Estes produtos galegos teñen premio: desde queixos ata aceite, cogomelos, granolas, mel e vinagre
YES
O Galicia Calidade confírmase cada vez que se celebra un concurso alimentario, xa sexa aquí, en Londres ou en Bruxelas. Os produtos galegos son recoñecidos no mundo enteiro polo seu bo facer,
pero tamén
pola súa innovación
02 sep 2025 . Actualizado á 11:43 h.
Unha popular canción dicía iso de que «hai un galego na lúa», en referencia a que os veciños desta comunidade tenden a estar en todas partes. Pois o mesmo sucede, ultimamente, cos produtos agroalimentarios galegos. Non hai concurso que se prece, sexa este nacional ou internacional, que non inclúa no seu podio a un destes alimentos con orixe Galicia. Non hai máis que ver o último premio Alimentos de España, outorgado polo Ministerio de Agricultura, que recaeu no San Simón dá Costa de Don Crisanto, unha queixaría de Lugo. Tamén triunfan periodicamente meles e viños e ata os cogomelos e granolas elaboradas na comunidade. Porque os alimentos galegos non só destacan pola súa calidade e o seu bo facer. Cada vez máis se fala deles, tamén por ser produtos innovadores, que supoñen toda unha revolución nos mercados.
Non é tarefa sinxela elixir que alimentos galegos atópanse entre os mellores, porque a lista é longa e abundante. Hai queixos e viños que se viron alzados ao podio en numerosas ocasións. Sucede tamén co mel, especialmente a de David Liñares. A este apicultor a vocación chegoulle con 17 anos, pero non foi ata os 24 que decidiu dedicarse profesionalmente á apicultura. Os inicios non foron doados, «tiven que buscar ata tres traballos á vez para poder sobrevivir», conta agora. Pero, aos poucos, conseguiu estabilizarse e agora vive «da miña paixón». Dous dos seus produtos acaban de recibir unha medalla de ouro en Londres, onde se celebra un dos máis prestixiosos certames do sector. «Os premios poden ser problemáticos, porque hai anos que non se conseguen e iso xera frustración no consumidor», afirma.
No caso do mel, «manter esa liña é difícil porque inflúe moito a floración e moitos pequenos factores», engade. É necesario, «probar, investigar e buscar cousas para ir mellorando». As súas abellas, por exemplo, colleitan o pole en terreos protexidos por Rede Natura, na Serra do Candán ou nos Sobreirales do Arnego e elabora monoflorales de silva, castiñeiro e breixo e unha multifloral, «que é o mel máis completo».
Granolas e cremas
Nanda Pérez e Leo Bellas foron uns deses emprendedores que, tras o confinamento, decidiron lanzarse a emprender coas granolas e cremas de froitos secos que elaboraban na súa casa e repartían entre os seus amigos. Así que a finais do 2022 montaron unha empresa. «Saímos con catro referencias e hoxe temos máis de catorce», conta a primeira. No seu caso, foi o boca a boca o que os axudou a crecer. «Non fixemos máis nada que intentar facer un produto da máxima calidade, coidando a materia prima», explica Nanda. Lenatt, que así se chama a súa marca, ten varias máxima. A primeira, comprar en Galicia todos os ingredientes. Os que non os hai, como o cacao, adquírenos en tendas de comercio xusto ou a cooperativas.
Os seus granolas, un mix de cereais e froitos secos tostados, son artesanais, como o acredita o selo de Artesanía Alimentaria de Medio Rural, e ecolóxicas. Tamén colaboran con empresas locais, como Trasdeza Natur, incorporando as súas froitas deshidratadas. «Non podemos conseguir produtos de calidade sen contar cos agricultores que coidan o campo con tanto mimo», engade. Explica, ademais, que participan nun proxecto para recuperar o cereal galego e incorporar aos seus granolas avea e trigo cultivado en Galicia.
Toda esta filosofía valeulle o premio ao produto Excelente que outorga o Clúster Alimentario de Galicia (Clusaga). «Foi toda unha sorpresa e fíxonos unha ilusión tremenda», afirma. Non foi o único recoñecemento. O primeiro ano enviaron ao concurso Great Taste de Londres unhas das súas cremas de améndoas, canela e limón. E volveu con premio. O mesmo sucedeu ao ano seguinte con outra de abelá,a cacao, laranxa e cardamomo. Agora, teñen unha chea de proxectos, «como unha liña de snacks ou unha crema de cacahuete picante con jalapeño vermello cultivado nas reservas da biosfera da Coruña», conclúe.
Tradición e innovación son, quizais, os dous adxectivos que mellor definen a Galmesán, un queixo que chegou a mediados do 2018 aos mercados e que, desde entón, non deixou de conquistar aos xurados dos certames e ao consumidor. «É un queixo cuxa principal característica é a súa longa maduración. É unha pasta cocida cunha receita tradicional das zonas alpinas que se fai en Galicia», conta Carmela Cano, alma mater deste proxecto. Tiña a teoría de que a calidade do leite galego ía dar a esta receita un toque especial. E así foi. «Desde o principio logramos un oco no mercado e varios recoñecementos», explica. Como o premio ao mellor queixo de España, que veu seguido por unha longa lista de recoñecementos nacionais e internacionais. O último, o título de mellor queixo de vaca curado de España en Gourmet.
«O queixo que non recibe premios non implica que non sexa un gran queixo. Este é un sector moi efervescente e cada vez hai máis e mellores queixos», explica, á vez que destaca a calidade coa que traballa o sector en Galicia. «Estes premios veñen falar da recuperación e o potencial que hai en Galicia. Sen leite non hai queixo e isto é unha cadea. Traballamos moito por ofrecer queixos galegos vinculados ao territorio. E sen os 27 gandeiros que nos fornecen de leite non poderiamos facer as cousas tan ben», afirma. Galmesán, explica, ten infinidade de aplicacións na cociña, para relar, fundir ou gratinar, «pero eu, cando o gozo máis é nunha táboa de queixos e embutidos», conclúe.
Pode non parecelo, pero o aceite é un produto típico de Galicia. Só hai que ver as oliveiras centenarias que hai en Quiroga e que un grupo de amigos decidiron recuperar con Ouro de Quiroga, un aceite moi especial a base de variedades de oliva autóctonas. «Somos os primeiros que empezamos a traballar con variedades autóctonas», conta Julio Quiroga, un dos responsables deste proxecto. A xente falaba de variedades bravas e mansas e, aos poucos e coa axuda do CISC, foron recuperando árbores vellas para elaborar o seu aceite. «Aquí é normal ter olivos e, antes, todas as parroquias tiñan muíños», engade. Eles elaboran dous aceites, un de variedades autóctonas e outro con variedades que son típicas doutras zonas de España. «O aceite de variedades autóctonas ten un pouco máis de picor e de amargor», explica. Collen as olivas no arraxo, que é o punto de elaboración óptimo, e con elas elaboran un aceite gourmet. Este produto foi premiado na Escola Superior do Aceite de Oliva de Valencia, como un dos mellores elaborados con variedades locais. «Dende o ano pasado mandamos o aceite a guías e concursos, porque tamén nos gusta ver onde estamos e se estamos a facer as cousas ben», conclúe.
Os cogomelos son a paixón de Sandra Viñas Diz, responsable de Mar e Monte. «Vimos que se nos daba ben e que tiñan moita aceptación e por iso decidimos convertelas en empresa», conta. Empezaron comercializando os cogomelos frescos que cultivan nos seus invernadoiros de Sanxenxo. E, pouco despois, apostaron pola conserva. «O cultivo é moi estacional e a conserva permítenos ter produto todo o ano», asegura. Á hora de elaborar estas conservas buscaron produtos innovadores, «que fixesen honra ao nome, Mar e Monte, e onde estamos, porque Sanxenxo é sitio de mar», engade. O seu paté de shitake con mexillóns valeulles o premio ao produto innovador do Clusaga o pasado ano. E agora acaban de ser seleccionados polo BBVA como un dos mellores proxectos sostibles. Teñen conservas de cogomelos á feira, «ás que só hai que engadirlle pemento e sal e están listas para consumir». E todas as súas elaboracións son sen aditivos.
Nunha terra de viños como O Ribeiro, triunfan os vinagres de Xoán Pablo Lorenzo, quen defende que o seu produto pode axudar a conservar a paisaxe vitícola galego. Rexeita a mala fama que teñen os vinagres e lembra que o seu Albarro, elaborado seguindo métodos artesanais e antepondo a calidade do produto, conseguiu varios premios en certames internacionais, onde tamén triunfou a súa versión con pemento de Padrón. Agora, acaba de recibir o premio ao produto innovador que outorga o Clusaga polas súas Perlas de Vinagre Albarro. «Sempre é un orgullo que te recoñezan na túa terra, aínda que sexa despois de cinco anos recibindo premios no concurso internacional Vinavín», asegura Lorenzo. As súas elaboracións conseguiron conquistar ao público, pero tamén a grandes chefs. Unha vez máis, non hai dúbida de que Galicia é Calidade.