas infractoras precisando das nosas oracións. Os cemiterios vístense da luz das velas e coas rosas, gladíolos e os crisantemos que simbolizan a eternidade. Así, xunto coa oración, hónrase a memoria dos seres queridos falecidos. Mais, á marxe desas motivacións, a realidade é tamén o que manifesta o refrán «de ben nacidos é ser agradecidos».
Moito do que somos débese a esas persoas que xa non están, ao seu esforzo, traballo, sacrificio e exemplo de vida que nos deron. E precisamente é ese agradecemento verdadeiro a rosa, o gladíolo e o crisantemo máis fermosos.
Neste día, e o resto de días, neste día e nos máis de dez mil que nos preceden, dou as grazas. Grazas polo ensinado. Grazas por cada sacrificio invisible. Grazas por ser guía, sempre. A ti, papá.