José María Camarero, experto en comunicación financeira: «Encher pola mañá é un pequeno paso para aforrar»

Non é sinxelo, e aínda menos se nos deixamos impresionar por «finfluencers» ou non nos defendemos o suficiente do «cuñadismo financeiro», que propón receitas doados para gañar diñeiro en pouco tempo. Non é sinxelo, pero existen «unhas regras» para conseguir cadrar mellor as contas domésticas e poder aplicar estratexias de aforro e investimento que requiren esforzo e disciplina, como o ximnasio, e comezan desde 1 euro. Co aforro sucede algo parecido que co gym, considera o xornalista económico José María Camarero, autor de Crisisfobia e Gana diñeiro investindo desde 1 euro. Hai que vencer a resistencia para cambiar rutinas e empezar a adestrar.

—Podemos aforrar e podemos empezar a investir desde 1 euro. Correcto? Como hai que empezar cando o salario é insuficiente para cubrir o aumento do custo da vida?

—Existe unha percepción xeneralizada de que «isto do aforro non vai comigo, é para outra xente que ten diñeiro, porque a min, co que gaño, non me dá para aforrar», esa é a premisa da que parte case todo o mundo. É verdade que a maior parte dos soldos son soldos normalitos e non temos ese hábito de aforrar. Non se trata dun mes para outro de gardarnos 200 ou 300 euros se non o fixemos ata o de agora. Este é un proceso lento, un proceso que implica o primeiro un cambio no noso cerebro. Claro que podo empezar a aforrar, pero vou empezar desde moi pouco, para empezar a xerar ese hábito. Unha vez que o xere, xa vou decidindo se podo aforrar máis ou menos. Por iso digo que se empeza desde 1 euro, que non é practicamente nada, pero axuda a crear o hábito.

—Cal é o obxectivo de «Gana diñeiro investindo desde 1 euro»?

—Facer que a xente vexa que o aforro non é só para ricos. Temos capacidade para decidir que facemos co noso diñeiro sen que outros decidan, como sucede moitas veces, que facer co noso diñeiro. Se deixas o teu diñeiro parado, ao final estano movendo outros.

—O primeiro día, aforro 1 euro, o segundo 2, e vou incrementando día a día un pouco máis o aforro. De onde o sacamos ou en que deixámolo de gastar?

—É moi importante non deixar o aforro para o día 28 ou 29 do mes. Pero esa pequena cantidade de aforro diario pódela sacar dun café, por exemplo, dos gastos formiga: o café, a botella que compras na máquina por non levarche a auga de casa... Son xestos pequenos que temos moi incorporados á rutina. A partir de aí, podemos empezar a aforrar un pouco máis cada semana. De onde se pode sacar tamén parte dese aforro? Revisa todos os contratos que teñas: teléfono, luz, gas, seguros... Se os revisamos e actualizamos (a maioría non os temos restablecidos nin actualizados, mantémolos desde fai dous ou tres anos), aforramos.

—Non cambiar de compaña adoita penalizar e saírnos caro?

—Totalmente. Na parte dos recibos deixámonos levar moito por ese vórtice de non estar pendentes do que nos cobran. Os recibos que temos hai que miralos unha vez ao ano, polo menos. E logo decidir: canto estou a pagar e que está a cubrirme, e que hai no mercado? Ao deixar de revisar anualmente os recibos, perdemos moito diñeiro.

—E hai unha clave infalible, pero dura de aplicar: austeridade.

—Pode parecer que con iso non vas gozar da túa vida. Pódese aforrar sen necesidade de quedarse na casa sen saír. O que pasa é que tomamos decisións coas débedas e os gastos que están mal tomadas e iso convértese nunha bóla de neve que nos arrastra. Moitos gastos que temos asimilados, e non nos expomos, fannos moito máis dano do que pensamos.

—Como hai que empezar a investir?

—Para investir, primeiro hai que ser aforradores. Unha vez xerado ese hábito (pode custar meses ou un ano), hai que mover o diñeiro.

"Ter 20.000 euros na conta corrente do banco é, financeiramente, un erro"

—Canto diñeiro debemos ter na conta corrente?

—Na conta normal do banco, con dous ou tres nóminas é suficiente como para empezar a pensar en investir. Unha vez que as teñas, non deixes o diñeiro aí parado. Iso é un erro, porque a inflación se come o valor dese diñeiro. Non é recomendable ter máis de dous ou tres nóminas na conta corrente. Ter 20.000 ou 30.000 euros na conta corrente do banco é, financeiramente, un erro.

—Se pasamos os 40 anos e estamos xa ante o «semáforo vermello» do investimento, que produto é recomendable para empezar a investir?

—Hai produtos sinxelos, dan unha rendibilidade e un prazo interesante. Por exemplo, os produtos de débeda pública, están ben para empezar a investir. A rendibilidade non é enorme, pero dáte bastante máis do que che pode dar a conta corrente. Son produtos seguros, do Estado, que cando pasa un ano ou seis meses danche o teu diñeiro cos seus intereses.

—Como o facemos?

—Para comprar letras do tesouro pódelo facer a través do noso banco, a través de internet (moi doado, e son páxinas oficiais do Ministerio de Economía). E, se non, vou ao Banco de España: «Ola, veño comprar débeda pública a un ano».

—A partir de que cantidade?

—Mil euros adoita ser o mínimo. Podes probar con mil euros, metelos a un ano, a seis meses ou a nove. Que van dar, un 2??%? O que debes ter en conta é que hai un semáforo: hai determinadas idades nas que hai que preocuparse máis polo diñeiro. Sobre todo, no sentido de pensar en chegar á xubilación, para o que necesitas uns aforros e un plan de vida para 20 ou 30 anos. Afortunadamente, cada vez vivimos máis, polo que hai que preocuparse por mover o diñeiro.

—Fondos de investimento ou plan de pensións?

—Despois dese primeiro paso de investir en débeda pública, podes ir metendo o diñeiro en fondos de investimento. Hai supermoderados, nos que a posibilidade de perder é, practicamente, mínima. Este tipo de fondos son para un perfil que sexa, economicamente, conservador. O que non se di dos fondos de investimento é que podes recuperalos mañá. Podes recuperar mañá o que metiches e o que xerase. O fondo conservador é: pouco risco, rendibilidade menor, seguridade para o teu diñeiro. Os fondos mixtos fanche asumir un pouco máis de risco, pero danche unha maior rendibilidade, e logo están os fondos agresivos, que poden darte moita rendibilidade, pero tamén perdas. Estás exposto ao que faga a Bolsa, subir ou baixar... O importante é non meter o diñeiro nunha soa cousa.

—Como diversificamos ben?

—Unha parte, débeda pública. Outra, fondo de investimento pequeniño. E logo están os plans de pensións, que teñen a vantaxe que deducen algo na declaración da renda. As achegas están limitadas a 1.500 euros ao ano. Ese diñeiro é unha hucha para o teu futuro, pero non vas poder rompela ata que te xubiles. É moi importante ter en conta, en canto temos algo de diñeiro e empezamos a movelo, que non somos lobos de Wall Street. É dicir, non temos que estar a mirar todos os días se a Bolsa sobe ou baixa, se gaño ou non... Non estamos nese obxectivo. O noso obxectivo como pequeno aforrador ou pequeno investidor é conseguir diñeiro a longo prazo.

—No teu libro inclúes xestos cotiáns, anecdóticos, que inflúen na nosa capacidade de aforro, como o feito de encher combustible a determinada hora... Mellor pola mañá que por tarde?

—Si, hai cousas que son moi descoñecidas. A gasolina vai por oferta e demanda. Días da semana nos que adoita subir o prezo? De cara ao fin de semana, venres, sábados e domingos. Días mellores? Os luns, os martes e os mércores, porque non hai tanta demanda como cando chega a fin de semana ou unha ponte. Se hai unha ponte ou un festivo, enche ou bastante antes ou unha vez que pase o festivo. Iso é así. Dentro do día, hai unha boa parte das estacións de servizo que cambian os seus prezos ao mediodía, adoitan facelo as que teñen moito cliente, moito movemento... E se cambian o prezo é raro que o fagan para baixalo. É mellor encher pola mañá que pola tarde. É verdade que non te vas a facer rico con isto, pero sérvete como pequeno paso para aforrar un dinerito.

—Mellor dous billetes de ida que adquirir o clásico ida e volta ao viaxar? Así o expós.

—Hai que valorar opcións, porque se cadra me sae moi barato coller un billete de ida, pero sae caro o de volta. Cando nos penetramos na web, imos penetrando por un camiño que é o que a compaña quere, o que quere a liña aérea. Cada cousa que che vaian ofrecendo na web, pregúntate se che convén ou non. Non podes dar por feito que che convén un ida e volta, porque xeralmente o que te ofrecen na web de primeiro é o que menos che convén a ti e máis á empresa. Adoita ser mellor reservar a principios de semana, aínda que depende de como estea a oferta e a demanda... É importante, sobre todo, non deixar rastro cando busquemos un voo. É mellor navegar de incógnito. Non deixes ningún rastro por internet do que queres, na medida do posible.

—Necesitamos un asesor financeiro, aínda que sexa «en liña», para movernos con dilixencia nas nosas finanzas?

—O que non necesitamos son finfluencers que nos digan por onde temos que ir a través de internet. O asesor é recomendable. Na medida na que nos ofrezan un servizo de asesoramento que sexa gratuíto no banco, si, é recomendable. O asesor financeiro ten unha formación, o respaldo dunha empresa e unha bagaxe polo que che vai a responder adecuadamente. O que, en cambio, atopámonos na internet son unha especie de magos que nos aconsellan cousas, pero que se nos vai ben ou mal non van responder. En España non é moi habitual esta figura, pero está a estenderse nos bancos normais e correntes o asesor financeiro gratuíto. E se xa tes un certo patrimonio e podes mover unha cantidade grande de diñeiro, ese servizo págase igual que outras cousas. É un valor engadido importante o que te ofrece.

---

---

---