Susana e Fran: «Con tres fillos de 28, 23 e 21 anos, acollemos a un neno de 12 que xogou a vida para vir a España»

Tiñan, como quen di, a tres fillos xa criados, incluso coa carreira finalizada e a adolescencia superada, pero Susana e Fran decidiron volver empezar. E non polo que lles dixeron algunhas persoas de que se sufrían a síndrome baleira. Para nada. Foi unha cuestión absolutamente de xustiza social. «Non por nacer nun sitio determinado tes que ter unha familia determinada cunhas características determinadas, senón que deberías ter as mesmas oportunidades que os demais. Os nosos fillos tivéronas, e nós queriamos darlle a alguén tamén esa posibilidade», conta Susana.

 A. chegou ás súas vidas hai tres anos. Susana e Fran sempre estiveron sensibilizados co tema do acollemento, xa lle abriran as portas da súa casa a unha nena saharauí durante tres anos, porque, «por sorte», teñen amigos próximos que traballan neste ámbito, e iso permitiulles estar moi en contacto con estes temas sociais e ter sempre presentes aos menores menos favorecidos. Cando os seus xa eran maiores, deixáronse levar, aínda que ambos recoñecen que, de fondo, estaban a buscar «algo». Invitáronos á presentación do programa En Familia, que implica unha formación para acabar sendo familias acolledoras durante as fins de semana ou vacacións. «Cando saímos, non fixo falta dicirnos moito. Coñecémonos, querémonos e non temos moita necesidade ás veces de falar. Ao acabar, Fran díxome: “Pois facemos a formación”, e eu era xusto o que quería escoitar. Creo que xa intuía que a min íame a custar formarme e logo non participar no programa. Como oínte non me ía a quedar. Iso sabíao eu, non o compartín con Fran, pero creo que no fondo da súa alma el tamén o sabía».

Fixeron o curso e pasaron a formar parte dun banco de familias, no que cada unha ofrece un perfil. Eles, en principio, polos seus anos e situación podían acoller a nenos en calquera circunstancia e idade. Pouco despois, contan, tiveron algunha posibilidade, pero finalmente truncouse por temas xudiciais. Pero cando unha porta péchase, outra se abre. Unha tarde a finais de outubro do 2022, a técnica que tiñan de referencia no programa comentoulles a posibilidade de acoller a un neno de 12 anos que non tiña familia en España.

Cando Susana e Fran coñeceron a A., el xa levaba un ano no noso país. Chegou a Canarias desde Costa do Marfil. Probablemente con 10 anos. Non saben con exactitude cando nin como foi esa travesía na que puxo a súa vida en xogo sendo un neno por buscarse a vida. «Hai moitísima xente que non o entende. Porque moitas veces din, eu creo que por descoñecemento: “Oh, eses pais que o mandan aí para morrerse!”. Non, eses pais, e sobre todo nais, que os queren tanto, tanto, tanto... e din: “Sal de aquí”. Ofrécenlles esa oportunidade, porque onde viven non a teñen para desenvolver a súa vida. Ou non teñen oportunidades ou teñen o risco de acabar nunha milicia de nenos soldados matando... Unha vida que non queres a priori para o teu fillo. Unha vida que en Occidente nin se nos pasa pola cabeza».

A. sobreviviu a esa singradura que o levou a Canarias na máis absoluta soidade. Aí estivo un tempo aprendendo español. «É moi agudo, e aprendeuno enseguida, e veuse para un centro de Pontevedra bastante rápido», di a súa nai. 

«PAIS, NON AVOÍÑOS»

Coñecérono en novembro do 2022, e na ponte de decembro xa tramitaron o primeiro permiso para que se puidese quedar. Ofrecéronlle que se instalase na casa enseguida, pero el, «que é bastante maduro», dixo que prefería rematar o curso en Pontevedra. O primeiro ano viña en vacacións e as fins de semana, cando aproveitaba para facer os deberes con eles. «Fran sentou un día con el, porque tiña que mirar algo do mapa de Europa, e quixo axudalo, que non o necesita, pero nese momento era case máis unha escusa nosa para estar con el. Sae do cuarto, e dime: “Eu crin que xa estudara e non, ten moitísima memoria”. É moi listo».

A adaptación por ambas as partes foi moi natural, contan. «Sentiuse enseguida como na casa», apuntan. «El puxo moito da súa parte, e a verdade que os nosos fillos maiores son un encanto, moi boas persoas, e acollérono moi ben, cada un exercendo o seu rol», lembra Susana, que engade que, antes de tomar a decisión, falaron cos seus tres fillos, que nese momento tiñan 28, 23, e 21 anos para facelos partícipes, porque a decisión de ampliar a familia afectáballes a todos. Cada un deles foilles dando a súa opinión. «O maior díxonos: “Vós veredes, se vos atopades con forza para empezar cun adolescente, adiante. Nós axudarémosvos no que poidamos”. O mediano, que é así como eu, dixo: “Se vós o decidides...”. E a pequena advertiunos: “Pero tedes que ser pais e non avoíños”. Apoiáronnos os tres. E efectivamente axúdannos. Porque se hai que levalo a adestrar, levan... É o seu irmán pequeno desde o minuto cero».

O acollemento non puido ser mellor. «A miña nai e a miña tía son maiores, pero, uf, téñenlle unha adoración, quéreno moitísimo. A nai de Fran, que nese momento vivía, chamábao o seu grande pequeno, era o seu ojito dereito, e cando non estaba, sempre preguntaba por el. Era moi querido xa antes de chegar», engade.

A. estuda no cole no que traballa Susana, onde xa era coñecido polos mozos aos que lles gusta o fútbol, un deporte no que destaca, entre outras cousas, como di a súa nai, porque «o seu desenvolvemento físico é diferente ao dos nenos de aquí». «Os primeiros anos parecía moitísimo maior do que era. Chama moito a atención, porque é alto, ten un cuerpazo, é guapo. E non é amor de nai», di chanceando. A nivel académico tampouco non tivo problemas. Ademais, sinala Fran, en Costa do Marfil seguen o sistema francés, que é máis flexible, non tes que ir primeiro, segundo..., senón que dentro do mesmo ano podes incluso avanzar no seguinte curso. «Estaba adiantado para a súa idade, e desde que está aquí saca moi boas notas, é intelixente, ten boa memoria», destaca Fran. Os dous aseguran que, a pesar de criar a tres fillos antes, apenas teñen experiencia con adolescentes. E A. está a selo con todas as letras, pero eles están encantados de que así sexa. «É un adolescente e, grazas a deus, porque tivo que ser un neno maior toda a vida. Tócalle ser adolescente. Ten que gozar todo o que non gozou no seu momento. E para iso veu, para todas esas cousas, porque da adolescencia tamén se aprende moito para a vida adulta», explica Susana. Os seus pais dan fe de que está a gozar, tanto que ás veces teñen que porlle o freo, e coar algún non entre tanta petición de saír.

Non é un tema recorrente, pero tampouco evitan falar da súa familia de orixe. Non lle preguntan, simplemente acompáñano. Susana e Fran deixan que sexa el quen vaia contando o que queira. Como que non lle gusta celebrar o aniversario con moita xente, senón que é máis feliz se está con eles sós.

A. mantén algo de contacto telefónico cos seus familiares, aínda que menos que ao principio. De cando en vez fala coa súa nai, pero é complicado contactar con ela. Co que máis fala é cun irmán que está en Francia. «Aínda que a nós puidésenos parecer o natural, eu creo que para eles é unha nova etapa, na que asumen que renuncian a cousas. Probablemente, deixes os sentimentos un pouco aparcados ata que teñas, digamos, a túa vida», relata Fran. «El díxome algunha vez que, se cando teña un traballo, pode ir alí, e eu contéstolle: “Sempre que queiras”. El quérese quedar aquí, estudar aquí, ten que ter nacionalidade española, e non hai un convenio con Costa do Marfil, e el di: “Eu son español, pero vou levar á conta de Marfil sempre”. Ten unha madurez impropia dun neno de 15 anos. É que incluso cando hai algo triste enseguida busca para porse máis alegre. Iso é que está curtido en iso», apuntan Fran e Susana. «Nós seguro que lle damos importancia a unhas cousas que logo eles alí rin. Pasaron experiencias que nós non pasaremos nunca», explica a súa nai. Ao principio, estiveron moi pendentes por se necesitaba un psicólogo, falar con alguén profesional, pero el nunca o quixo. «Eu vou saíndo adiante, e xa vos conto a vós o que hai. Non o necesito», díxolles.

A. é un neno feliz e esa é a maior vitoria para os seus pais. Encántalle saír cos amigos, e aínda mantén moito vínculo cos nenos cos que compartiu centro en Pontevedra, onde de cando en vez o levan a pasar o día. «El achega moito, nós tivemos moita sorte de atoparnos con el. O que non quita, efectivamente, como en todas as familias, momentos de enfado. Pero, bo, aínda nos pilla ben fisicamente, e dínolo a xente: “Tedes outra cara, estades máis mozos”». Porque non hai dúbida de que se regalan vida mutuamente.

---

---