A folga de autobuses deixa a estacións galegas paralizadas e seis de cada dez rutas escolares inoperativas
GALICIA
O sector do transporte colectivo por estrada volveu este venres ao paro, para reclamar a actualización dos convenios provinciais. A protesta está a ter un alto seguimento, e as estacións están, tras as saídas de primeira hora, practicamente inactivas. Os servizos mínimos tiveron un baixo cumprimento
31 mar 2023 . Actualizado á 17:58 h.Tras case seis anos de relativa paz, o sector do transporte por estrada volve este venres para sufrir unha xornada de folga, para reclamar a actualización dos convenios provinciais e dos salarios dos traballadores. Aínda que a Xunta declarou servizos mínimos que pretendían manter a actividade en máis de cinco mil liñas, especialmente no transporte escolar, o cumprimento ata as nove da mañá foi de ao redor do 40%, cunha afectación importante aos servizos escolares. Os sindicatos xa advertiran que os consideraban abusivos.
Á saída do IES de Cacheiras, en Teo, puideron verse longas filas de coches con pais que foron buscar aos seus fillos, ante a falta de transporte escolar.
A Consellería de Infraestruturas e Mobilidade ofreceu datos sobre o cumprimento dos servizos mínimos fixados para esta folga de autobuses ata as nove da mañá, e cifrárono ao redor do 40%.
No caso das rutas escolares, estaba fixada a realización de case 1.800 servizos, e prestáronse 738, o 41,5%. É dicir, seis de cada dez transportes a colexios e institutos non tiveron lugar.
Dos máis de 2.400 servizos interurbanos previstos pola Xunta, realizáronse 905, o 37%.
A provincia con menos cumprimento dos servizos mínimos foi a de Lugo, onde levaron a cabo só o 11,6% das rutas escolares e o 14% das que unen distintos municipios. En Pontevedra, con todo, realizáronse máis da metade dos desprazamentos previstos (o 55,6% dos escolares e o 54,9% dos interurbanos). Na provincia de Ourense efectuáronse o 56,1% dos servizos a centros educativos, e o 49,5% dos interurbanos, mentres que na Coruña foi moi desigual o cumprimento dos servizos escolares (fixéronse case o 42%) e dos non escolares (a cifra rozou o 28,7%).
Desde a consellería lamentaron que «presenza de piquetes nas estacións de autobuses estea impedindo o cumprimento dos servizos mínimos e a prestación dos servizos por aqueles traballadores que non desexan facer folga, ademais da afección ao transporte de escolares». Tamén aseguraron que respectan, «como non pode ser doutro xeito», o dereito a folga, pero lembran que «hai unhas regras de xogo que hai que cumprir».
Ante a carencia de autobuses, os usuarios tiveron que tirar doutros medios de transporte, algo que non resultou doado. Contábao a La Voz da Coruña Argimiro González, un veciño do Burgo que acudira á cidade herculina por temas médicos: «Non había autobuses, estiven na parada case dúas horas e só pasou o transporte escolar, e os taxis estaban colapsados. Ao final, tróuxome un coñecido en coche». González é condutor de camión e entende a actitude dos folguistas: «Como lles puxeron os servizos mínimos abusivos, non os están cumprindo».
Os convocantes da folga aseguraron que o seguimento do paro foi do cento por cento esta mañá na estación de Carballo. Só saíu un vehículo para cumprir servizos mínimos. O resto estiveron inmobilizados nas dársenas.
Como en case toda Galicia, en Santiago puido vivirse a cara e a cruz da xornada de paro. No lado positivo, os sindicatos, orgullosos do éxito da convocatoria, simbolizada polas imaxes das dársenas baleiras de autobuses, e asegurando que non se produciu ningún altercado, cos piquetes limitándose a informar. No negativo, decenas de usuarios con problemas para viaxar nun día, o último da semana laborable, de especial movemento na capital galega.
Un grupo duns corenta xubilados que tiñan previsto viaxase a Punta Sombría (Huelva) co Imserso foron recollidos na estación de autobuses de Lugo por quince vehículos VTC (coches alugados con condutor) para ser trasladados ata o aeroporto de Santiago, informa Lorena García Calvo. Foron, probablemente, dos poucos afectados pola folga de transporte que están felices coas consecuencias do paro: «Encantados estamos, que nos imos nun Mercedes», chanceaban maleta en man.
Os sindicatos protagonizaron concentracións, con bandeiras e pancartas, en distintos puntos da comunidade.
As tres organizacións sindicais que convocaron o paro (CIG, UGT e CC.OO.) afirman que a folga está a ter un seguimento «masivo» nas catro provincias. O paro busca forzar a negociación dos catro convenios e das táboas salariais, que levan cinco anos sen actualizarse en Lugo e en Ourense, e dous anos na Coruña e Pontevedra.
«Se non hai un cambio de posicións na patronal e na Xunta, que non se albisca a curto nin medio prazo, a esta primeira xornada de folga vanlle seguir outras en abril, maio e xuño, e non se pode descartar que o paro chegue a ser indefinido», advertía esta mañá desde a estación da Coruña Pedro Beade, de CC.OO. Este sindicalista denuncia que as empresas ofrecen un aumento do 0,8% dos salarios, «cando nos últimos dous anos o IPC subiu máis de once puntos, o que supón unha perda de poder adquisitivo tremenda para os arredor de catro mil condutores que hai en Galicia».
Pola súa banda, a Federación Galega de Transportes (Fegatramer), ha valora que a xornada de folga «discorre con normalidade», aínda que nas cidades se han bloqueado as saídas, en particular nas estacións, e «non permitiron dar cumprimento nin aos servizos mínimos», en palabras do seu portavoz, Carlos García Cumplido.
O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, expresou desde un acto en Vigo o seu «respecto» a unha «folga declarada legalmente», pero, a cambio, reclamo que se cumpra a legalidade e os servizos mínimos. «Todo dereito de folga decae se non respéctase ese dereito fundamental dous usuarios duns servizos mínimos», dixo.
O mandatario autonómico apuntou que, segundo as informacións que recibiu, non se están cumprindo os servizos mínimos establecidos, e lembrou que algúns transportes son «fundamentais» para os cidadáns.
Rueda destacou o «esforzo» que, asegura, fixo a Xunta o ano pasado para compensar a subida dos combustibles que custean as concesionarias autonómicas, pero tamén sinalou que o Goberno central debería modificar a normativa para permitir unha revisión de prezos. Con todo, lembrou que o nó do conflito está na negociación de convenios entre patronal e traballadores.
En Pontevedra, como en moitas outras cidades, houbo quen, previsor, buscou con antelación alternativas de transporte. Explicábao ao xornalista López Penide unha usuaria habitual do autobús, que nesta ocasión empregou tren e taxi compartido con varios compañeiros para chegar ao seu lugar de traballo en Santiago.
«Ás nove dixéronme que non había bus, logo que habería sobre as once, pero ou tempo pasa e aquí non chega ninguén», dicía pouco antes do mediodía outro usuario, Ángel Gandón, que pretendía empezar as súas vacacións de Semana Santa, pero descoñecía que houbese folga.
A cidade de Lugo acusou duramente a folga do transporte de pasaxeiros por estrada, porque tamén afecta o bus urbano. Dispuxérase que funcionasen como servizo mínimo as seis liñas que conectan co HULA, pero un piquete impediu a saída dos vehículos desde as cocheiras.
Na estación de autobuses de Lalín hai habido hoxe máis pasaxeiros que autobuses. A maioría dos autocares, que tiñan orixe en cidades como Ourense, Lugo, Pontevedra ou Santiago non puideron saír, en moitos casos pola actividade dos piquetes, polo que tampouco puideron recoller a quen agardaba na estación dezana. O transporte escolar apenas tivo incidencias puntuais, informan desde a delegación de La Voz na comarca.
A Xunta ten previsto facer un balance oficial da folga, pero fontes do Executivo autonómico xa falan dun seguimento de entre o 80 e o 90%.
Ademais, sinalan que o cumprimento dos servizos mínimos foi moi baixo. Barállase que dos case 2.500 servizos interurbanos previstos ata as nove da mañá, só se realizaron 765, o que supón un cumprimento de menos do 32%. No transporte escolar, o cumprimento rozou o 35%. A provincia máis afectada foi a de Lugo, onde se efectuaron apenas o 14% dos servizos previstos entre municipios e menos do 12% dos traxectos a centros educativos.
Na provincia de Ourense hai habido dificultades para cumprir cos servizos mínimos, informan desde a delegación de La Voz. As principais incidencias estiveron en Celanova e a comarca de Valdeorras. En Trives, por exemplo, apareceron picadas as rodas de catro furgonetas e un microbús que debían cubrir rutas escolares.
Na estación de autobuses ourensá apareceron as portas seladas, e a presenza de piquetes provocou atrasos nos servizos mínimos, aínda que sen incidentes de importancia.
As dificultades para coller un autobús teñen o seu reflexo no servizo de trens, onde este venres disparouse a demanda. De feito, segundo informa Pablo González, nalgunhas frecuencias xa se está permitindo aos pasaxeiros viaxar de pé, para evitar que queden en terra e sen alternativa de transporte.
Unha alternativa sen a que quedou precisamente o centenar de afectados pola avaría dun convoi que debía saír de Vigo ás oito da mañá, e para os que non foi posible establecer un transporte por estrada, polo que tiveron que agardar case hora e media para poder viaxar por tren.
«Imos en taxi a Porto a coller o noso avión para Asia, temos medo de perdelo porque nos imos de vacacións de Semana Santa», comentaban ao xornalista de La Voz de Galicia en Vigo Enrique V. Pita tres viaxeiros que saían ás 11.15 horas da estación viguesa cargados con grandes maletas. O custo da carreira ata ao aeroporto Sáa Carneiro será, calculan, duns 200 euros.
Cara a media mañá suspendéronse en Vigo uns 40 servizos.
Case un centenar de traballadores concentráronse ante a entrada da estación olívica para reclamar a actualización do convenio provincial e salarios que superen os 990 euros para condutores que, aseguran, traballan quince horas ao día.
Tras os servizos mínimos de primeira hora, a actividade das estacións quedou en mínimos. As dársenas baleiras de Santiago mostran que a convocatoria de folga está a ter un importante seguimento.
Informan desde A Coruña que da estación da cidade só saíron os autobuses de longa distancia, como o que se dirixía a Lisboa ou o de Alxeciras. O piquete situado na saída conseguiu convencer os autobuses interurbanos que intentaron saír para que desen a volta. Nesta urbe a folga non afecta o transporte urbano, pero moitos condutores mostran o seu apoio con bocinazos cando pasan ante os condutores concentrados ante a estación.
En Ferrol, a paralización do transporte para sido case total. Desde primeira hora da mañá os piquetes paralizaron a estación, impedindo a circulación de calquera autocar. Non saíron sequera os servizos mínimos de transporte escolar, tal e como conta Beatriz Antón.
En Arousa a folga tivo unha alta incidencia, cunha importante paralización das rutas de transporte, aínda que a situación é de tranquilidade, como mostran as fotos de Martina Miser. Os servizos mínimos para as rutas escolares cumpríronse, en xeral, aínda que si hai habido casos puntuais de alumnos que se quedaron sen transporte.
Na súa conta de Twitter, o aeroporto de Alvedro informa das frecuencias de autobús que enlazan co aeródromo que hoxe foron suspendidas:
Nas paradas fóra das estacións, como a de Entrexardíns na Coruña, tamén había usuarios aos que a folga colleu por sorpresa. É o caso de Sandra Mira, unha veciña de Cambre usuaria habitual da liña interurbana, que se achegou ao centro da cidade herculina a renovar o DNI: «Non sabía que había folga. Decateime porque chegou un mozo e empezou a berrar "hoxe hai folga de autobuses". Por aquí pasaron dous buses, os dous deixaron xente, pero non recolleron a ninguén. A pantalla dun puña "fóra de servizo" e o condutor colgou un cartel con celo que puña "servizos mínimos", pero non subiu xente e marchou», explicou.
A folga colleu por sorpresa a ningúns dos usuarios que se achegaron esta mañá á estación de autobuses de Vigo. Un mozo explicaba que tiña intención de coller o bus a Ponferrada das oito e media, pero que na propia estación decatouse de que non pasaría polo paro. A súa solución: agardar a coller un tren pola tarde.
Outra viaxeira explicaba que debía saír para Gondomar ás nove e estar de regreso en Vigo ás catro, pero que non puido viaxar á primeira hora, e tampouco podería volver á hora prevista porque os servizos mínimos só manteñen as viaxes das seis e as oito da tarde. «Quedo aquí tirada», dixo.
Un terceiro usuario queixábase de que, segundo informáronlle, piquetes impediron que se cumpran os servizos mínimos ao non deixar aos autobuses saír de cocheiras.
O ambiente da estación e as súas declaracións poden verse neste vídeo de M. Moralejo:
Esta mañá moitos usuarios de autobuses en Oleiros agardaron máis do habitual.
Segundo informan desde a delegación de La Voz na Coruña, os sindicalistas lamentaron a actitude dalgunhas empresas e tamén da Policía Local de Culleredo por un incidente ocorrido sobre as 7.30 horas na sede de Alsa Cal Pita en Almeiras. «Sobre 35 autobuses, todos de servizos mínimos, de transporte escolar, saíron por imperativo legal dun xefe de servizo que, cun destacamento municipal, impuxo o cumprimento estrito dos servizos mínimos», explicou Pedro Beade, de CC.OO. «O que fixemos simplemente como piquete informativo é informar os condutores de que o convenio non se consegue só», remarcou.
Na Mariña, a pesar dos servizos mínimos, a folga deixouse notar no transporte escolar. A algúns colexios de Xove e Viveiro non chegou ningún dos autobuses que cobren as rutas. Sucedeu, por exemplo, no CEIP Pedro Caselles de Xove, onde ningunha das tres rutas coa que contan funcionou. A empresa que presta o servizo asegurou ao centro que lvos vehículos non saíron pola acción dos piquetes.
Fran e Manuel son dous veinteañeros de Boiro que decidiron aproveitar o día libre no traballo para saír de festa este xoves en Santiago. O problema, o regreso a casa: «Fomos para a estación a coller o bus das 6 e son as 10 e seguimos aquí», explica un deles: «Veu un condutor e díxonos que non había servizos mínimos, pero as cousas non se fan así». A solución, din, é coller un tren ata Catoira e que algún amigo ou familiar vaia buscar alí: «Non cumpriron co que dixeron», informa Álvaro Sevilla desde a capital galega.
Traballadores e representantes sindicais están presentes na maioría das estacións. As policías locais non remitiron, a esta hora, máis que incidencias puntuais.
Aínda que os servizos mínimos marcaban o funcionamento da maioría das liñas de transporte escolar, desde a Administración apuntan que o cumprimento foi irregular. Nalgunhas zonas os autobuses saíron sen problemas, mentres que noutras, afirman, non se permitiu aos vehículos saír das cocheiras para facer as súas rutas.
A algúns pasaxeiros colleulles por sopresa o paro no transporte colectivo. Adriana Espinosa, que adoita desprazarse a diario ata Oleiros para coidar a unha muller maior, foi unha das afectadas: «Coido a unha persoa que depende de min. Está en cama e ata que non chegue eu á hora non se pode levantar».
«Dixéronme que hoxe ían facer folga e vin antes, pensando que un pouco máis temperán ían saír, pero nada», lamenta Adriana, que considera que deberían funcionar mellor os servizos mínimos. Moitos dos pasaxeiros xa asumiron desde primeira hora que non chegarán aos seus destinos.
Ás plataformas da estación da Coruña apenas chegan autobuses. Os de longa distancia ou servizos mínimos entraron sen problema ao recinto. O piquete informativo está apostado na porta de saída, onde tamén hai presenza policial, para impedir a saída de vehículos, pero ata o momento non se rexistrou ningunha incidencia. Onde si houbo o movemento dun día normal foi nas paradas das rutas escolares a pé de rúa.
Os tres sindicatos convocantes consideran «abusivos» os servizos mínimos, pois aseguran que implican unha actividade media do 80%, que acadaría o 100% en horas punta. En conflitos anteriores, apenas se respectaron os servizos mínimos pola presenza de piquetes en cocheiras e estacións de autobuses.
CC.OO., UGT e CIG dirixen as súas reivindicacións contra as empresas de autobuses e, en menor medida, contra o sistema concesional deseñado pola Consellería de Infraestruturas e Mobilidade. O principal obxectivo dos sindicatos convocantes é que se reactive a negociación dos catro convenios colectivos provinciais, que non se tocaron desde antes da pandemia.
A folga afectará o transporte «concesionado» de liñas regulares, ao discrecional, ao urbano e ao escolar, aínda que os servizos mínimos decretados hoxe pola Xunta establecen que os autobuses que conectan cos centros escolares deben estar en pleno funcionamento a condición de que o percorrido sexa superior a catro quilómetros.
Inclúense nos servizos mínimos 5.325 frecuencias de transporte regular de viaxeiros, o transporte de traballadores aos centros laborais antes das 9.00 horas ou despois das 18.00. E tamén deberían respectarse os traslados de usuarios a centro socioasistenciais, así como determinados servizos para o desprazamento de persoas con discapacidade.